0‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi s. M. MahKamov, K. S. Mahmudjonova

35-rasm. Uch bosqichli distillator:
1 - korpus; 2 - tuzsizlantirilgan suv; 3 - sovutkich.

Ishlash tartibi. Kolonkalarning bug'latkichlariga ma'lum hajmgacha mineralsizlantirilgan suv quyiladi va birinchi kolonka- ning ikki qavatli devori yoki ilonsimon naylari orqali korxonaning bug'xonasidan harorati 130-140 °C bodgan bug‘ 3,5 atm bosim bilan yuboriladi. Bunda suv qaynab bugManadi. Hosil bo'lgan ..ikki- lamchi bug‘“ning harorati 120 °C, bosimi 2 atm bo‘lib. ikkinchi kolonkaga yuboriladi. U kolonkadagi suvni qaynatib. bug'ga aylan- tiradi, o‘zi esa kondensatsiyalanib. pastki jo*mrak orqali quyib oli- nadi. Bu kolonkada hosil bo'lgan ikkilamchi bug'ning harora- ti 110 °C. bosimi 1.5 atm bo'lib, u ikkinchi kolonkaga boradi va undagi suvni qaynatib bugMatadi. o‘zi esa kondensatsiyalanib suv- ga aylanadi. Hosil bo‘lgan bug'ning harorati 100 °C, bosimi 1 atm boTib. kondensatorda sovib suvga aylanadi.
Bu asbob energiyani o‘ta iqtisod qilib ishlaydi. chunki korxo- na bug'xonasidan faqat birinchi kolonkaga bug‘ yuboriladi. qolgan kolonkalar esa ..ikkilamchi bug‘“ hisobiga ishlaydi.
129
Shunday qilib. birinchi kolonkagayuborilganbug' kondensatsi- yalanib, qaytadan korxona bug'xonasiga boradi. ikkinchi. uchinchi kolonkada va kondensatorda hosil bo'lgan suv 180 °C da 30 daqi- qa qizdirilib. „Millipor“ filtri orqali o'tkazilgandan so'ng inyeksiya uchun ishlatiladigan suv hosil bo'ladi.
Termokompression distillator. Italiyaning „Voparase¹" fir- masi ishlab chiqqan bo‘lib, bug'latkich, isitkich kamerasi. issiq- lik almashtirgich. sovuq suv uzatadigan kamera. isitkich ele- mentlari va kompressorlardan tashkil topgan. Bu qurihna suv va energiyani iqtisod qilib ishlaydi. 1 1 inyeksiyaga ishlatilgan suv olish uchun 1.1 litr sovuq vodoprovod suvi sarflanadi, boshqa distillatorlarda bu nisbat 1/9-1/15 ga to'g'ri keladi. Bu distilla- torning ish unumdorligi yuqori bo'lib, undan soatiga 2,5 tonna sifatli suv olish mumkin. Hosil bo'lgan suv bug‘i kondensator- ga borishdan oldin, kompressor orqali o'tib siqiladi. Sovishi va kondensatsiyalanishi vaqtida bug'dan ajralib issiqlik kondensa- tor tashqarisidagi suvni qaynatish va bug'ga aylantirishga xizmat qiladi. Hosil bo'igan bug' yana kompressorga o'tadi. Quvur ichi- dagi sovugan bug‘ kondensatsiyalanib, asbobning pastki qismi- ga (issiqlik almashtirgich) yig'iladi. Vodoprovod suvidan hosil bo'lgan bug' harorati 115 °C bo'lsa, kompressordan o‘tgandan so'ng harorat 130 °C ga yetadi.
Sovuq vodoprovod suvi asbobning pastki qismidan berila- di. Inyeksiya uchun ishlatiladigan suv esa yuqorida kondensator quvurlarida hosil bo'ladi. Vodoprovod suvi dastlab elektr isitkich yordamida qaynatiladi. Keyinchalik asbob avtomatik usulda kom- pressordan chiqqan bug' hisobiga ishlaydi.