• Основные стратегические варианты

 
 
 
 
 
 
 
 
 
4.1-rasm. Marketingning qo‘llanilish sohasi bo‘yicha 
asosiy turlari 
 
Iste’mol tovarlari xizmati marketingi ishlab chiqaruvchi bilan iste’mol 
o‘rtasida bevosita aloqaning mavjudligi bilan ajralib turadi. Xizmatlarning 
ko‘pchilik qismi kompleks xarakterga ega. Masalan, mehmonxonalar, jamoat 
ovqat joylari, ekskursion xizmat, yodgorlik tovarlari sotish va hokazolar 
paydo bo‘lishi yalpi turistik mahsulot tushunchasi bilan bevosita bog‘liqdir. 
Shu sababli ko‘rsatish sohasida marketing juda katta yo‘nalishga ega. 
 
4.2. Makromarketing va mikromarketing 
Marketingning tarkibiy tuzilishi haqida fikr yuritilganda uning tarkibida 
mikromarketing, mikromarketing turlari mavjudligini alohida ta’kidlash 
zarur. Bu tushunchalarni fanga birinchi marta F. Kotler 1972-yilda kiritdi va 
ularni xo‘jalik faoliyati bilan shug‘ullanadigan tashkilotlar bilan bir qatorda 
foyda olish bilan bog‘liq bo‘lmagan madaniyat, ijtimoiy, siyosiy va shunga 
o‘xshash tashkilotlarga nisbatan ham qo‘lladi. 
Mikromarketing-korxonaning ishlab chiqarishni shakllantirish, tovar va 
xizmatlarning tayyorlovchidan iste’molchi yoki foydalanuvchiga borish 
oqimini boshqarish bilan bog‘liq bo‘lgan faoliyatdir. Uning asosiy vazifasi 
talabni qondirish va ayni paytda korxona oldiga qo‘ygan maqsadlarga 
erishishdir. Boshqacha aytganda, bu ijtimoiy-iqtisodiy jarayon bo‘lib, 
mahsulot yoki xizmatlarga bo‘lajak talab tarkibini o‘rganish, shuningdek, bu 
Marketing korxonaning 
bozorda (iste’molchiga) yo‘naltirilgan strategik 
boshqaruvi sifatida 
Xalqaro marketing 
Ichki milliy marketing 
Iste’mol tovarlari marketingi 
Ishlab chiqarish vositalari marketingi 
Xizmatlar marketingi 
Ishlab chiqarish xizmatlari
Iste’mol xizmatlari

---

56 
talabni, taklifni shakllantirish iste’molchiga axborot berish yo‘llari bilan 
qondirish maqsadini ko‘zlaydi. 
Shunday qilib, mikromarketing korxona darajasidagi bozor faoliyatidan 
iboratdir.