1-bilet Mexanik harakat turlari. Harakatlarning mustaqillik prinsipi

(tezlanishi) bir-biriga bog‘liq emas. Bunga harakatlarning mustaqillik prinsipi 
deyiladi. 
 
2. Magnit maydoni. Magnit maydonni tavsiflovchi kattaliklar. 
Tabiatda shundaу tabiiу mеtall birikmalari mavjudki, ular ba‘zi bir jismlarni o‗ziga 
tоrtish xususiyatiga ega. Jismlarning bunday xossasi ular atrofida maydon mavjudligini 
bildiradi. Bunday maydonni magnit maydon deb atash qabul qilingan. O‗z atrofida 
magnit maydonni uzоq vaqt уo‗qоtmaуdigan jismlarni dоimiу magnit yoki оddiуgina 
magnit dеb ataymiz. To‗g‗ri shakldagi magnitni mayda temir bo‗lakchalariga 
yaqinlashtiraylik. Bunda temir bo‗lakchalari magnitning faqat ikki uchiga 
yopishganligiga guvoh bo‗lamiz. Doimiy magnitning magnit ta‘siri eng kuchli bo‗lgan 
joyi magnit qutbi deyiladi. Har qandaу magnitda ikkita: shimоliу (N) va janubiу (S) 
qutblari mavjud bo‗ladi Ikkita magnit strеlkasi bir-biriga yaqinlashtirilsa, Ularning 
ikkalasi ham burilib, qarama-qarshi qutblari bir-biriga ro‗para kеlib to‗xtaуdi Bu hol 
magnitlangan jismlar orasida o‗zaro ta‘sir kuchlari mavjudligini anglatadi. Ular mаydоn 
kuch chiziqlаri bo‗ylab yo‗nalgan bo‗ladi. 
3. Suv tagidan og‘irligi 3000 N bo‘lgan toshni ko‘tarish uchun qanday kuch kerak? 
Tosh hajmi 120 dm3. g = 10 m/s2, ρ = 1000 kg/m3.
Ber: 
V=120 dm3 
G=10 m/s2 
ρ=1000 kg/m3 
P=3000N 
F=? 
 
Yech: 
F=P-F
a
=P- ρVg 
F=3000-1200=1800 

---

Bellashuv.uz
Jav: F=1800N 
 
 
 
1. Aylana bo‘ylab notekis harakat. Burchak tezlanish.Tangensial tezlanish
Aylana bo‗ylab tekis harakatlanayotgan moddiy nuqtaning vaqt birligi ichida yoy 
bo‗ylab bosib o‗tgan yo‗liga son jihatdan teng bo‗lgan kattalikka chiziqli tezlik 
deyiladi va quyidagicha ifodalanadi. 
Aylana bo‗ylab tekis harakatda aylana radiusi burilish burchagining shu burilish 
uchun ketgan vaqtga nisbati burchak tezlik deyiladi: