0 ‘zbekist0n respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim vazirligi p. S. Sultonov ekologiya va atrof-muhitni

ta sh k iliy   va  m o liy a v iy   ta d b irla rin i  b e lg ilo v c h i  « T a sh q i  m u h it 
bo‘yich a B M T n in g  ish dasturi» (Y U N E P )  v a  u n i b osh q aru vch ilari 
K e n g a sh i  t a ’sis etild i.  1973-yil  ( S to k g o lm )  m a zk u r  k e n g a sh n in g  
1 - s e s s i y a s i d a   « A t r o f - m u h i t   s o h a s i d a g i   h a r a k a t   d a s t u r i »  
m u h o k a m a  q ilin ib , u nd a X E H  n in g  7 ta e n g  a so siy   y o 'n a lish la r i 
b e lg ila b   b erild i.  B u  d a stu r   ( Y U N E P ) g a   b in o a n   a tr o f -m u h it  
m u h o fa z a sig a   oid   ta d q iq o tla r n i  ta sh k il  etish ,  m u v o fiq la sh tir ish  
va b iosfera h o la tin i k uzatu vch i (m o n ito r in g ) stan siyalarin i ta sh k il 
etish   ish lari  avj  o ld irild i.
1 9 7 4 - y il  B M T n in g   a t r o f - m u h i t   m u h o f a z a s i   v a   t a b i i y  
resu rslard an   o q ilo n a   fo y d a la n ish g a  b a g 'ish la n g a n  m a x su s  B o sh  
se ssiy a si  o 'tk a z ild i.  U n d a   « Y a n g i  x a lq a r o   e k o lo g ik   tartib larn i 
o 'r n a tish   h a q id a   d ek la ra tsiy a »   v a   b u   tartib larn i  o 'r n a tis h n in g  
h arak at d a stu rid a n  ib orat 2 ta m u h im  x a lq a ro  hujjat ta sd iq la n d i. 
B u  h u jja tla r d a   o z i q - o v q a t   m a h s u lo t la r i  is h la b   c h iq a r is h n i 
k o 'p a y t ir is h   m u a m m o s ig a   k a t t a   e ’t ib o r   b e r ild i,  j u m la d a n , 
sa h ro la sh ish   va  y e r la m in g   s h o 'r la n is h in in g   o ld in i  o lish ,  ta b iiy  
v a   o z i q - o v q a t   r e s u r s la r ig a   z a r a r li  t a ’s ir la r n i  k a m a y t ir is h , 
iflo sla n ish g a   q arsh i  k u rash ,  resu rslarni  m u h o fa z a la sh   va  q a y ta  
tik la sh   b o 'y ic h a   z u d lik   b ilan   c h o r a la r   k o 'r is h g a   c h a q irild i.
X E H   n in g   y a n a d a   r i v o j l a n i s h i g a   B M T n in g   2 9 - B o s h  
A ssa m b le y a sid a  (1 9 7 4 -y il) q a b u l q ilin g a n  davlatlarn ing iq tiso d iy  
huquq va m ajburiyatiari to 'g 'r isid a g i hujjat k atta ta 'sir k o 'r sa td i.
www.ziyouz.com kutubxonasi

U n d a   y a lp i  v a   t o ‘liq   q u r o ls iz la n is h ,  b o ‘s h a g a n   r e su r sla r n i 
iq tis o d iy   v a   ij tim o iy   ta r a q q iy o tg a   y o ‘n a ltirish ;  tin c h - to tu v  
y a s h a s h   t a m o y illa r in i  tu s h u n ib   y e t is h   v a   u n g a   a m a l  q ilish : 
d a v la tla r g a   ch et  el  m o n o p o liy a la r i  f a o liy a t i  u stid a n   n a z o r a t 
o 'r n a tish  va  o 'z  m illiy  resurslariga m u sta q il eg a lik  qilish h u q u q in i 
b erish  k a b i  m u h im   m a sa la la r g a   a so siy   e ’tib o r  q a ratild i.  1974- 
y i l i   B u x a r e s t d a   B M T n in g   a h o l i   n u f u z i g a   b a g ' i s h l a n g a n  
u m u m ja h o n   k o n fe r e n siy a si  o ‘tk a z ild i.  U n d a   36  d a v la t  v a k illari 
ish tir o k   e td ila r .  K o n fe r e n s iy a d a   tez  o ‘sib   b o r a y o tg a n   d u n y o  
a h o lisi  eh tiy o jin i  ta b iiy   resu rslard an   o q ilo n a   fo y d a la n ish   o rq ali 
q o n d irish   im k o n iy a ti m a v ju d lig i  h a q id a   m a ’lu m o tla r  k eltirild i. 
K o n fe r e n siy a   ish tir o k c h ila r in in g   ta n   o lish la r ic h a ,  agar  m a v ju d  
m in e r a l  v a   e n e r g e tik   resu rsla r d a n   o q ilo n a   fo y d a la n ils a ,  u lar 
h o z ir d a   o 's ib   b o r a y o t g a n   a h o li  e h t iy o jin i  t o ‘la  q o n d ir is h g a  
yetarlid ir.  E k spert ta m in g  b a h o la sh ic h a , sa y y o r a m iz n in g  m avju d  
tu p roq   q a tla m i  7 6   m illa r d   a h o li  eh tiy o jin i  m in im a l  y o k i  3 8 - 4 8  
m illiard  a h o lin i tala b  d arajasid a o zu q a  b ilan  t a ’m in la sh i m u m k in  
ek an .  D u n y o  a h o lisin i o z iq -o v q a t b ilan  t a ’m in la sh  m u a m m o sig a  
b a g 'ish la n g a n   U m u m ja h o n   o z iq - o v q a t   k o n fe r e n siy a si  R im d a  
(1 9 7 4 -y .)  b o i i b   o ’tdi.  U n d a   133  d a v la t  va   turli  ta sh k ilo tla r n in g  
vakillari q ish lo q  x o ‘ja lig in i rivojlantirish, ah o lin i o ziq -o v q a t bilan 
t a ’m in lash   d ara ja sin i  y a x sh ila sh ,  o c h a r c h ilik   va  q a h a tc h ilik k a  
b arh am   berish   k ab i  m u a m m o li  m a sa la la r g a   e ’tib o r   q aratd ilar. 
S h u   j u m la d a n ,  b u   m u a m m o l a r n i  h a l  e t is h d a   X E H   z a r u r  
o m illa r d a n   biri  e k a n lig i  t a ’k id la n d i.
T a r a q q iy o tn in g  an iq  va  sa m a ra d o r d astu rlarin i ish la b  ch iq ish  
B M T   n in g   1 9 7 5 -y ild a g i  m a x s u s   s e s s iy a s id a   d a v o m   e ttir ild i. 
S e s s i y a d a   x o m a s h y o   r e s u r s la r id a n   o q i l o n a   f o y d a l a n i s h ,  
e n e r g i y a n i n g   y a n g i   m a n b a l a r i n i   t o p i s h   v a   a t r o f - m u h i t  
iflo sla n ish in in g   o ld in i  o lis h   zaru rligi  k o 'r sa tib   o 'tild i.
1 9 7 6 -y ili  V a n k u v e r d a   ( K a n a d a )   B M T n in g   a h o li  y a s h a s h  
joy la ri  m u a m m o s ig a   b a g 'is h la n g a n   k o n fe r e n siy a sid a   h ar  bir 
d a v la t  o 'z   ta b iiy   resu rsla rid a n   b io sfe r a n i  iflo s la m a g a n   h o ld a  
o q ilo n a   f o y d a l a n i s h i   z a r u r lig i ,  m i l i t a r i z a t s iy a   m a q s a d id a  
resurslar  isr o fg a r c h ilik   b ila n   s a r fla n a y o tg a n lig i  e ’t ir o f   etild i. 
B M T n in g 31  va 32  (1 9 7 6 -7 7 ) sessiy a la rid a   bu  m a sa la la r b o 'y ic h a  
X a lq a ro   h a m k o tiik n in g   a s o s iy   ta m o y illa r i  va  ta sh k iliy  jih a tla r i 
o 'z a r o   k elish ib   o lin d i.
www.ziyouz.com kutubxonasi

S a y y o r a m iz d a g i,  a y n iq sa   r iv o jla n m a g a n   m a m la k a tla r d a g i 
m illio n la b  a h o lin in g  h ayoti, s o g ‘lig ‘i suv m u a m m o si b ilan  b o g ‘liq 
boMib  q o lm o q d a .  B M T n in g   28  (1 9 7 3 ),  29  (1 9 7 4 )  v a   6  (1 9 7 4 )- 
m a x su s  sessiy a la ri  ja h o n   b o ‘y la b   k u z a tila y o tg a n   su v  ta n q islig i 
m u a m m o s i  m a s a la la r ig a   q a r a tild i.  1 9 7 7 -y ild a   M a r d e l-P la ta  
( A r g e n t i n a )   s h a h r id a   u s h b u   m u a m m o   b o ‘y ic h a   X a l q a r o  
k o n fer en siy a   o ‘tk azild i.  U n d a   116  d a v la t  v a   turli  ta sh k ilo tla r  
q a tn a sh d ila r .  Bu  sessiya  va  k o n fer en siy a la r d a   su v  t a ’m in o tin i 
y a x sh ila sh ,  su vlard an   o q ilo n a   fo y d a la n ish   m a sa la la r i  X a lq a r o  
d arajad a  ta h lil  etildi.
Q u ru q lik n in g   1/3  q ism id an   k o ‘p r o g ‘i  q u r g ‘o q c h il  h u d u d la r 
h is o b l a n a d i,  b u n d a y   y e r la m in g   m a y d o n i  s o ‘n g g i  y illa r d a  
a n tr o p o g e n   ta zy iq   o stid a   y a n a d a   k e n g a y ib   b o r m o q d a .  H o z ir  
d u n y o n in g  628  m ln.  (14% )  a h o lisi  sh u   tu fa y li  zarar  k o ‘r m o q d a , 
y a ’ni yerlarni « c h o ‘llash u vi» in so n iy a t o ld id ig i u m u m sa y y o r a v iy  
e k o l o g i k   m u a m m o l a r d a n   b ir i  b o ‘lib   q o l m o q d a .   U s h b u  
m u a m m o g a   b a g ‘ish lan gan   k o n fer en siy a   197 7 -y ild a   N a y r o b id a  
(K e n iy a )  b o ‘lib   o ‘tdi.  U n d a   95  m a m la k a td a n   v a k illa r   ish tiro k  
etd ila r .  K o n fe r e n s iy a d a   y e r la m in g   « c h o ‘lla n is h »   m u a m m o s i 
k e s k i n l a s h i b   b o r a y o t g a n l i g i ,   b u n in g   a s o s i y   s a b a b i   y e r  
resurslaridan n o o q ilo n a  fo y d a la n ish  ek an ligid ir d eb  e ’tir o f etild i. 
K o n f e r e n s i y a n i n g   a s o s i y   n a t ij a la r i  B M T n in g   33  ( 1 9 7 7 )  
se ssiy a sid a   m a ’q u llan d i.  Y erlarn i  c h o ‘llash ish i  b ilan   k u rash ish  
h ara k a tin i a m a lg a  osh irish  Y U N E P  va A tr o f-m u h it m u h o fa z a si 
b o ‘y ich a   m u v o fiq la sh tir u v c h i  k en g a sh   zim m a sig a ,  k ey in c h a lik  
B M T  n in g  m a ’m uriy m u v o fiq la sh tiru v ch i k e n g a sh ig a  y u k la tild i.
Y e v r o p a d a   x a v fsiz lik   va  h a m k o rlik   X e ls in k i  (F in la n d iy a )  
k e n g a s h id a   h am   e k o lo g ik   m a s a la la r g a   k e n g   o ‘ rin  b e r ild i. 
K e n g a s h   x u l o s a l a r i n i n g   k a t t a   b ir   b o M im i  a t r o f - m u h i t  
m u h o f a z a s i g a   b a g ‘ is h la n d i.  U n d a   Y e v r o p a   v a   S h i m o l i y  
A m e r ik a n in g   siy o siy   arb ob lari  « X a lq la r n in g   fa r o v o n   y a sh a sh i 
va  iq tiso d iy   tara q q iy o tid a ,  h ozirgi  va  k elajak   a v lo d   m a n fa a tla r i 
y o ‘lida  atro f-m u h it  m u h o fa z a si  va  tab iiy  resu rslardan   o q ilo n a  
fo y d a la n ish   m asalalari  m uh im   o ‘rin  tu tad i.  Bu  m a sa la la r n in g  
hal etilish iga esa  faqat X alq aro h am k orlik  y o ‘li b ila n g in a  erish ish  
m u m k in »   d egan   x o liso n a   fikrga  keldilar.
- > - n
www.ziyouz.com kutubxonasi

B M T n in g   35 -  (1 9 8 0 )  se ssiy a sid a   Y er  ta b ia tin i  sa q la b   q o lish  
b o ‘yich a « D a v la tla r n in g  h ozirgi va k elajak  a v lo d  o ld id a g i  tarixiy 
m a s ’u ly a ti  h a q id a » g i  rezo ly u tsiy a   lo y ih a si  k o ‘rib  c h iq ild i  va  u 
k o ‘p  d a v la tla r   to m o n id a n   m a ’q u lla n d i.
8 0 -y illa r d a   h am   B M T   t o m o n id a n   a tr o f-m u h itn in g   m u h im  
m a sa la la r ig a   b a g ‘ish la n g a n   bir q a to r  tad b irlar a m a lg a   osh irild i. 
J u m la d a n ,  1 981-y ild a   N a y r o b id a   e n e r g iy a n in g   y a n g i  va  q a yta  
tik la n a d ig a n   m a n b a la ri  b o ‘y ic h a   125  d a v la t  va  56  ta  X a lq a r o  
t a s h k ilo t   v a k illa r i  ish tir o k id a   k o n fe r e n s iy a   o ‘tk a z ild i.  U n d a  
en ergetik  ta n g lik n in g  sab ab lari  k en g  m u h o k a m a  q ilin d i v a  o ch ib  
b e r i ld i .  E n e r g iy a   o l i s h n i n g   y a n g i   v a   q a y t a   t i k l a n u v c h i  
m an b alarin i k a sh f etish  va u lard an  fo y d a la n ish  b o ‘y ich a  H arak at 
d a s tu r i  q a b u l  q ilin d i.  B M T n in g   a t r o f -m u h it   m u h o fa z a s ig a  
b a g ‘ish la n g a n   tad b irlari  o ra sid a   q ariyb   o ‘n  yil  (1 9 7 3 —8 2 -y illa r) 
d a v o m   etgan   d e n g iz   su v la rid a n   fo y d a la n ish   h u q u q lari  b o 'y ic h a  
o 't k a z ilg a n   3 -  k o n f e r e n s iy a   m u h im   a h a m iy a t g a   e g a .  F a n -  
t e x n ik a n in g   s h id d a t li  r iv o ji  o k e a n   v a   d e n g iz   r e s u r s la r id a n  
f o y d a la n is h   im k o n i y a t i n i   k e n g a y t ir d i  v a   sh u   b ila n   b ir g a  
in so n n in g  D u n y o   o k e a n ig a   ta z y iq in in g   k u c h a y ish ig a   o lib   k eld i. 
1982-yild a M o n te o -B e y  (Y a m a y k a )d a  k o n fer en siy a n in g  y a k u n iy  
h u jja ti  im z o l a n d i.  D e n g iz   h u q u q la r i  b o ‘y ic h a   k o n v e n s iy a  
d avlatlar to m o n id a n   im zo la sh  u ch u n  ta v siy a  etildi.  120 d an  ziy o d  
d a v la tla r  bu  m u h im   h ujjatni  ta sd iq la d ila r .  U sh b u   k o n v e n siy a  
d e n g iz   v a   o k e a n la r d a n   f o y d a la n is h n i n g   x a lq a r o   h u q u q   va  
tartiblariga d o ir 500 d an  ortiq m o d d a la r  va b o 'lim la rin i o 'z  ichiga 
o lg a n .  J u m la d a n ,  u n d a  b irin ch i  m arta  h u d u d iy   su v lik la r  u ch un  
12  m illi  c h e g a r a   v a   2 0 0   m illi  e k o lo g ik   m in ta q a   c h e g a r a la r i 
b e l g i l a n i b ,  u n d a n   t a s h q a r i d a g i  d e n g iz   r e s u r s la r i  b a r c h a  
in so n iy a tg a   teg ish li  ek a n lig i  k o 'r sa tib   o 'tilg a n .
1982-yilda  B M T  « U m u m ja h o n  ta b ia t H a rtiy a » sin i tasd iq lad i. 
U n i  in s o n n in g   ta b ia tg a   m u n o s a b a t in i  b e lg ilo v c h i  o 'z ig a   x o s 
k o d ek si  d ey ish   m u m k in .
1 9 8 5 -y ild a   V e n a d a   ( A v s tr iy a )  B M T   r a h n a m o lig id a   o z o n  
q a tla m in i  m u h o fa z a la s h   b o 'y ic h a   k o n v e n s iy a   q a b u l  q ilin d i. 
U s h b u   k o n v e n s i y a d a n   k e lib   c h i q i b   d u n y o n i n g   b ir   q a t o r  
m a m la k a t la r i  o z o n   q a tla m in i  y e m ir u v c h i  m o d d a la r   is h la b  
ch iq arish n i  t o 'liq   to 'x ta tish   y o k i  q isq artirish   b o 'y ic h a   ix tiy o r iy
www.ziyouz.com kutubxonasi

m a jb u r iy a tla r   o ld ila r .  K o n v e n s iy a d a   b u n d a n   ta sh q a r i  o z o n  
q a tla m in i  m u h o fa z a la sh n in g   turli  jih a tla r ig a   q a ra tilg a n   ilm iy  
ta d q iq o tla rn i  rivojlan trish   va  a m a lg a   o sh irish   k o 'z d a   tu tilg a n .
19 8 6 -y ild a   B M T   y a d r o   va  r a d ia tsio n   fa lo k a tla r   h o la tla rid a  
X a lq a ro   y o rd a m   berish  y u za sid a n   k o n v e n siy a   q a b u l  q ild i.
1 9 89-vild a  M o s k v a d a   B M T n in g   e k o lo g ik   v a z iy a tla r   h a q id a  
a x b o r o t la r   a y ir b o s h la s h   m a s a la la r i  b o 'y ic h a   k o n fe r e n s iy a s i 
o 'tk a z ild i.  H ozirgi  p a y td a   Y U N E P   n in g  a x b o r o t  x iz m a ti  o 'z id a  
d u n y o n i   99%   a h o l i s i n i   q a m r a b   o l g a n   135  m a m l a k a t n i  
b irlash tirgan .
1 9 8 9 - y ild a   G a a g a d a   a t m o s f e r a n i  h im o y a l a s h   b o 'y ic h a  
X a lq a ro   k o n fer en siy a   b o 'lib   o 't d i,  u n d a   2 4   d a v la t  b o sh liq la r i 
iq lim n in g   u m u m sa y y o r a v iy   isish i  va  o z o n   q a tla m in i  y em irilish i 
e k o lo g ik   h o la tg a   en g   k o 'p   x a v f   so la y o tg a n   ja r a y o n   e k a n lig in i 
va  u n in g   o ld in i  o lis h   u c h u n   B M T   r a h n a m o lig id a   X a lq a r o  
ta sh k ilo t  ta sh k il  e tish   z a r u r lig in i  t a ’k id la d ila r .  K o n fe r e n s iy a  
y u q o r id a g i  j a r a y o n la m in g   o ld in i  o lis h g a   c h a q ir u v c h i  G a a g a  
d e k la ra tsiy a sin i  q a b u l  q ild i.  B u n d a n   ta sh q a ri,  d e k la r a tsiy a d a  
d a v la tla r  va  ta sh k ilo tla r   to m o n id a n   e k o lo g ik   m a jb u r iy a tla rn i 
b u z g a n lig i  u c h u n   X a lq a r o   B M T   S u d i  h a q id a   h a m   f ik r la r  
bildirildi.
1989-y ild a  N a y r o b id a  atrof-m u h it h o la tin i n azorat q ilib  turish 
m a q sa d id a  k o sm ik  la b oratoriya  b arpo etish  b o 'y ic h a  q aror q ab u l 
q ilin di.
Y u q o r id a g ila r d a n   k o 'r in ib   tu r ib d ik i.  X X   a sr n in g   7 0 - 8 0 -  
v illa rid a   B M T n in g   b a rch a   m u a s s a s a ,  h a y ’at  va  ta s h k ilo tla r i 
a tr o f-m u h it  m u h o fa z a s ig a   y o 'n a lt ir ilg a n   fa o liy a tla r in i  q a y ta  
k o 'r ib  ch iq d ila r.v a   sezilarli  k u ch aytird ilar.
O 'z b e k isto n n in g   m u sta q illik k a   erish ish i,  y a n g i  d em o k r a tik  
jam iyatn i  q urila  b o sh la g a n i  bir  q a to r   m u h im , ju m la d a n ,  a tr o f- 
m u h it  m u h o fa z a si  so h a sid a g i  X a lq a r o   h a m k o rlik   m a sa la la r in i 
hal  etilish ig a   y a n g ic h a   y o n d a sh ish n i  ta q o z o   etad i.
O 'z b e k isto n n in g   1992-yil 2-m a rtd a  B M T g a  te n g h u q u q li  a ’z o  
b o 'lib   k irishi  ta b ia t  m u h o fa z a si  so h a sid a g i  X a lq a r o   h a m k o rlik  
u ch un   h am   k en g   y o 'l  o c h ib   berdi.  1992-yili  R io -d e -J a n e y r o d a  
o ' t k a z i l g a n   B M T n in g   2 - j a h o n   t a b i a t n i   m u h o f a z a   q i l i s h  
k o n g ressid a   R e sp u b lik a m iz  b irin ch i  b or m u sta q il  d a v la t sifa tid a
www.ziyouz.com kutubxonasi

q a tn a sh d i:  H o z irg i v a q td a  0 ‘z b e k isto n d a   B M T n in g  a tro f-m u h it 
m u a m m o la r i  b ila n   s h u g 'u lla n u v c h i  7  ta  m is s iy a s i  f a o liy a t  
k o 'r s a t m o q d a ,  a y n iq s a ,  O r o l  v a   O r o l  b o 'y id a g i  e k o l o g i k  
m u a m m o la r  X a lq a r o   ta sh k ilo tla r n in g   d iq q a t  m a rk a zid a   b o 'lib . 
u sh b u   y o 'n a lish d a   turli  tad b irlar  o 'tk a z ilm o q d a .
X a l q a r o   h a m j a m i y a t n i n g   t a r k ib i y   q is m i  h is o b l a n g a n  
M a rk a ziy  O siy o  m in ta q a sin i  b arq aror rivojlan ish in i t a ’m in lo v ch i 
i j t i m o i y - i q t i s o d i y   v a   e k o l o g i k   m u a m m o l a r n i  y e c h i s h d a  
O ' z b e k i s t o n   X E X   m a s a l a l a r i g a   k a t t a   e ’t ib o r   b e r m o q d a . 
R e sp u b lik a d a   ta b ia tn i  m u h o fa z a   q ilish   ishlari  b o sh q a   d a v la tla r 
v a   X a lq a r o   ta sh k ilo tla r   b ilan   h ar  to m o n la m a   h a m k o rlik   q ilish  
o rq a li  a m a lg a   o sh ir ilm o q d a .  M u sta q illik   yilla rid a   a tro f-m u h it 
m u h o fa z a si  va  ta b iiy   resu rslardan   o q ilo n a   fo y d a la n ish n in g   turli 
jih a tla rin i  tartib g a   so lu v c h i  k o 'p la b   X a lq a r o   sh a r tn o m a la r   va 
b itim la r   tu z ild i.  R e s p u b lik a m iz   X E X n in g   tu rli  y o 'n a lis h la r i 
b o 'y ic h a  am a lg a  o sh irila y o tg a n  X a lq a r o   tadb irlard a fa o l ish tirok  
e ta   b o sh la d i.  O 'z b e k isto n   R e sp u b lik a si  19 8 5 -y ild a  b o 'lib   o 'tg a n  
o z o n   q a tla m in i  h im o y a   q ilish   (V e n a )  k o n v e n siy a s i,  1 9 8 7 -y ilg i 
o z o n   q a t la m in i  y e m ir u v c h i  b ir ik m a la r   b o ' y i c h a   P r o t o k o l 
(M o n r e a l),  1989 -y ilg i  (B a z e l)  x a v fli  ch iq in d ila rn i  ch eg a r a la r a ro  
tashishn i n azorat q ilish  k o n v e n siy a si,  1992-yilgi (R io -d e -J a n e y r o ) 
b io lo g ik   ran g-b aran glik n i sa q la sh  k o n v e n siy a si,  1 992-yilgi (N y u - 
Y o rk )  iq lim   o 'z g a r is h i  t o 'g 'r is id a g i  k o n v e n siy a la r g a   q o 's h ild i. 
U s h b u   y o 'n a lis h la r d a   f a o l  h a r a k a tla r   a m a lg a   o s h ir ilm o q d a . 
E k o lo g iy a   va  ta b ia tn i  m u h o fa z a   q ilish   so h a sid a g i  har  q a n d a y  
d a v la tla ra r o  h a m k o rlik  e k o lo g ik   v a z iy a tn i m a h a lliy ,  re g io n a l va 
u m u m b a sh a riy   d arajad a  y a x sh ila sh n in g   aso sid ir.
O 'z b e k is to n   1 9 9 2 -y ild a   im z o la n g a n   M D H   D a v la t la r a r o  
E k o lo g iy a   K e n g a s h in in g   te n g   h u q u q li  a ’z o s i  h is o b l a n a d i. 
R e s p u b lik a n in g   X E H   b o r a s i d a g i   f a o l i y a t i .   a y n iq s a   O r o l 
m u a m m o s ig a   q a r a t i l g a n   m a s a l a l a r d a   y a n a d a   y a q q o l r o q  
n a m o y o n   b o 'lm o q d a .  O 'z b e k is to n n in g   fa o l  ish tir o k i  va  s a ’y- 
h a r a k a t la r i  t u f a y l i   O r o l  d e n g i z i   m u a m m o l a r i   b o ‘ y ic h a  
D a v la tla r a r o   K e n g a sh   va  u n in g   ish ch i  o rg a n i  Ijroi  q o 'm ita s i, 
O r o ln i  q u t q a r is h   X a lq a r o   f o n d i  t a s h k il  e t il d i  v a   f a o l i y a t  
k o 'r sa tm o q d a .
www.ziyouz.com kutubxonasi

I n s o n iy a t n i  u c h in c h i  m in g   y illik d a   n im a la r   k u t m o q d a , 
in so n iy a t  e k o lo g ik   ta n g lik   x a v fi,  in so n   sa lo m a tlig in i  sa q la sh   va 
m u sta h k a m la sh   kabi  m u rak k ab   m u a m m o la r n i  hal  eta  o la d im i?  
Y u q o r i d a g i   v a   b o s h q a   u m u m b a s h a r iy   v a   m i n t a q a v i y  
xarak terd agi  m u a m m o la r R e sp u b lik a d a   1992-yili  tash k il  etilg a n  
e k o lo g iy a   va  sa lo m a tlik   X a lq a r o   j a m g ‘a rm a si  « E k o sa n » n in g  
d iq q at m ark a zid a  turibdi.  H o zirg i  k u n d a b u  ja m g 'a r m a n in g  ch et 
e ila r d a   b ir  n e c h t a   v a k o l a t x o n a   v a   b o ‘l in m a la r i  f a o l i y a t  
k o 'r sa tm o q d a .  U  B M T ,  O B S E ,  Y U N I S E F ,  V O Z ,  Y U N E S K O  
va b o sh q a   y eta k ch i  X a lq a r o  ta sh k ilo tla r  b ilan   fa o l  h a m k o rlik d a  
ish  o lib   b o rm o q d a .  0 ‘z b e k isto n n in g   ta sh a b b u si  b ilan   1995-yili 
T o s h k e n t d a   M a r k a z iy   O s i y o d a g i   m i n t a q a v i y   x a v f s i z l i k  
m u a m m o la rig a   b a g 'ish la n g a n  X a lq a r o  sem in ar o ‘tk a zild i.  U n d a  
20  ta  X a lq a r o   ta s h k ilo t  v a   30  d a n   o rtiq   m a m la k a t  v a k illa r i 
ish tirok   etd ilar.
1 9 9 5 - y ild a   N u k u s d a   M a r k a z iy   O s iy o   m a m la k a t la r i  v a