91.Dars o‘qitish boshqa shakllar bilan qanday bog‘lanadi?
Dars - talimning asosiy tashkiliy shakli, u muayyan miqdordagi
doimiy oquvchilar tarkibi bilan qatiy tartibda uyushtiriladigan va
aniq maqsadga yonaltirilgan didaktik tadbir. Darsga majmua
nuqtayi nazaridan yondashadigan bolsak, unda oldimizga
qoygan maqsaddan kelib chiqqan holda, bir darsning ozida bir
necha turdagi majmualarni ajratsa boladi. Birinchisi - darsning
dars deb atalishi uchun unda ishtirok etadigan unsurlarni ozaro
funksional bogliqdikda korib, kop tomonli, statik
majmuani
aniqlaymiz.Dars rasmiy talim-tarbiya sohasining birlamchi asosi,
uzluksiz talim-tarbiya jarayonini
tashkil qiluvchi gishti,
oqituvchi-pedagoglarning faoliyat korsatish joyi ekan, u qanday
qismlardan tashkil topgan? Javob: Darsning amalga oshishi
uchun, avvalo, oquvchi yoki talabalar bolishi shart.
Bu darsning
tarkibiy qismlaridan biri. Ikkinchisi, darsni olib borish uchun
oqituvchi yoki pedagog bolishi shartmi? Albatta,
bu darsning
navbatdagi tarkibiy qismi hisoblanadi. Shu bilan birga, darsni
amalga oshirish uchun sinf xonasi yoki auditoriya uning ichidagi
jihozlar - doska,
stol va hokazo, shu jumladan axborot uzatish
moslamalari, yani texnik vositalar zarurmi? Bu darsning
uchinchi qismi. Oqituvchi va pedagoglarning dars otishlari
uchun reja, dastur, darslik va boshqa bir qator meyoriy hujjatlar
kerak bolishi ham bahs qilinmaydigan haqiqat. Har qanday
talimiy jarayon dars bolib hisoblanishi, u suhbat yoki
oddiygina
muloqot bolib qolmasligi uchun oqituvchilar pedagogik usul va
uslublar bilan qurollangan bolishlari shart.
Bu dars degan bir
butunlikning ajralmas beshinchi bolagi hisoblanadi.