0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi S. J. R a z z o q o V yog‘och va plastmassa konstruksiyalari

A
I 
mm. 
I
1^::
0,^31
Pcoste
Z
mm
Pcosoc 
P
msoc
■i
_^cosoc _Acosec
Mg
a
27-rasm. To'sham alarni hisoblash sxemalari; a- tekis yuklar sxemasi; b- xuddi shunday, 
nuqtaga ta’sir qiSuvchi; v- zo'riqishlar sxemasi; 1 - birinchi yig'm a yuklamalar. 2- ikkinchi 
yig'm a yuklamalar, 3* ochiq to 'sh am a tokchalari; 4- ishchi to'sham a taxtalari.

---

Doimiy va qor yuklam alaridan tashqari, montaj jarayonidagi yuklamalar 
yig'indisi bo'yicha ham hisoblanadi. Bunda xususiy og‘irlikdan tushadigan teng 
tekis tarqalgan yuklam alar - 
q=g ga teng
va montajchi odamlardan tushadigan 
to'planganyuklam a 
P oraliqnmgO.43 I
masofasiga qo'yilgan holda hisoblanadi. 
Uholda, maksimal eguvchi moment
M ~ 0 ,0 7 ■ q ■ + 0.21 P ■
 I. ga teng bo'ladi.
(4.4)
Agar yuqoridagi eguvchi m om entning qiymati oldingi m om ent qiymatidan 
kichik bo'lsa, hisobni davom ettirishninghojati qolmaydi, aks holda birinchi guruh 
chegaraviy holat bo'yicha quyidagi formula yordamida m ustahkam likka qayta 
hisoblash amalga oshiriladi:
CT = — < R „
W
*
buyerda: 
R = l , 2 13 = ¡5,6MPa, va R ~ 1 3 M P a gateng;
vaqtinchalik yuklamalarda ishlash sharoitini hisobga oluvchi koeffitsiyent.
Panjarasimon to‘ sham alar qiya tomlarda qiyshiq egilish holatida ishlaydi va 
ular ham quyidagi form ulalar yordamida hisoblanadi:
W, 
Wy
va 
^ 
(4.5)
Hisoblash kengligi sifatida 
1 metryoki
bitta taxtani kengligi olinadi. Agar 
taxta ipdam i 
15 sm
dan katta b o is a har bir taxtaga 
P=l,2 kN
yuklama, agar <^dami 
/ 55m dan kichik b o is a
P cos
yuklama ta’sir qildiriladi.
Ikki qatlam li to 'sh a m a la m i hisoblashda egilishga faqat ishchi to'sham a 
m e ’yoriy yuklama b o'yicha hisoW anadi, chunki qiyalik bo'yicha tarqalgan yukla­
m a qismini to'sham aning him oya taxtalari qabul qiladi. Hisoblash kengligi bunda 
¿)=7moHnadi. Yig'ma to'planganyuklam ani esa yuklama 0,5m etrga tarqaladi deb 
hisoblanadi va hisobiy k en g lik 0,5 m boiganligi uchun 
P= 1,2 k N ! 0,5 = 2,4 kN 
qiymatni olinadi.
Yelimfanerli to ' sham alar zavod sharoitida tay>orlanadigan yirik plitalardir 
(28-rasm).
U lam ing uzunligi 
1=3
+ 6 m eni /j = / + /,5 m bo'ladi. Plita yog'och 
karkas va yelimlangan faner qoplamaiardan tashkil topgan, Yelimfenerli to' shamalar 
to'sham a va sarrov vazifalarini bajaradi. Karkas bo'ylam a va ko'ndalang taxta 
qobirg'alar dan tashkil topadi va ularning (plinligi 
25 mm
dankichik emas. Bo'ylama 
qobirg'alar 0,5m dan katta bo'lm agan qadamlarda, ko'ndalang qobirg'alar esa eng 
k o 'p bilan 
¡,5
metr masofada qo'yiladi. Qoplama sifatida qalinligi 
8 mm
dan kichik 
bo'lm agan faneralar ishlatiladi.
Yelimfanerli to ' sham a plitalar eng kamida 
55 mm li
asosiy yuk ko' taruvchi 
konstruksiyalarga tayanishi kerak. Yelimfanerli to'sham a plitalar yuqori va q i ^
fanera qoplamali va qutisim on ko'rinishda tayyorlanishi mumkin. Yelimfanerli

---

to'sham a plitalarning hisobiy kesimining geom etrik xarakteristikalari simmetrik 
qo‘shtavr yoki nosimmetriktavT shaklida aniqlanishi mumkin.
Q o'shtavr kesimi balandligi 
h
bo'lganda n e y tra lo 'q