Startyor elektrodvtgatelining elektromexanik tavsifnomasi ish o`tkazishdan maqsad

Laboratoriya ishi № 7


STARTYOR ELEKTRODVTGATELINING ELEKTROMEXANIK TAVSIFNOMASI
Ish o`tkazishdan maqsad:

1. Avtomobil startyorlarini tuzilishi va konstruksiyasining o`ziga xos tomonlarini o`rganish.

2. 
   Startyorlarning texnik holatini tekshirish usulini o`rganish va sinov natijalarini tahlil qilish.
   

Ish o`tkazish uchun zarur bo`ladigan jihozlar va o`lchov asboblari

1. Avtomobil elektr jihozlarini tekshirish uchun mo`ljallangan 532-M

belgili qurilma.
2. Startyorlarni to`la tormozlanish rejimida tekshirish uchun zarur bo`la-digan maxsus tormozlash moslamasi (dinamometr pishangi bilan).
3. Tekshiruv-o`lchov asboblari: ko`chma taxometr, dinamometr.
4. Har xil turdagi avtomobil startyorlari va ularning alohida qismlari.
5. Avtomobil startyorlarining tuzilishi va ishlashiga oid plakatlar.


Ish o`tkazish uchun tayyorlanish

Laboratoriya ishini bajarishga tayyorlanish borasida talaba:

- avtomobil startyorlarining tuzilishi, texnik tavsifnomasi va ishlash prinsipini puxta o`rganib chiqishi, ularning konstruksiyasining o`ziga xos tomonlarini tahlil qilishi va o`zlashtirishi zarur;
- startyorlarning elektromexanik tavsifnomasining mohiyati va undan kelib chiqadigan xulosalar haqida aniq tasavvurga ega bo`lish kerak:
- startyorlar texnik holatini aniqlash usulini o`rganishi (ushbu uslubiy ko`rsatma hajmida) va 3.2 ilovada berilgan tekshiruv savollarga javob bera olishi kerak.
Ishning qisqacha mazmuni va bajarilish tartibi.

Avtomobil startyorlari 532-M belgili sinov qurilmasida ikki rejimda tekshiriladi:

- salt ishlash rejimida;
- to`la tormozlanish rejimida.

1. 
   Startyorni salt ishlash rejimida tekshirish
   

Startyorlardagi mexanik nosozliklarni aniqlash uchun ular salt holda ishlaganda tekshiriladi. Sinov davomida startyor yakorining aylanishlar chastotasi va startyor iste’mol qilayotgan tok miqdori o`lchanadi. Sinov natijasida olingan tajribaviy ma’lumotlar tekshirilayotgan startyorning texnik tavsifnomasidagi (3.1 rasm) ma’lumotlar bilan solishtiriladi va startyorning texnik holati haqida xulosa chiqariladi. Chunonchi:

- agar sinov natijalari bilan startyorlarning texnik tavsifnomasidagi ma’lumotlar bir-biriga mos kelsa, demak tekshirilayotgan startyorda mexanik nosozliklar yo`q;
- agar startyor iste’mol qilayotgan tok, texnik tavsifnomada ko`rsatilgan-dan katta, yakorni aylanishlar chastotasi esa kichik bo`lsa, bu tekshiralayotgan startyorda mexanik nosozliklar mavjudligining belgisidir. Startyorlarning ta’mirlangandan keyin noto`g’ri yig’ilishi, yakorning qutblarga tegib qolishi - shu nosozliklar jumlasidandir ;
- agar startyor iste’mol qilayotgan tok ham, yakorning aylanishlar chastotasi ham texnik tavsifnomada ko`rsatilgandan kam bo`lsa, bu o`tkazgichlar ulangan joylarda kontaktning yaxshimasligi va cho`tkatutqichdagi prujinalarning bosim kuchi kamayganligining belgisidir.



3.1-rasm. Startyorni 532-M qurilma yordamida tekshirish

a) qurilmadagi maxsus moslamalar: 1- qisuvchi moslama; 2-kronshteyn; 3-pishang; 4-dinamometr.

b) startyor salt ishlagan holda tekshirilgandagi ulanish sxemasi;
v) startyor to`la tormozlangan holda tekshirilgandagi ulanish sxemasi.

532-M belgili qurilma yordamida startyorni salt holda ishlagandagi tekshirish quyidagi tartibda amalga oshiriladi :

- startyor prizma yordamida qurilma stoliga o`rnatiladi va qisuvchi moslama 1 yordamida mahkamlanadi (3.1 , a-rasm);
- startyor sinov sxemasiga asosan qurilma paneliga ulanadi (3.1.b-rasm);
- qurilma almashlab ulagichlari quyidagi holga keltiriladi (1.1-rasm):

• 
  kuchlanish almashlab ulagichi - "12V"
  
• 
  yuklama almashlab ulagichi - "B" (tekshirish)
  
• 
  voltmetr almashlab ulagichi - "RN-20 V"
  

- startyorni ishga tushirish tugmachasi bosiladi va startyor yakorining ayla-nishlar chastotasi avj olgandan so`ng(tahminan 30 sekunddan keyin) ampermetr almashlab ulagichini "ST200" holga keltiriladi;
- ampermetr yordamida startyor iste’mol qilayotgan tok miqdori o`lchanadi va yozib olinadi;
- startyor yakorining aylanishlar chastotasi ko`chma taxometr bilan o`lchanadi;
- sinov natijalari hisobotdagi jadvalga yozib qo`yiladi:
- sinov davomida o`lchangan ko`rsatkichlar (startyor iste’mol qilgan tok va yakorning aylanishlar chastotasi) tekshirilgan startyorning texnik tavsifnomasida keltirilgan ma’lumotlar bilan solishtiriladi va startyorning texnik holati haqida xulosa chiqariladi va hisobotga yozib qo`yiladi.