002-секция Кармии doc

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati: 
1.Aripov M.M., Irmuxamedova R.M., Sagatov M.V., Xaydarov A.T., Yakubov A.X., 
Imamov T. Informatika. Axborot texnologiyalari. O‘quv qo‘llanmasi 1–qism.–Toshkent, 2005. 
2.Полезные советы по работе с компьютером: 
http://www.redline.ru/~ipl
3.
www.sovety.net 
WEB ПОРТАЛДА БАРЧА ИНТЕРАКТИВ ХИЗМАТЛАРНИ ИШЛАБ ЧИҚИШ 
ТЕХНОЛОГИЯСИ 
 
1
Менглиев Ш.А.,
2
Жўраева З. Қ.,
1
Холлиев Ф. 
(1–ТерДУ, 2–Банк коллежи ўқитувчиси) 
 
ХХI аср ахборот асри бўлиб, унинг аҳамияти ва қиммати кундан–кунга ошиб 
бормоқда. Маълумки, таълим тизимида барча фундаментал билимлар асосан анъанавий 
босма шаклда тайёрланган ўқув адабиётлар орқали олинади. Барча ўқув муассасаларида, 

---

88 
олий ўқув юртларида ўқув тизимини янгидан ислоҳ қилиш, замонавий технологиялар 
асосида электрон кутубхоналар ишлаб чиқиш ва уларни амалиётга кенг жалб қилиш, 
ривожланган мамлакатлар ўқув тизимидаги янгиликлар ва ютуқларни ўрганиш, уларни 
ўзимизда татбиқ этиш мақсадга мувофиқдир. 
Бугунги кунда илм–фан жадал суратлар билан ривожланиб, кўпчилик тамонидан 
катта қизиқиш билан ўрганилмоқда. Дунёда илмий изланишлар бўйича ахборотлар доим 
ўсиб, уларни таҳлил қилиш жараёни табора мураккаблашиб ва кенгайиб бормоқда. Ҳозирги 
замон мутахассиси қайси соҳада ишламасин, ўзининг мутахассислигига тегишли янгилик ва 
ўзгаришларни билиб туриши ва билим савиясини доимий равишда тинмай ошириб бориши 
керак бўлади. Бунга мисол тариқасида европа ва америка мамлакатларининг бошқарув 
тизимини олиш мумкин. Уларда қоғозбозлик билан ҳал қилинадиган ишлар деярли қолмади, 
барча ишлар электрон вариантдаги ҳужжатлар ва электрон имзолар билан ҳал қилинадиган 
бўлди. Бу эса, Сурхандарё вилоятида, Термиз давлат университети, касб ҳунар коллежи ва 
ўрта мактабларда дарс жадваллари, кафедралардаги вакант ўринлар, ишчи ўқув дастурлари, 
таълим йўналиши ва магистратура мутахассисликлар бўйича қабул, битирувчиларнинг 
диплом олганликлари тўғрисида, ўқитувчиларнинг илмий–тадқиқот фаолияти, электрон 
кутубхона, таклиф ва мулоҳазалар тўғрисида ахборотлар қабули, талабалар билимини барча 
фанлардан рейтинг баҳолаш тизими, ўқитувчи ва талабалар тўғрисида маълуматлар базаси 
ҳамда бошқа ўқув жараёнига оид маълумотларни сақлаш ва улар тўғрисида ахборотлар 
алмашиниш технологияси ишлаб чиқилган. Тушунтириш қисмида ривожланган гиперматн
структураси, шунингдек маълумот етказишнинг мантикий структураси. Фойдаланувчи учун 
қулай бўлган, курс бўйича осон силжишга, ўқитувчига электрон хат жўнатишга, мунозора 
қисмига ўтишга имкон берувчи қатнов тизими. 
Internet ва замонавий компьютарларнинг мультимадиа имкониятларидан фойдаланиш. 
Дарсликка киритилган билимни назорат қилувчи тизимларнинг бўлиши. Курсни катта 
бўлмаган блокларга ажратилганлиги. Глоссарийнинг мавжудлиги ва мавжуд курс учун 
ишлаб чиқилган глоссарийга изоҳлар. Адабиёт манбалари, электрон кутубхона ва Internet 
тармоғидаги информация манбалари. IRC(Internet Relay Chat)–реал вақтда Internet орқали 
бошқа одамлар билан мулоқот воситаси. Курс авторлари, расмлари билан. Курс авторининг 
қисқа ижодий биографияси. 
Кириш. Курс ҳақида қисқача характаристика берилади, ким учун мўлжалланганлиги, 
нимани билиш зарурлиги ва муваффақиятли ўзлаштириш учун нима қилиш кераклиги, 
жадвал, мақсадлар ва курс вазифалари, курс анатомияси, курсни ташкил этиш, керакли 
адабиётлар, ўрганиш тартиби ва мазкур курс билан қандай ишлаш кераклиги. 
Иллюстрациялар, ажратилган калит сўзлар, курснинг бошқа бетларига изоҳлар ва 
Internet тармоғидаги бошқа маълумотлар манбаи ва бўлим бўйича асосий хулосалар модули 
кўринишидаги асосий текст. Ҳар–бир модул номга эга бўлиши керак. Ушбу бўлимга 
тегишли саволлар қатори. 
Ҳар–бир бўлимдан сунг ўзини текшириб кўриш учун саволлар. Билим, тажрибаларни 
мустақил қўллашга йўналтирилган ижодий машқлар. Кўпроқ бериладиган саволлар ва уларга
жавоблар. Ўқув ишлари натижалари мониторинги блоки. Виртуал тажриба амалиёти. 
Яқин йиллар ичида мамлакатимизда ҳам шу соҳадаги ишлар ҳужжатлар тизимига 
ўтиш тўла ва тўкис якунланади. Илм–фан янги қирраларининг яратилиши фавқулотда ҳолат 
эмас, балки бу тараққиёт ва давр талабидир. Инсоният замон билан ҳамнафас равишда қадам 
ташлаб бориш керак. Замоннинг шаклланиши эса тараққиётга боғлиқ, тараққиётни 
ўзгартириш эса ўз қўлимизда. 
Адабиётлар: 
1.Менглиев Ш.А, Қорахонов С.Х., Ўрта махсус ва касб–ҳунар таълими: “Узвийлик ва 
узлуксизлик” мавзусидаги республика илмий–амалий семенарининг мақола ва маъруза 
тезислар тўплами тошкент молия институти, “Узлуксиз таълим тизимида замановий таълим 
технологиялардан фойдаланиш билан боғлиқ муаммолар” 2012 й. 20 январь 252 б.

---

89