0 ‘zbekist0n respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim vazirligi p. S. Sultonov ekologiya va atrof-muhitni


x u s u s iy   m u lk   t o ‘g 'r is id a g i.  k o o p e r a t s iy a   t o 'g 'r is id a g i,  ijara


Download 3.71 Kb.
Pdf ko'rish
bet24/27
Sana02.02.2018
Hajmi3.71 Kb.
#25787
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   27

x u s u s iy   m u lk   t o ‘g 'r is id a g i.  k o o p e r a t s iy a   t o 'g 'r is id a g i,  ijara 
t o ' g ' r i s i d a g i ,   k o r x o n a la r   t o ' g ' r i s i d a g i ,   o lin a d ig a n   s o li q la r  
t o ' g ' r i s i d a g i ,   b ir la s h m a la r ,  t a s h k i l o t l a r ,   j o y l a r d a   d a v l a t  
h o k im iy a t i  o r g a n la r i  t o ' g ‘ r is id a g i,  f u q a r o la m i  o ' z i n i - o ' z i  
b o sh q a rish  organ lari to 'g 'r isid a g i, stan d artlash tirish  t o ‘g 'r isid a g i 
h u q u q iy -m e ’y o riy   h ujjatlar sh u la r ju m la sid a n d ir .
O 'z b e k is t o n   R e s p u b lik a s id a   ta b ia tn i  m u h o fa z a   qilish"  v a  
m a x s u s   m u h o fa z a   q ilin a d ig a n   ta b iiy   h u d u d la r   t o 'g 'r is id a g i  
q o n u n la r n in g   q a b u l  q ilin ish i  m u n o s a b a ti  b ila n   ish la b   tu r g a n  
h u q u q iy   a so sg a   eg a   b o 'lg a n   d a lo la tn o m a la r g a   o 'z g a r tir ish   va  
q o 's h im c h a la r   k iritilg a n .  B u n d a n   m a q sa d ,  u larni  O 'z b e k is to n  
R e s p u b lik a s i  K o n s t it u t s iy a s id a   k o 'r s a t ib   o 't ilg a n   q o n u n la r  
ta la b la r ig a   m u v o fiq la sh tir ish d a n   ib orat.
T a b ia tn i  m u h o fa z a   q ilish   to 'g 'r isid a g i  q o n u n la m i  h a y o tg a  
ta tb iq   etish   b irin ch i  n a v b a td a   D a v la t  h o k im iy a ti  v a   b o sh q a r u v  
o r g a n la r i,  m a x su s  m a s ’ul  o r g a n la r ,  y u rid ik   va  fizik   s h a x s la r  
t o m o n i d a n   k o m p i n t e n s i y a   v a   q o id a l a r g a   a s o s a n   a m a l g a  
o sh irila d i.
T a b ia tn i  m u h o fa z a   q ilish   to 'g 'r isid a g i  q o n u n la m i  b u z g a n lik  
u c h u n   j a v o b g a r l i k k a   t o r t i s h   m a s a l a l a r i   O ' z b e k i s t o n  
R e sp u b lik a sin in g  m a ’m u riy ja v o b g a r lik   to 'g 'r isid a g i  k o d e k s id a ' 
t a b iiy   m u h it n i  m u h o f a z a   q ilis h   v a   t a b ia t d a n   f o y d a l a n i s h  
s o h a s i d a g i   h u q u q b u z a r lik   u c h u n   m a ’m u r iy   j a v o b g a r l i k  
m e ’y o r la r id a   b e lg ila n g a n .  M a ’m u riy  k o d e k sd a   j in o y a t  tu rig a 
q a ra b   turli  m iq d o rd a   ja r im a la r   to 'la s h   va  m a ’lu m   h u q u q d a n  
m a h r u m   q ilish   ja z o la r i  k o 'r sa tilg a n .  O 'z b e k isto n   R e sp u b lik a si 
jin o y a t  k o d e k sin in g  4 -b o 'lim i « E k o lo g iy a  so h a sid a g i jin o y a tla r »  
d eb   y u r itila d i.  J in o y a t  k o d e k s id a   e k o lo g iy a   s o h a s id a g i  tu r li 
jin o y a tla r   u ch u n   ja rim a   to 'la s h ,  m u a y y a n   h u q u q d a n   m a h r u m  
q ilish , m o l-m u lk n i m u so d a ra  q ilish , a x lo q  tuzatish  ishlari,  q a m o q  
va  o z o d lik d a n  m ah ru m  q ilish  ch o ra la ri  b elg ila n g a n .  199 4 -y il 2 2 - 
s e n t a b r d a   q a b u l  q i l i n g a n   y a n g i  « M a ’m u r iy   j a v o b g a r l i k  
to 'g 'r isid a » g i jin o iy  va jin o iy  p ro tsessu a l k o d ek sla r resp u b lik a d a  
ta b ia tn i  m u h o fa z a  q ilish  va u n d a n  o q ilo n a  fo y d a la n ish   ish la r id a  
m u h im   rol  o 'y n a y d i.
www.ziyouz.com kutubxonasi

R e sp u b lik a d a  tab iatn i m u h o fa z a  q ilish  t o ‘g ‘risidagi q o n u n la r 
x a lq a ro   h u q u q iy   m e ’y o r la m i  h iso b g a   o lib   tu zilgan   va  x a lq a ro  
t a s h k ilo t   e k s p e r tla r i  t o m o n id a n   b a h o la n g a n .  B u  q o n u n la r  
resp u b lik ad a e k o lo g ik  b arq arorlikn i t a ’m in la sh  talab lariga ja v o b  
bera  o la d i.
T e k s h i r u v   s a v o l l a r i
1.  0 ‘z b e k is t o n   R e s p u b lik a s i  K o n s t itu t s iy a s id a g i  « A tr o f- 
m u h itn i  m u h o fa z a   q ilish   t o ‘g ‘risid a » g i  m o d d a la r   m a z m u n in i 
tu sh u n tirin g.
2.  0 ‘z b e k is t o n   R e s p u b lik a s i  « T a b ia t n i  m u h o fa z a   q ilis h  
t o ‘g ‘risid a»gi  q o n u n in in g   m a q sa d   v a   v a zifa la rin i  tu sh u n tirin g .
3.  0 ‘zb ek isto n  R esp u b lik a si m u sta q illik k a  erish gan d an  s o ‘n g 
ta b ia tn i  m u h o fa z a   q ilish   b o ra sid a   q a b u l  q ilin g a n   q o n u n la r n in g  
m a zm u n   va   m o h iy a tin i  tu sh u n tirin g.
4.  T a b i a t n i   m u h o f a z a   q i l i s h   t o ‘g ‘ r is id a g i  q o n u n l a m i  
b u z g a n lik   u c h u n   q a n d a y   m a ’m u r iy   v a   j in o iy   j a v o b g a r lik la r  
b elg ila n a d i?
6
. 6 .   X a l q a r o   e k o l o g i k   h a m k o r l i k
Y e r   s a y y o r a s i  v a   u n in g   o ' z ig a   x o s   ta b ia ti  in s o n iy a t n in g  
u m u m iy   y a sh a sh   m a k o n i,  y a g o n a   uyi  h a m d a   y a sh a sh   v o sita si 
h isob lan ad i.  S h u n in g  uchun yu z b era y o tg a n  e k o lo g ik  ta n g lik la m i 
b a r ta r a f  e tish   y e r   y u z id a g i  b a r c h a   x a lq la r   va  d a v la tla r n in g  
u m u m in s o n iy   v a z if a s id ir .  S a y y o r a m iz d a   X a lq a r o   e k o lo g ik  
h a m k o rlik n in g  za ru rligi  q u y id a g i  h o lla r  b ila n   b elgilan ad i:
•   Y er sayyorasi va u n in g  o ‘ziga x o s tabiatin i in so n g a  m a ’lum  
b o 4lgan   o la m d a   y a g o n a   e k a n lig i.
•   Y er ta b ia ti  va  b io sfera   y a x lit  tizim   sifa tid a  m avju d   b o ‘lib, 
in so n   va ja m iy a t  u n in g  ta rk ib iy   q ism i  ek a n lig i.
•   I n s o n i y a t n in g   b a r c h a   is h la b   c h iq a r is h   f a o l i y a t i n i n g  
m o d d iy   n egizi  ta b ia t  ek a n lig i.
•   T a b i a t d a g i   s a l b i y   o 4z g a r i s h l a r   v a   a t r o f - m u h i t g a  
a n tr o p o g e n   t a ’sir  k o ‘la m i  j ih a tid a n   b u tu n   s a y y o r a g a   ta z y iq  
k o 'rsa tu v ch i ja r a y o n la r   ek a n lig i.
www.ziyouz.com kutubxonasi

• 
H o z ir d a   y u z a g a   k e la y o tg a n   e k o lo g ik   m u a m m o la r n i  hal 
e t is h g a   k o ‘p  h o lla r d a   b ir   y o k i  b ir  n e c h t a   d a v l a t l a r n i n g  
im k o n iy a tla r i  y eta rli  em a slig i.
•  B a r c h a  
i n s o n i y a t n i n g  
b i r g a l i k d a g i  
h a r a k a t i 
s a y y o r a m iz d a g i  e k o lo g ik   v a ziy a tn i  y a x sh ila sh n in g   en g   m a q b u l 
y o ‘li  e k a n lig i.
X a l q a r o   e k o l o g i k   h a m k o r l i k  
(XEH) 
d e y ilg a n d a  -  yer y u zid a g i 
barch a m a m la k a t (x a lq )la r to m o n id a n  ta b ia t m u h o fa z a s ig a  d o ir 
x a lq a r o   k e lis h u v -s h a r t n o m a ,  k o n v e n s iy a la r   tu z is h ,  x a lq a r o  
e k o lo g ik   m e ’y o r la r n i  ish la b   ch iq ish   va   u la r g a   rio y a   e tilish in i 
h a m k o r lik d a   n a z o r a t   q ilis h ,  u m u m s a y y o r a v iy   v a   h u d u d iy  
e k o lo g ik   m u a m m o la r n i  b irg a lik d a   hal  etish ,  ilm iy   ta d q iq o tla r  
va turli x a lq a r o  a n ju m a n la r o ‘tk azish  k a b i k e n g  k o ‘lam li  ta d b ir- 
c h o r a la r   k o m p le k s i  tu sh u n ila d i.  X E H   q u y id a g i  t a m o y illa r g a  
a s o s la n g a n   b o ‘lish i  lozim :
•   s a y y o r a m i z d a g i   h a r   b ir   i n s o n   s o g ‘ lo m   e k o l o g i k  
sh a r o itla r d a   y a sh a sh   h u q u q ig a   ega  ek an ligi;
•   h ar  bir  m a m la k a t  a tro f-m u h it  v a   ta b iiy   resu rslardan   o ‘z 
fu q arolari m a n fa a tla ri y o ‘lida foy d a la n ish  h u q u q ig a  ega ek an ligi;
•  bir  d a v la tn in g   e k o lo g ik   m u v a ffa q iy a ti  b o sh q a   d a v la tla r  
h iso b ig a   b o ‘lm a slig i  y o k i  u la rn in g   m a n fa a tla r ig a   zid   b o ‘lish ig a  
y o ‘l  q o ‘y m a slik ;
•  h ar  bir  d a v la t  h u d u d id a g i  ish la b   c h iq a rish   fa o liy a ti  sh u  
d a v l a t d a g i   v a   u n d a n   t a s h q a r i d a g i  t a b i i y   m u h it g a   z a r a r  
y e tk a z m a slig in i  t a ’m in lash ;
•   e k o lo g ik   o q ib a tla r n i  b a sh o r a t  q ilib   b o M m a y d ig a n   h ar 
q a n d a y   x o ‘j a l i k   v a   b o s h q a   t u r d a g i  f a o l i y a t l a r n i   a m a lg a  
o sh ir ilish ig a   y o ‘l  q o ‘ym aslik ;
•   tan   o lin g a n  x a lq a ro  m e ’yorlar v a   a n d o z a la r  a so sid a   a trof- 
m u h it,  ta b iiy   resu rslar  va  u lard agi  o ‘zg a r ish la r  u stid a n   n a z o r a t 
o ‘rnatish;
•  a t r o f -m u h it   m u h o fa z a s i  b o ‘y ic h a   er k in ,  k en g   q o ‘la m li 
x alq aro ilm iy -te x n ik  ax b o ro tla r alm ash ish  va tab ia tn i  asrayd igan  
ilg ‘or  te x n o lo g iy a la r n i jo r iy   etish;
•   s a y y o r a m iz n in g   b iror-bir  h u d u d id a   fa v q u lo d d a   e k o lo g ik  
h o la t   r o 4y  b e r g a n d a   d a v la tla r   b ir -b ir la r ig a   o 'z a r o   y o r d a m  
k o 4rsatishi;
www.ziyouz.com kutubxonasi

•  
a t r o f - m u h i t   m u a m m o l a r i  
b i l a n   b o g M iq  
b a r c h a  
k e lis h m o v c h ilik la r n i  tin c h lik   y o 'li  b ila n   hal  etish .
H o z ir g i  p a y td a   X E H   a s o s a n   ik k i  x il  sh a k ld a   n a m o y o n  
b oM m oqda:  1.  A tr o f-m u h it  m u h o fa z a s i  va  ta b iiy   resu rslard an  
o q ilo n a   fo y d a la n is h g a   q a r a tilg a n   ik k i  y o k i  k o ‘p  to m o n la m a  
d a v la tla r a r o   b itim ,  sh a r tn o m a   v a   k o n v e n s iy a la r   tuzish .  2 .  T u rli 
x a lq a r o   t a b ia t n i  m u h o fa z a   q ilu v c h i  u y u s h m a ,  k o m is s iy a   v a  
ta sh k ilo tla r   fa o liy a tid a   ish tiro k   e tish .
X E H   u m u m b a sh a r iy   q a d r iy a tla r n in g   m u h im   ta rk ib iy   q ism i 
sifa tid a   s o 'n g g i  y u z  y ild a n   k o 'p r o q   v a q td a n   beri  s h a k lla n ib , 
ta k o m illa s h ib  b o r m o q d a .  U n in g  d a s tla b k i k o 'rin ish la r i X I X  asr 
o x ir la r id a n   b o s h la b   h a y v o n o t la r d a n   f o y d a la n is h n i  t a r t ib g a  
s o lish g a  q a r a tilg a n  d a v la tla r a r o  h a r a k a t tarzid a  n a m o y o n   b o 'la  
b o sh la d i.
X X   a sr n in g   b irin ch i  y a rm id a   X E H   b irm u n ch a   ta ra q q iy  e tib , 
m u k a m m a lla s h ib   b ord i.  1 9 1 3 -y ild a   B ern   (S h v ey sa r iy a )d a   18  ta 
d a v la t ish tir o k id a   « T a b ia tn i  m u h o fa z a  q ilish »   b o 'y ic h a   x a lq a r o  
k o n fe r e n siy a   o 'tk a z ild i.  1 9 2 3 -y ild a  e s a   P arijd a  b irin ch i  x a lq a r o  
t a b ia t n i  m u h o fa z a   q ilis h   k o n g r e s s i  b o ' l i b   o 't d i .  1 9 2 8 - y ild a  
B ryussel  (B e lg iy a )d a   « T a b ia tn i  h im o y a   q ilish   xalq a ro   b y u r o si»  
o c h ild i.  O 'tg a n   a sr n in g   4 0 -y illa r i  o x ir ig a   k elib ,  X E H   m aM um  
d a ra ja d a   sh a k lla n g a n   b o 'ls a   h a m ,  a m m o   h a q iq iy   t a ’s ir c h a n  
x a lq a r o   e k o l o g i k   h a r a k a t n i  b a r p o   e t i l i s h i g a   t o ' l a l i g i c h a  
erish ilm a d i.  H a m k o r lik  turli d a v la tla r d a g i e k o lo g ik  q o n u n la r  v a  
a m a lg a  o s h ir ila y o tg a n  tad b irlar h a q id a g i m aM um otlarni y ig 'is h , 
u m u m iy  a x b o r o tn o m a la r  v a  ta v siy a la r  tu z ish  b ilan  ch e g a r a la n ib  
q o ld i.
1 9 4 5 -y ild a   B ir la sh g a n   M illa tla r   T a s h k ilo ti  (B M T )  ta s h k il 
etilish i m u n o sa b a ti b ilan e k o lo g iy a  so h a sid a g i xalq aro h a m k o rlik  
u sh b u   x a lq a r o   ta s h k ilo t  f a o liy a t in in g   m u h im   ta r k ib iy   q is m i 
sifa tid a  r iv o jla n a   b o sh la d i.  B M T   x a lq a r o  e k o lo g ik   h a m k o r lik n i 
y a n a d a   ta ra q q iy   ettirish   y o 'lid a   k o 'p   ish la rn i  a m a lg a   o sh ir d i. 
D a s tla b   1 9 4 8 -y ild a   B M T   ta sh a b b u si  b ila n   « T a b ia tn i  h im o y a  
q ilis h   x a lq a r o   b y u r o s i»   « T a b ia t n i  m u h o f a z a la s h   x a l q a r o  
ittifo q i» (T M X I)g a  aylan tirild i.  H o z irg i k u n g a  k elib  ushbu ittifo q  
fa o liy a tid a  d u n y o n in g   118 m a m la k a tid a n  6 3 6  tad an  ziy o d  d a v la t 
v a   j a m o a t c h ili k   t a s h k ilo t la r i  is h t ir o k   e t m o q d a la r .  T M X I
www.ziyouz.com kutubxonasi

t a r k i b i d a   6   ta   d o i m i y   h a y ’ a t   b o ' l i b ,   u la r   a t r o f - m u h i t  
m u h o f a z a s in in g   e n g   d o lz a r b   m a s a la la r i  b ila n   s h u g 'u lla n ib  
k elm o q d a la r .  Bir q a to r  h a y v o n o tla r n i m u h o fa z a la sh   b o r a sid a g i 
x a lq a ro   k o n v e n siy a   va  k elish u v la r,  turli  xayrli  ta d b irla r,  « Q iz il 
k ito b »  v a  « Y a sh il  k ito b »  la m in g  ta sh k il e tilish i k a b i  ish la r m a n a  
sh u   ittifo q n in g   fa o liy a ti  b ila n   b o g 'liq d ir .
H o z i r d a  
B M T n i n g  
m a v j u d  
14 
ta  
i x t i s o s l a s h g a n  
t a s h k iio t la r id a n   6  ta si  a tr o f -m u h it   m u h o fa z a s ig a   a lo q a d o r  
m a sa la la r   b ila n   sh u g 'u lla n a d i.  J u m la d a n ,  Y U N E S K O   -   t a ’lim , 
fan  va  m a d a n iy a t  m a sa la la r i  b ila n   s h u g 'u lla n u v c h i  t a s h k ilo t  
fa o liy a tin in g  a so siy  y o 'n a lish la r id a n  biri  a tro f-m u h it m u h o fa z a si 
s o h a s id a   m a o r if   va  k a d r la r   t a y y o r la s h ,  ta b iiy   r e s u r s la r d a n  
o q ilo n a   fo y d a la n ish  b o 'y ic h a   ijo b iy  tajribalarn i o m m a la s h tir ish , 
ilm iy  ta d q iq o tla r   o 'tk a z ish g a   q a ra tilg a n .  F A O   -   o z iq - o v q a t  va 
q is h lo q   x o 'j a lig i  b o 'y ic h a   t a s h k ilo t.  U   yer,  su v ,  o 's i m li k   v a  
h a y v o n la r d a n   k o m p le k s  fo y d a la n is h ,  u la r n in g   u n u m d o r lig in i 
o s h ir is h   m u a m m o la r i  b ila n   s h u g 'u lla n a d i.  V O Z   -   x a lq a r o  
so g 'liq n i sa q la sh  tash k iloti.  A tr o f-m u h it m u h o fa z a sin in g  san ita r- 
g ig iy e n i k   m a s a la la r i  b ila n   s h u g 'u lla n a d i.  V M O   -   x a lq a r o  
m e te o r o lo g ik  ta sh k ilo t.  Iq lim d a g i u m u m sa y y o r a v iy  o 'z g a r is h la r  
b ilan   sh u g 'u lla n a d i.  1M K O   -   d e n g iz la r   b o 'y ic h a   d a v la tla r a r o  
m a sla h a t  ta sh k ilo ti.  B u  ta sh k ilo t  d u n y o   d en g iz  va  o k e a n la r id a n  
f o y d a l a n i s h n i n g   e k o l o g i k   j i h a t l a r i   b ila n   s h u g ' u l l a n a d i .  
Y u q o r id a g ila r d a n   ta s h q a r i  B M T n in g   ij tim o iy   v a   iq t i s o d i y  
m a sa la la r bilan  sh u g 'u lla n u v ch i k en g a sh i -  E K O S O S  fa o liy a tid a  
h a m   a tr o f-m u h it  m u h o fa z a sig a  jid d iy  e ’tib o r  b erilad i.
1 9 6 2 - y ild a   Y U N E S K O n i n g   1 2 - b o s h   k o n f e r e n s i y a s i d a  
« E k o lo g ik   ta r a q q iy o t  v a   ta b iiy   re su rsla r n i,  flo ra   va  fa u n a n i 
m u h o fa z a la sh »   r e zo ly u tsiy a si  q a b u l  q ilin d i.
1 9 6 8 -y ilg a   k elib ,  X E H   fa o liy a ti  sezilarli  d arajad a  k e n g a y ib , 
m u sta h k a m la n g a n   b o 'lsa -d a ,  bu  b o ra d a   x a lq a ro   h a ra k a tn i  an iq  
va  ta la b   d a ra ja sid a   ta sh k il  e tish   h a m d a   m u v o f iq la s h tir is h g a  
e r ish ilm a d i.  E k o lo g iy a g a   d o ir   turli  a m a liy   tad b irlar  o 'tk a z is h  
k o 'p in c h a   b ir  y o k i  s a n o q li  ix tis o s la s h g a n   X a lq a r o   t a s h k ilo t  
( Y U N E S K O ,  T M X 1 )  la m in g   f a o liy a t i  d o ir a s id a   c h e k la n ib  
q olin d i.  E k o lo g ik  m asalalarga  k o 'p ro q  xu susiy m u a m m o  sifa tid a  
q a ra sh la r d a v o m  etd i.  Bu  h o i  e k o lo g ik   m u a m m o la rn i  bir  d a v la t
www.ziyouz.com kutubxonasi

y o k i a lo h id a  o lin g a n  m in ta q a   m iq y o sid a ,  alo h id a  b iror-b ir a n iq , 
tor d o ira d a g i tadbirlar y o rd a m id a  hal etish  m um kin d egan  yu zak i 
q a ra sh la rn in g   d a v o m   etish ig a   sa b a b   b o ‘ldi.  A slin i  o lg a n d a ,  bu 
d a v r g a   k elib   (1 9 7 0 )  k o ‘p la b   e k o lo g ik   m u a m m o la r  a lla q a c h o n  
bir d a v la t y o k i m illat ch eg a ra si d o ira sid a n  ch iq ib  u m u m b a sh a riy 
x a ra k ter k asb  etg a n   ed i.  1 9 7 0 -y ild a n   b o sh la b  in so n iy a t e k o lo g ik  
m u a m m o la r   u m u m b a sh a riy   xara k terg a   eg a  ek a n lig in i  v a   ularni 
hal etish  u ch u n  X E H   ni y a n a d a  rivojlan tirish  va  tak o m illa sh tirish  
za r u r lig in i  a n g la b   y eta   b o sh la d i.  N a tija d a   shu  d avrd an   b o s h la b  
X E H   d a   y a n g i  r iv o jla n is h   b o s q ic h i  b o s h la n d i.  T o ‘rt  y illik  
ta y y o r g a r lik d a n   s o ‘n g   1972-yiId a  S to k g o lm   (S h v e tsiy a )d a   113 
m a m la k a t, turli d avlatlararo v a  n o d a v la t tashk ilotlari ish tiro k id a  
B M T n in g   a t r o f -m u h it   m u h o f a z a s i  b o ‘y ic h a   k o n f e r e n s iy a s i 
o ‘tk a z ild i.  U n in g   n a tija la r i  a s o s id a   « A tr o f-m u h it  t o ‘g ‘risid a  
d e k l a r a t s i y a »   q a b u l  q i l i n d i ,   u n i n g   q is q a c h a   m a z m u n i 
q u y id a g ic h a   edi:
•   T a r a q q iy  etg a n   m a m la k a tla r  r iv o jla n a y o tg a n   d a v la tla r g a  
a t r o f -m u h it   m u h o f a z a s i  u c h u n   a n iq   s h a r o it  va  e h t iy o j i n i 
e ’tib o rg a   o lib   m a b la g ‘lar  a jratish lari  zarur.
•   T a b iiy  resurslarni h ozirg i va  k elajak  avlod lar uchun  sa q la b  
q o l i s h   z a r u r .  B a r c h a   m a m l a k a t l a r   X E H   n i  s a m a r a i i  
riv o jla n tirish d a   fa o l  h a m k o r lik   q ilish la r i  lozim .
•   H a r  bir  in so n   o z o d ,  ten g   h u q u q li  va  q u la y   b o ‘lgan   a tro f- 
m u h it  sh a ro itid a   y a sh a sh g a   h aq lid ir.
•   I n s o n l a r n i   e z i s h n i n g   a p p a r t e i d ,   ir q iy   k a m s i t i s h ,  
m u sta m la k a   q ilish   va  b o sh q a   sh a k lla ri  tu g a tilish i  lo zim .
•   Y a d r o   q u rollari  s in o v in i  t o ‘x ta tish   zarur.
S t o k g o lm   k o n f e r e n s iy a s i  q a r o r la r i  B M T n in g   3 2 - B o s h  
A ssam b leyasid a  k o ‘rib  ch iq ild i  va  ular  asosida  11  ta  rezolyutsiya 
q a b u l  q ilin d i.  B u   r e z o ly u t s iy a la r d a   B M T n in g   a t r o f - m u h it  
m u h o fa z a si  s o h a s id a g i  ta d b ir la r in in g   ta sh k iliy .  m a ’m u r iy   va 
huquqiy asoslari yoritib berildi.  B M T  tom on id an  biosferaning tabiiy 
b o y lik la r id a n   o q ilo n a   f o y d a la n is h   v a   u la rn i  s a q la b   q o lis h  
m asalalarini ilm iy jihatdan asoslashga katta e ’tibor berila boshlandi. 
Y U N E S K O   n in g  16  (1 970-y.)  sessiyasida  atrof-m uhit  m u h ofazasi 
b o 4yicha  ya n g i  «In son   va  b iosfera»  -   M A B   d a stu r in i  a m a lg a  
o sh irish ga  q aror  q ilin d i.  D a stu r n i  a m a lg a   osh irish   u ch u n   25  ta
www.ziyouz.com kutubxonasi

d avlat v a k illa r id a n  ib orat X a lq a r o  m u v o fiq la sh tir u v c h i K e n g a sh  
( X M K )   t u z ild i.  M A B   n in g   d a s t l a b k i  f a o liy a t id a   t a s h k ili y  
m a sa la la r g a   k en g ro q   o 'r in   b e r ilg a n   b o 'ls a ,  7 0 -y illa r   o x ir id a n  
b o sh la b  a tr o f-m u h it m u h o fa z a sin in g  5  ta y eta k c h i m a v zu i,  y a ’ni 
n a m   t r o p i k   o ' r m o n l a r ;   q u r g ' o q c h i l   y e r la r ;   b i o s f e r a  
q o 'r iq x o n a la r i; sh a h a r e k o tizim la r i;  k ad rlar ta y y o rla sh  b o 'y ic h a  
ilm iy  ta d q iq o tla r n i  k en g a y tir ish g a   e ’tib o r   q a ra tila   b o sh la n d i. 
H o z ir g i  k u n d a   M A B   d a s tu r in in g   9 7 3   ta  lo y ih a s in i  a m a lg a  
osh irish d a   80  d an   o rtiq   d a v la tla r d a   ilm iy -ta d q iq o t  ish lari  o lib  
b o r ilm o q d a .  A tr o f- m u h it   m u h o f a z a s i  m a s a la la r ig a   d u n y o  
ja m o a tc h ilig i  e ’tib o r in i  y a n a d a   k u c h a y tirish   m a q sa d id a   1972- 
yil  B M T n in g   1-ja h o n   k o n g r essid a   h ar  yili  5   iyunni  « X a lq a r o  
tabiatn i m u h o fa z a la sh  kuni» d eb  e ’lo n  q ilin d i. S hu  yili B M T  B o sh  
A s s a m b le y a s in in g   2 7 -se ss iy a sid a   d a v la tla r a r o   h a m k o r lik n in g  
Download 3.71 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   27




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling