0 ‘zbek3ST0n tarixi umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8- sinfi uchun darslik

1842-yil - Rossiya-Xiva o'rtasida „Majburiyatlar akti“ imzolandi.
1. Xiva xonligining Osiyo davlatlari bilan munosabatiga doir faktlar 
ro‘yxatini tuzing.
2. Xiva xonligi chet ellik savdogarlar uchun qulay sharoit yaratish 
maqsadida qanday tadbirlarni amalga oshirdi?
3. X iva-R ossiya miinosabatlarida keskinlik boshlanishiga qanday 
omillar sabab bo'ldi?
4. „Majburiyatlar akti“ shartnomasining mazmuni haqida so‘zlab be­
ring.
5. Nega o‘zbek davlatlanning Rossiyaga qarshi turishda Buyuk Bri- 
taniyaga tayanishlari mumkinligi ehtimoli rcdyobga chiqmay qoldi?
6. Nega o‘zbek davlatlanning o'zlari Rossiya xavfiga qarshi o‘zaro 
ittifoq tuza olmadilar?
2 8 -§. X
iva xonligida madaniy hayot
Madaniy hayot 
manzarasi
Xiva xonligida boshqa ikki o‘zbek davlati -
Buxoro amirligi va Qo‘qon xonligiga qaraganda 
iqtisodiyot va madaniyatni rivojlantirishga inti- 
lish kuchliroq edi. Buning sababi Xiva xonlarining maqsadi bilan 
izohlanadi. Xonlarning maqsadi esa Xorazmning avvalgi salobatini 
tiklash va 0 ‘rta Osiyoning markazi bo‘lish edi. Ko‘hna Xorazm -
bu o‘zbek davlatchiligining tamal toshi qo‘yilgan diyor. Bn diyorda 
ma’muniy xorazmshohlar davrida birinchi ilm-fan markazi - Xorazm 
Ma’mun akademiyasi tashkil etilgan. Shuningdek, Xorazm dunyoning 
eng yirik va qudratli saltanatlaridan biri - Anushtegin Xorazmshohlar 
saltanati vnjudga kelgan yurt.
To‘g‘ri, Xiva xonligida ilm-fan darajasi ma’muniy xorazmshohlar 
davri ilm-fani darajasi bilan tenglasha olmaydi. Biroq davlatning 
iqtisodiy imkoniyatlari yetarli bo‘lmasa-da, xonlikda shahar qurilishiga, 
kanallar qazilishiga, eng boy kutubxona yaratilishiga juda katta mab-
103

---

lag‘ sarflanganligi o ‘sha maqsad bilan izohlanadi. Maqsad qanday 
bo‘lishidan qat’i nazar u ezgulikka xizmat qildi. Bobolarimizdan biz 
avlodlarga dunyoni Ы qoldiradigan me’morchilik namunalari meros 
qoldi.