0 ‘zbek3ST0n tarixi umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8- sinfi uchun darslik
Download 248 Kb. Pdf ko'rish
|
8-sinf-O\'zbekiston tarixi-2019
Buxoro qo‘shini
62 Harbiy mansab va unvonlar Amir davlat boshlig‘i sifatida amirlik qo‘shi- nining OHy bosh qo'mondoni edi. Undan keyingi o‘rinda vaziri harb (harbiy vazir) turgan. U qo‘shinning Bosh qo‘mondoni sanalgan va topchiboshi deb ham atalgan. Unga barcha harbiy qismlaming sardorlari bo‘ysungan. Qo‘shinda pansodboshi (beshyuzboshi), yuzboshi, ellikboshi (pan- jaboshi), о ‘nboshi (dahboshi) kabi harbiy unvonlar bo‘lgan. Qal’a va qo‘rg‘onlardagi harbiy qism (garnizon) to'qsoba unvonidagi sarkarda tomonidan boshqarilgan. To‘qsoba unvoni o !sha davr Rossiya harbiy unvonlariga taqqoslaganda polk sardori mavqeyiga teng bo‘lgan. Zaruriyat taqozo etganida dodxoh (bir necha polk sardori ma- qomida) va parvonachi (qo‘shin sarkardasi maqomida) harbiy hara- katlarga jalb ctilganlar. Harbiy harakatlar chog‘ida harbiy qarorgoh (bugungi til bilan aytganda, shtab) boshlig'i vazifasi naqibga yuklatilgan. Qarorgoh boshlig‘i sifatida u harbiy harakatlarni rejalashtirgan. Harbiy kuchlarni jang maydonida to‘g‘ri taqsimlanishiga mas’ul bo‘lgan. Naqiblar har biy yurish paytida qo‘shinning tuzilishi, qurollanishi va joylashuvi, uning harakatlanishi hamda urush olib borish borasida yetarli bilimga ega bo‘lgan. Ayni paytda, qo‘shinning old qismi, orqa qismi va o!ng hamda chap qanoti, markazi, pistirmalari haqida yetarlicha ma’lumotga ham ega bo‘lgan. Amirlik qo‘shiniga qozi askar, muhtasibl&r va muftiy askarlar ham xizmat qilishgan. Ulaming har biri o ‘z mansabi doirasidagi ma- salalarni hal etgan. Chunonchi, muhtasib harbiy laming shariat qoi- dalariga qanchalik amal qilayotganliklarini nazorat qilib borgan. Qozi askar bo‘lsa, harbiy qismlarda sodir etilgan jinoyat ishlarini, ariza va shikoyatlami ko'rib chiqqan va ular yuzasidan hukm chi- qargan. Muftiy askar esa harbiylar ustidan qozi askar chiqargan hukmning shariatga qanchalik mosligi masalasini tekshirib ko‘rgan. Amirlik muntazam qo‘shini vaqt-vaqti bilan ko‘rikdan o‘tkazib turilgan. Ko‘rikni amir, amir ishtirok eta olmaganida qo ‘shbegi o‘t- kazgan. XIX asrning birinchi yarmida o‘zbek davlat- lari, xususan, Buxoro amirligi qo‘shinining qurol-yarog‘lari sifati past edi. Chunonchi, Download 248 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling