1-bob. Algoritm va dasturlashga kirish

keltirishning oshkor va oshkormas usullari mavjud. 
Umuman olganda, tipni boshqa tipga oshkormas keltirish ifodada 
har xil tipdagi oʻzgaruvchilar qatnashgan hollarda amal qiladi (aralash 
tiplar arifmetikasi). Ayrim hollarda, xususan asosiytiplar bilan bogʻliq 
tipga keltirish amallarida xatoliklar yuzaga kelishi mumkin. Masalan, 
hisoblash natijasidagi sonning xotiradan vaqtincha egallagan joyi 
uzunligi, uni oʻzlashtiradigan oʻzgaruvchi uchun ajratilgan joy 
uzunligidan katta boʻlsa, qiymatga ega razryadlarni yoʻqotish holati yuz 
beradi. 
Oshkor ravishda tipga keltirishda, oʻzgaruvchi oldiga qavs ichida 
boshqa tip nomi yoziladi: 
#include  
int main(){ 
int Integer_1=54; 
int Integer_2; 
float Floating=15.854; 
Integer_1=(int)Floating; // oshkorkeltirish; 
Integer_2=Floating; // oshkormaskeltirish; 
cout<<“Yangi Integer(Oshkor):“<cout<<“Yangi Integer(Oshkormas): 
“<retipn 0;} 
Dastur natijasi quyidagi koʻrinishida boʻladi: 
Yangi Integer(Oshkor): 15 
Yangi Integer(Oshkormas): 15 
Masala. Berilgan belgining ASCII kodi chop etilsin. Masala belgi 
tipidagi qiymatni oshkor ravishda butun son tipiga keltirib chop qilish 
orqali yechiladi. 
Dasturmatni: 
#include  
int main(){ 
unsigned char A; 
cout<<"Belgini kiriting: "; 
cin>>A; cout<<ʻ\ʻʻ<kodi="<<(int)A<<ʻ\nʻ; 

---

23 
return 0;} 
Dasturning 
Belgini kiriting: 
soʻroviga 
A  
amali bajarilsa, ekranga 
ʻAʻ-belgining ASCCI kodi=65 
satri chop etiladi. 
Arifmetik amallar. Qiymat berish operatori. Ma’lumotlarni 
qayta ishlash uchun С++ tilida amallarning juda keng majmuasi 
aniqlangan. Amal - bu qandaydir harakat boʻlib, u bitta (unar) yoki ikkita 
(binar) operandlar ustida bajariladi, hisob natijasi uning qaytaruvchi 
qiymati hisoblanadi.
Asosiy arifmetik amallarga qoʻshish (+), ayirish (-), koʻpaytirish 
(*), boʻlish (/) va boʻlish qoldigʻini olish (%) amallarini keltirish 
mumkin.
Amallar qaytaradigan qiymatlarni oʻzlashtirish uchun qiymat 
berish amali (=) va uning turli modifikatsiyalari ishlatiladi: qoʻshish, 
qiymat berish bilan (+=); ayirish, qiymat berish bilan (-=); koʻpaytirish, 
qiymat berish bilan (*=); boʻlish, qiymat berish bilan (/=); boʻlish 
qoldigʻini olish, qiymat berish bilan (%=) va boshqalar. Bu holatlarning 
umumiy koʻrinishi: 
=; 
Quyidagi dastur matnida ayrim amallarga misollar keltirilgan. 
#include  
int main(){ 
int a=0,b=4,c=90; char z=ʻ\tʻ; 
a=b;cout<// a=4 
a=b+c+c+b; cout<a=b-2;cout<a=b*3; cout<// a=4*3 = 12 
a=c/(b+6); cout<cout<// 9%2=1 
a+=b; cout<a*=c-50; cout<a-=38;cout<a%=8; cout<return 0;} 

---

24 
Dastur bajarilishi natijasida ekranga quyidagi sonlar qatori paydo 
boʻladi: