Tema: Muzıka mádeniyatı sabaqlarınıń ózgeshelikleri hám dúzilisi Reje

Tema: Muzıka mádeniyatı sabaqlarınıń ózgeshelikleri hám dúzilisi


Reje:
1. Muzıka mádeniyatı sabaqlarınıń maqseti hám áhmiyeti.
2. Muzıka mádeniyatı sabaǵınıń qásiyeti hám basqa pánlerden ayırmashılıǵı.
3. Muzıka mádeniyatı sabaǵınıń basqa pánler menen baylanısı.
4. Muzıka sabaǵınıń strukturası.
5. Muzıka sabaǵınıń iskerlik túrleri hám olardıń ayriqsha qásiyetleri.

Muzıka sabaǵı tárbiya procesinde jetekshi faktor esaplanadı. Muzıka balalardı intellektual hám de etikalıq rawajlanıwda úlken unamlı tásir kórsetedi. Sol sebepli muzıka sabaqları bárinen burın, tárbiya sabaǵı dep ataladı. Pánniń atı tek ǵana muzıka oqıtıw metodikası emes, bálki muzıka tárbiyası metodikası dep ataladı. Jańa baǵdarlama mazmunında sabaq ótiw ushın muzıka oqıtıwshı óziniń muzıkalıq hám teoriyalıq bilimlerin jetilistiriwi kerek. Búgingi kúnde muzıka insandı qáliplesiwinde zárúrli rol oynaydı, onıń sezimi hám ruwxıylıǵına aktiv tásir kórsetedi.

Ulıwma bilim beriw mektepleriniń tiykarǵı wazıypalarınan biri, oqıwshılardı gózzalıq álemine alıp kiriw hám ruwxıy tárbiya beriw. Bunda oqıtıwshı balalardı belgili bir muzıka shıǵarması menen tanıstırıp, onı túsinikli, «janlı» etip atqarıp, oqıwshılar dıqqat itibarın shıǵarmaǵa tartadı, olardıń sóylewin ósiredi, pikirlew qábiletin, dúnyaǵa kóz-qarasın keńeytedi, emocional sezimlerge de aktiv tásir etedi. Muzıka sabaqlarınıń mazmunında tek ǵana ózlestiriw emes, bálki oqıwshılar sanasına haqıyqatlıqqa bolǵan múnásibetin rawajlandırıw, estetikalıq mádeniyatın, hám basqa ishki sezimlerin qáliplestiriw názerde tutıladı.
Oqıtıwshınıń sabaqǵa dóretiwshilik tárizde jantasıwı zárúrli áhmiyetke iye boladı hám bir qansha wazıypalardı óz aldına maqset etip qóyadı :
- muzıka tárbiyasında jańa metod hám qurallar izlew;
- jazıw hám kórkem óner ortasındaǵı tıǵız baylanıslılıqtı ańlatıw ;
Bul maqsetlerdi ámelge asırıwda oqıtıwshı jaqsı tayarlanıwı, óz ústinde tınbay islewi, yaǵnıy bilim dárejesin asırıwı ushın ilimiy ádebiyatlar, jańa baǵdarlamalar, kórkem ádebiyatlar, teatr, muzeylerge barıp sanasın ósiriw jolların rawajlandırıp barıwı zárúr. Muzıka sabaqları alıp barılatuǵın klass xanası talǵam menen kerekli ásbap-úskeneler menen qurallanǵan bolıwı zárúrli rol oynaydı. Texnika quralları, metodikalıq kórgizbeli qurallar, pianino ásbapı hám xalıq saz ásbapları menen qurallanǵan bolıwı, jańa baǵdarlamadan paydalanıp, sabaq joba konspektlerin dúzip jańa texnologiyanı qollanıp alıp barılıwı kerek.
Solay etip, muzıka sabaqlarınıń barlıq xızmetlerin maqseti hám mazmunı sabaqtıń mazmunın kórsetip, turmıs menen baylanıstırıp sabaqtıń hámme bólimlerin bir-biri menen baylanıslı túrde alıp barıwı talap etiledi.
Muzıka sabaǵı basqa sabaqlardan óziniń kórkemligi, qızıqlılıǵı hám balalarǵa kóbirek dóretiwshilik zawıq, emocional sezimler hám obrazlı keshirmeler oyatıwı menen ajıralıp turadı. Sol sebepli muzıka sabaǵı aldın ala, tárbiya sabaǵı bolıp tabıladı. Muzıka sabaqları tómendegi specifikalıq qásiyetleri menen basqa sabaqlardan ajıralıp turadı:
1) Ol muzıka teoriyası hám atqarıwshılıǵına tiyisli túrli xızmetlerden: vokal-xor shınıǵıwları, muzıka sawatı, muzıka tıńlaw, balalar saz ásbapın shertiw, ritmik háreketler orınlaw elementlerinen ibarat esaplanadı.
2) Muzıka basqa kórkem óner túrlerinen óziniń saz quralları, yaǵnıy «tili» menen ajıraladı. Eger kórkem ádebiyat sóz benen súwretleytuǵın kórkem óner reńleri menen, oyın óneri háreket menen ańlatılsa, muzıka bolsa muzıkalıq dawıslarda payda bolǵan sesler uyǵınlıǵı jardeminde ańlatıladı. Joqarıdaǵı kórkem-óner túrlerin kóriw hám esitiw arqalı qabıl etsek, muzıkanı tek ǵana dıqqat penen tıńlap ǵana ańlay alamız, sol sebepli kózi azzi insanlardan da jetik muzıkantlar jetisip shıqqan.
3) Muzıka anıq waqıt ólshewi menen baylanısqan kórkem-óner bolıp tabıladı. Sol sebepli, atqarılıp atırǵan muzıka tempine sazlanıp, onıń hárbir elementin dıqqat penen tıńlamasaq, shıǵarmanı tolıq qabıl ete almaymız. Eski shıǵarmanı qayta -qayta tıńlaǵanda, onıń jańa-jańa kórkem qırların sezinemiz.
4) Muzıka balalarǵa aktiv emocional tásir kórsetedi, quwandıradı hám de dóretiwshilik keshirmeler oyatadı. Jaqsı, mazmunlı, qızıqlı muzıka sabaqlarınan balalar sharshaǵanın shıǵarıp, kórkemlik jaqtan zawıq aladı, kewli kóteriledi. demek muzıka sabaǵı óziniń aktiv psixologiyalıq tásiri menen basqa pánlerden ajıralıp turadı.
Sonıń menen birge muzıka sabaǵı basqa pánler menen tıǵız baylanıslı. Súwretleytuǵın kórkem-óner, ádebiyat, ana tili, matematika, tariyx, pedagogika, psixologiya, vokal, ritmika hám basqalar menen baylanıslı. Bular muzıka sabaǵın turmıs penen baylanıstırıwǵa, mazmunlı, qızıqlı etip sabaqtı alıp barıwǵa járdem beredi. Muzıka sabaǵı óziniń aralas sabaq tipi menen de basqa pánlerden ajıralıp turadı.