& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

Ga`p ag`zalarι tuwralι tu`sinik.
Ga`p ishinde o`z ara grammatikalιq baylanιsqa tu`sip, ga`p du`ziwge qatnasqan tolιq ma`nili so`zlerge ga`p ag`zalarι dep ataladι.
Ga`p ag`zalarι to`mendegi belgilerge iye:
1) tolιq ma`nili so`z- arqalι bildiriledi 2) ga`p ishinde o`z-ara grammatikalιq baylanιsqa tu`sedi.3) ga`p ag`zalarιna qoyιlatug`ιn sorawlardιn` birine juwap beredi.
Ga`p ag`zalarι sintaksislik xιzmeti boyιnsha baslawιsh, bayanlawιsh, anιqlawιsh, tolιqlawιsh ha`m pιsιqlawιsh sιyaqlι bes tu`rge bo`linedi.
Ga`p ag`zalarι ga`p du`ziwdegi xιzmetine qaray bas ag`zalar ha`m ekinshi da`rejeli ag`zalar bolιp ekige bo`linedi.
Ga`ptin` tiykarιn du`zetug`ιn baslawιsh ha`m bayanlawιshqa ga`ptin` bas ag`zalarι dep ataladι.
Anιqlawιsh, tolιqlawιsh ha`m pιsιqlawιsh ga`p du`ze almaydι. Olar bas ag`zalarg`a qatnaslι onιn` ken`eytiriwshi ag`zasι xιzmetin atqaradι. Sonlιqtan olar ekinshi da`rejeli ag`zalar dep ataladι.
Ga`p ag`zalarι du`zilisine qaray jay,qospa, ha`m ken`eytilgen ag`za bolιp u`shke bo`linedi.
& Ga`ptin` bas ag`zalarι
Ga`ptin` tiykarιn du`zetug`ιn baslawιsh ha`m bayanlawιshqa ga`ptin` bas ag`zalarι dep ataladι.
Eki bas ag`zalι ga`plerde baslawιsh ga`ptin` kim ya ne haqqιnda aytιlg`anιn bildiredi de, bayanlawιsh sol baslawιshtιn` is-ha`reketin yamasa basqa bir xabardι bayanlaydι. Baslawιsh grammatikalιq baylanιsι jag`ιnan basqa ag`zalarg`a g`a`rezli bolmaydι. Bayanlawιsh grammatikalιq formasι jag`ιnan baslawιshqa g`a`rezli boladι. baslawιsh qaysι bet, qaysι sanda kelse, bayanlawιshta sol bet, sol sannιn` qosιmtalarιn qabιl etedi. Eger ga`p bayanlawιshι feyilden bolg`an bir bas ag`zalι bolιp kelse, baslawιsh bayanlawιsh arqalι ma`lim boladι. Demek, bayanlawιsh arqalι baslawιshtι ya baslawιsh arqalι bayanlawιshtι tabιwg`a boladι.