1 – tajriba. Ba`zi oqsillarning eritmasini tayyorlash

 
Aminokislotalarni qog’oz xromatografiyasi yordamida ajratish. 
Kerakli asboblar: Filtr qog‘ozi, qaychi, probirkalar, kapilyar nay, silikagel 
falga, xromatografik kolonka, pipetkalar,shativ

---

Reaktivlar: suv bilan to‘yintirilgan fenol eritmasi, ningidridning 0,1% li 
eritmasi, aminokislotalar aralashmasining 0,1% li eritmasi, (80% li etil spirtida 
eritiladi).
Ishning borishi:. Filtr qog‘ozdan uzunligi 12-14 sm va eni 1,5 sm keladigan 
lenta qirqiladi. Bu lentaning yuqori tomonidan igna bilan 15-20 sm ip o‘tkaziladi. 
Qog‘ozni pastki qismidan 1 sm qoldirib, to‘g‘ri chiziq chiziladi va uning o‘rtasiga 
diametri 0,5 sm bo‘lgan aylana chiziladi. Aylana o‘rtasiga kapillyar yordamida 2-3 
tomchi aminokislota aralashmasi tomiziladi. Tomchi tomizilgan joy havoda 
quritiladi. Uzunligi 18-20 sm va diametri 2 sm bo‘lgan probirkaning tubiga sekin-
astalik bilan probirka devorlariga tekizmasdan suv bilan to‘yintirilgan fenol 
eritmasidan 2 ml quyamiz. Tayyorlagan qog‘oz lentaning ipini ushlab turib 
probirkaga tushiramiz, bunda qog‘ozning uchi erituvchiga 2-3 mm botib, qat‘iy 
ravishda vertikal turishi kerak. Probirkani propka bilan berkitib, 40-50˚C haroratda 
1,5-2 soat davomida termostatga qo‘yamiz. Probirkadagi eritma qog‘oz lenta 
bo‘ylab 10-12 sm ko‘tarilgandan keyin xromatogrammani olib 100˚C da 10-15 
minut davomida quritamiz. So‘ngra xromatogrammaga ningidridning 0,1% li 
eritmasi purkaladi yoki eritmaga botirib olinadi. Keyin 100˚C haroratda 5-10 minut 
davomida quritiladi. Xromatogrammada rangli dog‘lar hosil bo‘ladi. Dog‘larning Rf 
ni aniqlanib jadval (ilovaga qarang)dan qaysi aminokislota ekanligi aniqlanadi. 
Aminokislotalarning bir-biridan ajralishi aniq bo‘lishi uchun odatda Rf bir-
biridan ko‘proq farq qiluvchi aminokislotalar aralashmasi olinishi kerak.
Topshiriqlar: 
1.Aminokislotalar aralashmasi, glitsin, alanin, glutamin kislota, lizin, argenin va 
serin qog‘ozli elektroforez usuli yordamida (pH=6,0) ajratilgan. Ushbu 
aminokislotalar xarakati qanday bo‘ladi;
a) qanday birikmalar anod tamon xarakatlanadi.
b) qanday birikmalar katod tomon xarakatlanadi.
v) qanday birikmalar startda qoladi.
2.1 litr 1,0 M glitsin eritmasini izoelektrik nuqtasida 0,3 Mol HCl eritmasi 
qo‘shilgan. Hosil bo‘lgan eritmaning pH ni aniqlang. 

---