0 ‘zbek3ST0n tarixi umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8- sinfi uchun darslik
Download 248 Kb. Pdf ko'rish
|
8-sinf-O\'zbekiston tarixi-2019
115
Qoraqalpoq yozma adabiyoti Ajiniyoz azob-uqubatlarga duchor etildi. Xususan, Sirdaryo bo‘ylaridagi qo- raqalpoqlar har yoqqa tarqab ketdi. Ularning bir qismi Toshkent atrofiga (Chirchiq bo‘ylariga), boshqa bir qismi esa Qizilqum orqali Xorazmga (Orol dengizining janubiy sohillariga) ко‘chib ketdi. Mana shu ko‘chishlarning guvohi bo‘lgan Jiyen Jirov „Darbadar el" nomli doston yozib, unda qoraqalpoqlarnirLg mashaqqatli davri tarixini haq- qoniy bayon etdi. Baxshi sifatida „Alpomish", „Qirqqiz" kabi dos- tonlami zo‘r mahorat bilan kuyladi. Qoraqalpoq adabiyotining ko‘zga ko‘ringan vakillaridan yana biri Kunxo‘ja Ibrohim (1799-1880) edi. Uning ayniqsa „ O'roqchilar „Cho'ponlar", „El bilan“ kabi she’rlari xalq orasida mashhur edi. Bir asarlarda qoraqalpoq xalqining Xiva xonligi tobeligiga tushib qolgan davrdagi og‘ir ahvoli, erksiz turmushi va hukmron tabaqalar kirdikorlari katta mahorat bilan fosh etilgan. Ajiniyoz Qo‘siboy o‘g ‘li (taxallusi Zevar) ham (1824—1878) qoraqalpoq xalqining atoqli shoirlaridan biridir. U boshlang‘ich ta’limni Mo‘ynoqdagi eski maktabda o‘qidi. Keyin Xivadagi Sherg‘ozixon madrasasida ilm oldi. Ajiniyozdan yuz- dan ortiq she’r va dostonlar meros qoldi. She’rlarida Vatan, inson- parvarlik g ‘oyalarini kuyladi. Shoirning ,,B o ‘za- dostonida esa qoraqalpoq xalqining boshqa yurtlarga ко‘chib ketishga majbur etilganligi kat ta mahorat bilan tasvirlangan. ,,Kerak“, ,,B o ‘- la d i“, „Bo'lm asa", „ Yaxshi „ Yigitlar“ kabi asarlarida Ajiniyozning insonparvar g ‘oyalari, falsafiy qarashlari ifodalangan. Asarlari xalq orasida keng tarqalgan, „ Qiz Mengesh bilan ay- tishuv “ (1878) asari mashhur. Uning hayoti ha- qida shoir Ibroyim Yusupov „Ajiniyoz“ asarini yaratgan. Uning asarlari o‘zbek tilida nashr etil gan („Tanlangan asarlar“ va boshqalar). Aj iniyoz Download 248 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling