£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

 

Xorazmshohlar 

(Anushtaginlar) 

sulolasi 

¾  Anushtagin (1077-1097) 

¾  Qutbiddin Muhammad (1097-1127) 

¾  Jaloliddin Otsiz (1127-1156) 

¾  Alp-Arslon (1156-1172) 

¾  Alouddin Takash (1172-1200) 

¾  Muhammad Xorazmshoh (1200-1221) 

¾  Jaloliddin Manguberdi (1221-1231) 

 

Xususan saljuqiy hukmdorlardan Malikshoh (1071-1092) davrida katta 

obro’ - martabaga erishgan harbiy lashkarboshi Alpteginning Xorazm 

hukmdori etib tayinlanishi (1077-1097) hamda ko’p o’tmay uning Xorazmshoh 

unvoniga sazovar bo’lishi – bu Xorazmning mustaqillikka erishishida jiddiy 

qadam bo’lgan edi. 1097 yilda uning o’rniga Xorazm taxtiga o’tirgan va 

Xorazmshoh unvoni sohibi Qutbiddin Muhammad o’lka mustaqilligini 

ta’minlashda muhim rol o’ynagan. Qutbiddin Muhammad ham Saljuqiylar 

hukmronligini tan olgan holda Xorazmni idora qildi. Biroq shunga qaramay 

o’lkaning har tomonlama rivojlanishi, ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy yuksalishi 

uchun ham muhim imkoniyatlar topa bildi. 

Xorazm mustaqilligini ta’minlash, uning sarhadlarini kengaytirishda 

Qutbiddin Muhammadning o’g’li Jaloliddin Otsiz (1127-1156)ning roli 

alohidadir. Negaki, u Qoraxoniylar kuchsizligidan va Saljuqiylar zaifligidan 

foydalanib, o’z davlati qudratini yuksaltira bordi. Uning 1141 yilda oltin tangalar 

zarb ettirib muomalaga chiqarishi ham Xorazm mustaqilligining muhim belgisi 

bo’lgan.  

 

U Qoraxitoylar bilan kelishib, ularga har yili 30 ming dirxam miqdorda 

to’lov to’lash sharti bilan amalda o’z davlatining ichki mustaqilligini ta’minlaydi. 

 

Xorazmning mustaqil davlat sifatidagi ravnaqi, hududlarining benihoya 

kengayib borishida Alovuddin Takashning o’rni va roli katta bo’lgan. Uning 

---

 

107

hukmronlik davrida (1172-1200) Xorazm vohasida katta ijobiy o’zgarishlar yuz 

berdi. Yangidan qad rostlagan o’nlab shaharlarning obodonlashuvidan tashqari 

ularning savdo-sotiq, hunarmandchilik, karvon savdosi bobidagi dovrug’i yanada 

ortdi, qishloq xo’jaligi, ziroatchilik tarmoqlari rivojlandi, ko’plab kanallar, suv 

inshootlari barpo etildi. Bunday ijobiy jarayonlar Alouddin Muhammad