42 Вестибуляр анализаторининг структураси ва фаолият кўрсатиши Odam tanasining holatini sezishida vestibulyar analizatoring ahamiyati katta. Bu Sensor tizim tana harakati tezlashishi va sekinlashishi hamda boshning fazodagi holati o‘zgarish to‘g‘risidagi axborotlar asosida skelet muskullari tonusining qayta taqsimlanishmi ta‘minlab, muvozanat saqlash imkoniyatini beradi.vestibulyar sensor tizimning chet tuzilmalari chakka suyak piramidasidagi labirintda joylashgan. Labirint suyakdan iborat bo`lib, uchta yarim doira kanallardan, utrikulyus, sakkulyus va chig‘anoqdan tashkil topgan. (69-rasm). Suyak labirinti ichida uning shaklini takrorlaydigan parda labirint joylashgan. Suyak va parda labirintlar oralig'idagi bo‘shliq perilimfaga, parda labirint bo‘shligi endolimfaga toigan. Yarim doira kanallarning har biri utrikulyusdan boshlangan, doiraning 2/3 qismini hosil qilib, utrikulyusda tugagan. Kanalning utrikulyusga qo‗shiladigan qismi kengayib
ampula hosil qilgan. Ampula ichida qirra — ampula kristasi joylashgan. Kristani ikki turdagi tukli retseptor hujayralar va tayanch hujayralar qoplagan. Tukli hujayralar ikkilarnchi retseptorlardir. Ular afferent tola bilan sinaps orqali bog‘langan. Birinchi turdagi tukli hujayralar asosini yakka afferent tolaning oxiri qadoq shaklida qamrab olgan va sinaps hosil qilgan. Bu turdagi retseptorni nervlagan efferent tola hujayraning o‗zi bilan bevosita bogianmagan. U retseptor asosini qamrab olgan afferent tola oxirida sinaps hosil qilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |