1-bob. Shaxs psixologiyasi: fanga kirish

Nevrozlarni davolash
Adlerning nevrozlarni davolashga yondashuvi uning nevrozlarning tabiati haqidagi klinik tushunchasidan mantiqan kelib chiqadi. Agar nevrotik alomatlar bemorning noto'g'ri turmush tarzi va etarli darajada rivojlanmagan ijtimoiy qiziqish mahsuli bo'lsa, terapiyaning maqsadi bu xatolarni tuzatish, shuningdek, ijtimoiy qiziqishni rivojlantirish bo'ladi. Xulosa qilib aytganda, Adler terapiyasining maqsadlari uch xil: 1) o'zi va boshqalar haqida noto'g'ri mulohazalarni aniqlash, 2) yolg'on maqsadlarni yo'q qilish va 3) shaxsiy salohiyatni ro'yobga chiqarishga yordam beradigan yangi hayotiy maqsadlarni yaratish. Shu bilan birga, Adler ushbu terapevtik maqsadlarga bemorni tushunish, uning o'zini tushunish darajasini oshirish va ijtimoiy qiziqishni kuchaytirish orqali eng yaxshi tarzda erishilishini eslatdi.
Bemorni tushunish
Adlerning fikriga ko'ra, agar terapevt bemorga o'zini chuqurroq tushunishga yordam bermoqchi bo'lsa, u birinchi navbatda bemorning xayoliy maqsadlari va keyingi faoliyati uchun zarur bo'lgan turmush tarzi haqida zarur tushunchaga erishishi kerak. Masalan, Gven nimani maqsad qilgan? Uning egosentrik xayoliy maqsadlari nima va bularning barchasi uning hozirgi tajribasi bilan qanday bog'liq? Adlerning so'zlariga ko'ra, bemorni yaxshiroq tushunishga u bilan erta bolalik xotiralari, oiladagi tartib mavqei, bolalik davrida azoblangan kasalliklar, tushlarning mazmuni, shuningdek, kasallikning boshlanishiga sabab bo'lgan ekzogen omil kabi mavzularni muhokama qilish orqali erishiladi. nevroz. Bolalik xotiralarini tahlil qilar ekan, Adler Gvendan o'zining ilk bolaligini eslashni so'rashi mumkin edi. Keyin u o'sha xotiralarni Gvendan ma'lum bo'lgan, yaqinda sodir bo'lgan hayotiy voqealarga o'xshash xotiralar bilan solishtirardi. Bu unga o'zining xatti-harakatlarini boshqaradigan umumiy mavzular yoki maqsadlarni topishga imkon beradi (ko'pincha ongsiz ravishda). Faraz qilaylik, Gven bu epizodni bolaligidan esladi:
“Bir kuni onam tug'ilgan kunim uchun jumboq sovg'a qildi. Kechqurun qancha urinmasam ham, ba’zi mehmonlarim uni oldimda buklab qo‘ygandan keyin ham uni yig‘a olmadim. Onam xonadan chiqqach, bolalardan biri mening ustimdan kula boshladi, chunki men juda ahmoq edim. Onam qaytib kelgach, menga jumboqni tushuntirib berdi. U doim shunday qilgan, u matematika o‘qituvchisi”.
Bu xotiralar qanchalik toʻgʻri boʻlmasin, Gvenning turmush tarzi va u bilan bogʻliq boʻlgan oʻz ustunligi maqsadlari uchun qimmatli koʻrsatma boʻlishi mumkin.
Bemorning shaxsiyatini tushunishga harakat qilganda, Adler (Adler, 1956) empatiya, sezgi va taxminlar kabi tahlil vositalaridan ham foydalangan. Uning fikricha, empatiya (o'zini bemorning o'rniga qo'yish qobiliyati) yordamida bemorning noto'g'ri hayot rejasini intuitiv tushunishning zarur darajasiga erishish mumkin. Agar rasm hali ham aniqlanmasa, Adler taxminlarga murojaat qildi, bemorning xatti-harakatlarining sabablari to'g'risida farazlarni ilgari surdi, ularni tahlil qilish jarayonida keyingi kuzatilgan xatti-harakatlar bilan taqqoslash mumkin. U bemorning ifodasi, uning ekspressiv xatti-harakati (masalan, tana tili, mimika, yurish, turish, imo-ishoralar) va alomatlarga katta ahamiyat berdi. Xuddi Freyd singari, Adler ham bemorning xatti-harakatining har bir jihatiga e'tibor qaratgan va ko'p narsa e'tibordan chetda qolmagan.
Yuqoridagi usullarni qo'llash Gvenning noto'g'ri turmush tarzini tushunishga olib kelishi mumkin. Masalan, u biron bir sohada (masalan, matematikada) boshqalardan to'liq intellektual ustunlik qilish uchun xayoliy maqsadga intilayotgani ma'lum bo'lishi mumkin. U ramziy darajada ko'proq va ko'proq jumboqlarni hal qiladi va hech kim boshqa unga kulishga jur'at eta olmaydi! U hatto onasini matematika bo‘yicha ham ortda qoldirib, natura bilan qaytara oladi. Gvennikiga o'xshagan "xato" hayot tarzi, ongsiz darajada, bunday xayoliy maqsadlar atrofida osongina yig'iladi.