O'ZBEKISTON RESPUPLIKASI OLIY VA O'RTA MAXSUS TALIM VAZIRLIGI
TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI
"IQTISODIYOT" FAKULTETI INSON RESURSLARINI BOSHQARISH KAFEDRASI
MEHNAT STATISTIKASI FANIDAN
REFERAT
MAVZU: Mehnat taqsimoti va kooperatsiyasi
Bajarildi: MIRB-81 Rashidov Mirzaahmad
Qabul qildi:
TOSHKENT 2023
МАВЗУ : МЕҲНАТ ТАҚСИМОТИ ВА КООПЕРАЦИЯСИ
РЕЖА :
Бозор иқтисодиёт шароитида меҳнат тақсимоти ва унинг шакллари
Меҳнат кооперацияси ва унинг шакллари
Касблар ўриндошлиги ва кўп жиҳозда ишлаш
2.1. Бозор иқтисодиёт шароитида меҳнат тақсимоти ва унинг шакллари
Бозор иқтисодиёти шароитида, рақобатда енгиб чиқишнинг асосий омилларидан бири, макроиқтисодиётга тааллуқли, жамият ва шахсий секторлардаги корхоналарда ишлаб чиқариш (хизмат кўрсатиш) самарадорлигини оширишга эришишдир. Бунга асосан, мавжуд ишчи кучидан оқилона фойдаланиш эвазига муваффақ бўлиш мумкин. Ишчи кучидан самарали фойдаланиш, кўпинча, бажарилиши зарур бўлган ҳар хил ишлар (хизматлар) айрим ижрочилар ўртасида тўғри тақсимланишига, чунончи улар иш билан малакасига, тажрибасига ва ҳатто зукколигига яраша баб-баравар таъмин этилишига боғлиқ. Масалани мақсадга мувофиқ ҳал этиш учун, биринчи навбатда, бажарилиши зарур бўлган меҳнатни ишлаб чиқариш ёки хизмат кўрсатиш корхоналарида пухта ўйлаб, оқилона тақсимлаш лозим. Бу ташкилий масала меҳнат тақсимоти деб аталади. Меҳнат тақсимоти деганимизда, ҳар хил меҳнат турларининг бир-биридан ажратилишини, пировардида меҳнат фаолияти билан бандликни тушунамиз. «Меҳнат тақсимоти» атамаси ходимларнинг меҳнат функцияларини аниқ белгилашни ва биргаликдаги фаолият давомида уларни чегаралаб, ажратиб қўйишни англатади.
Меҳнат тақсимоти иқтисодий интеграциянинг асосий йўналишларидан бири сифатидаги табиий ва зарурий жараён бўлиб, унинг кераклиги ва аҳамияти кўпгина олимлар томонидан исботлаб берилган. Чунончи, марказий осиёлик Беруний ва Ибн Сино ҳам бу масалага алоҳида эътибор берганлар.
Макроиқтисодиётга тегишли корхоналарда меҳнат тақсимотининг ҳар хил шакллари қўлланилади. Бу шакллардан энг кўп қўлланиладиганларини кўриб чиқамиз:
Do'stlaringiz bilan baham: |
