1-1 ona tili 9-sinf Darsning mavzusi: Dunyo tillari va o`zbek tili

Darsning mustahkamlash bosqichida:

I.Badiiy asarlar matnidan ko’chirma gapli qo’shma gaplarni topib,ularning tuzilishini izohlash.

II.199-201-mashqlar ustida ishlash.
201-mashq:Ko’chirma gaplar tuzing,uni o’zlashtirma gapga aylantiring.

Gaplarni ko’chirma gapli qo’shma gaplarga aylantiring:

1.”Doimo yo’lning chap tarafidan harakatlaning”,-deydilar doimo ustozimiz.-Ko’chirma gap;Ustozimiz doimo yo’lning chap tomonidan harakatlanishimizni ta’kidlab o’tadilar.-O’zlashtirma gap;

III.O’yin:1-guruh-ko’chirma gap tuzadi,2-guruh uni o’zlashtirma gapga aylantiradi.

IV.Test sinovi:Ko’chirma gap qolipini toping.

1.”Xalqning ishonchini oqlash,-deydi Mirtemir,-har birimizning muqaddas burchimizdir”.

A.M.g:”K.g” B.”K.g”,-m.g C.M.g:”K.g”,-m.g D.”K.g,-m.g,-k.g”.

2.O’zganing gapi nutqda necha xil usulda qo’llaniladi?

A.2 xil B.3 xil C. 4 xil D. 1 xil

3.Mazmuni saqlanib ,shakli o’zgartirilgan o’zganing gapi:

A.O’zlashtirma gap B.O’zganing gapi C.Yig’iq gap D.Ko’chirma gap

3.Berilgan gap qolipi qanday?”Navbatchilar hamma joyni yaxshilab tozalasin”,-deb uqtirdilar ustozimiz.

A.M.g:”K.g” B.”K.g”,-m.g C.M.g:”K.g”,-m.g D.”K.g,-m.g,-k.g

4.O’zlashirma gap gap berilgan qatorni toping.

A.Darsdan so’ng kinoga borishimiz haqida Rahimaga aytdim.

B.Bahor keldi,ammo hali ham sovuq izg’irin o’z hukmini surmoqda.
C.Xalqimiz :”Bir yigitga yetmish hunar ham oz”,-deydi.

D.”Urush davrida bir burda non uchun odamlar soatlab navbatda turishgan”,-deb eslaydilar buvijonim.

5.Ko’chirma gapli qo’shma gap berilgan qatorni toping.

A.”O’tkan kunlar””romanini do’stim o’qish uchun so’radi.

B.”Vatan ostonadan boshlanadi”,-deb aytadilar donolar.

C.Dunyoda onadan azizroq zot yo’qligini ustozimiz qayta-qayta uqtiradilar.

D. Bu yil bahor o’zgacha tarovat bilan kirib keldi.

Javoblar:1.D 2.A 3.A 4.A 5.B

Uyga vazifa:202-mashq:Nuqtalar o’rniga ko’chirma gaplar qo’ying,ularni o’zlashtirma gaplarga aylantiring.

1.Do’stim dedi:”Sport insonni chiniqtirar ekan”-Do’stim sport insonni chiniqtirishini aytdi.

2.Sinfdoshim mendan so’radi:”Sen ustoz aytga topshiriqlarni bajardingmi?”-Sinfdoshim mendan ustozim aytgan topshiriqlarni bajarganligim haqida so’radi.

3.O’qituvchimiz:”Sinf xonasini doimo ozoda tuting”,-dedi.-Ustozimiz doimo sinf xonamizni ozoda tutishimiz haqida uqtirib o’tdilar.

4.Maktab direktori o’quvchilarga qarata dedi:”Biz sizga maktab sha’nini oqlashga ishonch bildiramiz!”-Maktab direktori o’quvchilarga maktab sha’nini oqlashishlariga ishonch bildirdi.