0‘zbekiston respublikasi qishloq уа suv xo‘jaligi vazirligi
portal.guldu.uz-QISHLOQ XO‘JALIK MELIORATSIYASI FANIDAN AMALIY MASHG‘ULOTLA
| Yomghrlatish
mashinalari |
Xisoblash formulalari | |||||||
|
Meteorologik omillarni kuchayish koeffisenti | ||||||||
|
20 |
40 |
60 |
80 |
100 |
120 |
140 | ||
|
DM-454-100 “Fregat” |
E=0,206 . F0,S1 |
2,4 |
4,1 |
5,7 |
7,2 |
8,7 |
10,1 |
11,4 |
|
DM-454-70 “ Fregat” |
E=0,512 F 0,65 |
3,6 |
5,7 |
7,4 |
8,0 |
10,3 |
11,6 |
12,9 |
|
DKSh-67 “Voljanka” |
E=2,26 F 0,54 |
11,4 |
16,6 |
20,6 |
24,1 |
27,2 |
30,0 |
32,6 |
|
DDA-100 Ma |
E=0,35 F 0,82 |
4,1 |
7,2 |
10,6 |
12,7 |
15,9 |
17,7 |
20,1 |
|
Uzoqqa suv otar mashinalar |
E=8,75 F 0,22 |
16,9 |
19,7 |
21,5 |
22,9 |
24,1 |
25,1 |
26,0 |
|
Ko‘rsatgichIar |
Masalalar | |||
|
1 |
2 |
3 | ||
|
Havoning harorati,°S |
30 |
36 |
25 | |
|
Havoning nisbiy namligi, % |
35 |
30 |
40 | |
|
Shamolning tezligi, m/sek. |
7 |
9 |
10 | |
|
Suv isrofgarchiligi, % |
- |
- |
- | |
Qishloq xo'jalik ekinlarnini yomg'irlatib sug'orishda mashina
va agregatlarni bir joyda turib, yomg'irlatish davomiyligi alohida
ahamiyatga ega.
“Fregat”, “Dnepr” DDA-100MA yomg'irlatish mashinalari-
ning bir vaziyatda turib ishlash vaqti quyidagi formula yordamida
aniqlanadi:
69
г_ 0,67■ т-Ғ
2(100-£)’
bu yerda: Т—pozisiyada turish vaqti, min.
m—sug'orish me'yori. m3/ga;
F—bir pozisiyada sug‘oriladgan maydon. ga;
Q—yomg'irlatish mashinasining suv sarfi. / /sek
E—bug'langan va shamol ta'sirida yo'qotilgan suv sarfi. %
Topshiriq 2. Quyidagi ina'lumotlar asosida DDA-100MA ma-
shinasining bir pozisiyada turish vaqtini toping. M=300 m3/ga. F =
114 ga; Q = 115 //sek. E=27 %.
v 0,67-300000-114 . « .
Yechish: T = — mtn. =236 mm=3 soat 56 min.
115 - (100-27)
Har bir yomg‘irlatib sug'orish mashinasidan unumli foydala-
nish maqsadida shu mashina uchun zaruriy maydon hajmi aniqlan-
mog‘i lozim. DDA—Ю0МА mashinasi bilan sug‘oriladigan maydon
hajmi quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
Ot
F = 86,4 • K-K.! •
m
bu yerda: F—mashinaga berkitilgan maydon, ga;
K—mashinadan foydalanish koeffisenti;
Kj—sutka davomida ish vaqtidan foydalanish koeffisenti;
Q—mashinaning suv sarfi, / /sek.:
tn—sug'orishning davomiyligi, sutka;
m — sug'orish me'yori, m3/ga.
Topshiriq 3. G’o‘zani sug'orish me'yori 300 m3/ga, sug‘orish
davomiyligi 6 sutka, mashinadan foydalanish koeffisenti 0,65, ish
vaqtidan foydalanish koeffisenti 0,84 ga va ntashinaning suv sarfi
100 / /sek ga teng boisa, DDA- Ю0МА mashinasi xizmat
ko‘rsatadigan maydonini aniqlang.
Yechish: F=86,4 • K • K, • = 86,4 • 0,65 • 0,84 • =
m 300
= 47 . 600 = 47.2=94,0 ga.
300
Demak. DDA-100MA mashinasi 94 ga maydonga xizmat
koTsatadi.
jadval maiumotlari asosida “Fregat”, “Dnepr” va DDA-
100MA mashinalarining turish vaqtini va bitta mashinaga berki-
tilgan maydonning umumiy hajmini hisoblang.
70
“Fregat” yomg'irlatib, cug'orish mashinasi uchun yomg'ir to-
mchisining o'rtacha tushish jadalligi quyidagi formula yordamida
aniqlanadi:
p 6Q-g
oV' n-t1
|
bu yerda: P0-rt — tomchining o'rtacha tushish jadalligi, mm/min.: Q — bitta apparatning suv sarfi, //sek.: n - o‘zgarmas son (3,14); l - oqimning etib borish masofasi, m. 25-jadval Mashinalami bir vaqtda yomg‘irIatish vaqti va unga birkitilgan maydonni aniqlashga doir ma’lumotlar № |
Ko'rsatgichlar |
Masalalar | ||
|
1 |
2 |
3 | ||
|
1. |
Sug‘orish me'yori (m), m3/ga. |
300 |
350 |
400 |
|
2. |
Bir pozisiyada sug‘oriladigan maydon (F), ga. |
78 |
82 |
76 |
|
3. |
Yomg'irlatish mashinasining suv sarfi (Q), / /sek. |
115 |
125 |
130 |
|
4. |
Bug‘lanishga va shamol orqali bo‘ladigan suv isrofgarchiligi (E) , % |
27 |
18 |
28 |
|
5. |
Mashinadan foydalanish koeffisenti (K). |
0,75 |
0,80 |
0,90 |
|
6. |
Ish vaqtidan foydalanish koeffisenti (K|). |
0,84 |
0,90 |
0,76 |
|
7 |
Sug'orishning davomiyligi (tK), sutka |
6 |
5 |
8 |
|
Topshiriq 4. Agar bir apparatning suv sarfi 1 //s. oqish masofasi 17 m bo‘lsa, yomg'irlatish jadalligi aniqlansin. ..... 60 Q 60 1,0 ... . Yechish: P,= Ц- = = 0,202ww/min. "" n-t 3,14-17 Quyidagi (26-jadval) ma'lumotlar asosida “Fregat” yomg‘irla- tib sug‘orish mashinasi uchun yomg'ir tomchisining o‘rtacha tushish jadalligini xisoblang. jadval № |
Ko'rsatgichlar |
Masalalar | ||
|
1 |
2 |
3 | ||
|
1. |
Bitta aparatning suv sarfi (Q). / /sek. |
1,1 |
1,0 |
0,85 |
|
2. |
Oqimning etib borish masofasi (/), m. |
16. |
15 |
14 |
|
3. |
Tomchining o‘rtacha jadalligi (Pn‘rt) mm/min. |
- |
- |
- |
71
|
№ |
Ko‘rsatgichlar |
Masalalar | ||
|
1 |
2 |
3 | ||
|
1. |
Mashinadan foydalanish koeffisenti (K). |
0,85 |
0,70 |
0,90 |
|
2. |
Mashinaning suv sarfi (Q), / /sek. |
100 |
110 |
120 |
|
3. |
Sug'orish davomiyligi (t), soat |
7,0 |
6,0 |
7,5 |
|
4. |
Sug‘orish me'yori (m), m3/ga. |
400 |
350 |
300 |
|
5. |
Mashinaning ish unumdorligi (Hish ununr)’ Sa |
~ |
|
“ |
DDA-100MA mashinasi bir marta o‘tganda hosil boigan
yomgir qatlamini aniqlash ham sug‘orishni sifatli o‘tkazishda katta
ahahaiyatga ega boiib, u quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
72
, 3600-0
п — ■■—
l-u0
bu yerda: n1 - yomg'ir qatlami, mm:
Q - suv sarfi //sek.:
t — sug'orish tarmoqlari orasidagi masofa, m:
u0 - mashinaning ishchi tezligi, m/soat.
Topshiriq 6. DDA-100MA mashinasining suv sarfi 100 //s.,
ishchi tezligi 410 m/s., va muvaqat sug'orish tarmoqlari orasidagi
masofa 120 m boisa, uning bir o'tishda hosil qiladigan suv qatlami
hisoblansin.
J 3600 0,1 360
n = = — = 0,0073m=7,3 mm/soat.
120-410 49200
Bitta fermer xo'jaligi yoki brigada uchun talab qilinayotgan
yomg'irlatib sug‘orish mashinalarining soni quyidagi formula
yordamida aniqlanadi:
a-m
nn~3600 Q-K0-t0-Tmik -tj
bur yerda: n0 — talab etiladigan mashina soni;
a — ekin maydoni, ga;
m - sug'orish me'yori, m3/ga;
Q — mashinaning suv sarfi m3/sek:
k0 — mashinadan foydalanish koeffisenti
t0 — mashinaning ishlash vaqti, s;
Tmik — sug‘orish davomiyligi, sutka;
tj — yomg'irlatib sug'orish mashinasining foydali ish
koeffisenti.
Topshiriq 7. Agar sug‘oriladigan maydon 90 ga., o'rtacha
sug'orish me'yori 500 m3/ga., mashinaning suv sarfi 62 //s. (0,062
m3/s), mashinadan foydalanish koeffisenti 0,80 ishlash vaqti 12
soat, sug'orish davomiyligi 10 sutka va mashinaning foydali ish
koeffisenti 0,60 bo‘lsa, talab qilinayotgan mashinalar sonini aniq-
lang.
Quyidagi ma'lumotlar asosida (28—jadval) fermer xo‘jaligi
uchun talab etilgan yomg'irlatib sug'orish mashinalarining sonini
aniqlang.
I
73
|
№ |
Ko‘rsatgichlar |
Masalalar | ||
|
1 |
2 |
3 | ||
|
1. |
Ekin maydoni (a) ga. |
70 |
60 |
80 |
|
2. |
Sug'orish me'yori (m), m3/ga. |
400 |
300 |
350 |
|
3. |
Mashinaning suv sarfi (Q), //sek. |
66,0 |
75,0 |
80,0 |
|
4. |
Mashinadan foydalanish koeffisenti (kn). |
0,72 |
0,77 |
0,85 |
|
5. |
Mashinaning ishalsh vaqti (t), soat/sutka. |
9 |
8 |
7 |
|
6. |
Ekinlarni sug'orish davomiyligi (Tmik), sutka. |
|
|
|
|
7. |
Yomg‘irlatib sug‘orish mashinasining foydali ish koeffisenti. (tj). |
0,70 |
0,75 |
0,80 |
Download 3.51 Mb.
Do'stlaringiz bilan baham:
