1- ma’ruza kirish


Download 1.47 Mb.
Pdf ko'rish
bet129/133
Sana05.01.2022
Hajmi1.47 Mb.
#221228
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   133
Bog'liq
18-Ma'ruza

 
17.2 rasm Plazmotronda elektr yoyi xosil bo‘lishi 
Plazmali  ishlov  deb  texnologik  maqsadlar  uchun  ma‘lum  tartibda  quvvatli 
(plazma)  shakllangan  ion-lashtirilgan  gaz  oqimi  ishlatiladigan  operatsiyalar 
guruhiga aytiladi. Oqim ishlov olayotgan material bilan to‘qnashgan joyda yuqori 
haroratlar  hosil  qiladi  (bir  necha  mingdan  o‘nlab  ming  graduslargacha).  Plazma 
shakllanadigan  jihozlar  plazmotronlar  nomini  olishgan.  Plazmotronda  elektr  yoyi 
(kuchli  elektr  za-ryadi)  gaz  muhit  bilan  o‘zaro  ta‘sirda  yuqori  haroratli  plazmani 
hosil qiladi. Ish printsipiga qarab plazmotronlar ikki asosiy turga bo‘linadi: yoyini 


101 
 
o‘tkazadigan  (bilvosita  ta‘sir  etuvchi  yoyli)  (rasm17.2,  a,  b)  va  yoyni 
o‘tkazmaydigan  (bevosita  ta‘sir  etuvchi  yoyli)  (rasm  17.2,  v).  Birinchi  turdagi 
plazmotronda  yoy  4  qiyin  eruvchi  material  (volfram,  grafit)  dan  tayyorlangan 
elektrod  1  va  suv  3  bilan  sovutilayatgan  soplo  2  yoki  elektrod  5  orasida  yonadi, 
elektrod 5 ham soplodir, Rasm 17.2. lazmotronlarni tuzilishi. 
ammo kanaldan ajratilgan yoydan o‘tayotgan gaz ionlashadi va soplodan plazmani 
oqimi (mash‘ala) shaklida chiqadi. Ikkinchi turdagi plazmotronda yoy 4 vol-framli 
elektrod  1  va  ishlov  berilayotgan  buyum  7  orasida  yonadi.  Plazmani  oqimi  bu 
xolda yoyni ustuni bilan to‘g‘ri keladi. Plazmotronni turg‘un ishlashi va soploni ish 
muddatini  oshirish  uchun  elektr  yoyni  gazni  qo‘shimcha  oqimi  bilan 
ixchamlashtiriladi (uydirmali stabillashtirish) yoki boshqa usullarni ishlatiladi. 
Ishchi  gazlar  sifatida  argon,  geliy,  azot,  ularni  aralashmalari  va  havo 
ishlatiladi.  Plazmani  quvvati  va  yoyni  kuchlanishini  kanal  2-dan  elektrod  1-ni 
tushirish yoki ko‘tarish bilan rostlanadi. 
Kesishni  odatdagi  usullariga  dosh  beradigan  (kislorodli,  yoyli  yoki  gaz 
flyusli) materiallarni kesish uchun plazma eng keng qo‘llaniladi: zangla-maydigan 
po‘lat, alyuminiy, mis, keramika, hamda metallarni, nometall buyumlarni va ularni 
bir-birlari  bilan  payvandlash  uchun.  Bundan  tashqari  plazmotronlar  va  plazmali 
qizdirish qurilmalari yuqori entalpli texnologik jarayonlarda qo‘llaniladi. Ular keng 
miqyosda termodinamik rejimlarni rostlashga imkon beradilar. 
Plazmali texnologik qurilmalar yuqori unum-dorlik, kichik o‘lchamlar bilan 
farqlanib  turadi  va  sanoatni  kimyoviy  metallurgik  soxalarida  ko‘p  texnologik 
jarayonlarni amalga oshirishga imkon beradi.          

Download 1.47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   133




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling