1-bob. Shaxs psixologiyasi: fanga kirish


Orientatsiya xalqqa, xalqdan va xalqqa qarshi


Download 0.66 Mb.
bet172/417
Sana23.04.2023
Hajmi0.66 Mb.
#1382705
1   ...   168   169   170   171   172   173   174   175   ...   417
Bog'liq
SHAXS PSIXOLOGIYASI

Orientatsiya xalqqa, xalqdan va xalqqa qarshi
Xorni o'zining "Bizning ichki mojarolarimiz" (1945) kitobida o'zining o'nta ehtiyoj ro'yxatini uchta asosiy toifaga ajratdi. Kategoriyalarning har biri tashqi dunyoda xavfsizlik tuyg'usiga erishish uchun shaxslararo munosabatlarni optimallashtirish strategiyasini ifodalaydi. Boshqacha qilib aytganda, ularning harakati tashvishlarni kamaytirish va ko'proq yoki kamroq maqbul hayotga erishishdir. Bundan tashqari, har bir strategiya boshqa odamlar bilan munosabatlarda ma'lum bir asosiy yo'nalish bilan birga keladi.

Odamlarga yo'naltirish: mos keladigan tur
Odamlarga yo'naltirilganlik qaramlik, qat'iyatsizlik va nochorlik bilan ajralib turadigan o'zaro ta'sir uslubini anglatadi. Xorni irodali tur deb ataydigan shaxs mantiqsiz e'tiqodga asoslangan: "Agar men bo'ysunsam, menga tegmaydi" (Xorni, 1937, 97-bet).
Mos keladigan turga ehtiyoj sezilishi, sevilishi, himoyalanishi va boshqarilishi kerak. Bunday odamlar munosabatlarga faqat yolg'izlik, nochorlik yoki qadrsizlik tuyg'ularidan qochish uchun kirishadi. Biroq, ularning xushmuomalaligi o'zini tajovuzkor tutishga bo'lgan ehtiyojni yashirishi mumkin. Bunday odam boshqalar oldida xijolat bo'lib ko'rinsa-da, bu xatti-harakat ostida ko'pincha o'zini past tutish, dushmanlik, g'azab va g'azab yashiringan.
Odamlardan uzoqqa yo'naltirilganligi: izolyatsiyalangan tip
Shaxslararo munosabatlarni optimallashtirish strategiyasi sifatida odamlardan orientatsiya himoyaviy munosabatni qo'llab-quvvatlaydigan odamlarda uchraydi: "Menga farqi yo'q". Xorni alohida tip deb ataydigan bunday odamlar noto'g'ri e'tiqodga asoslangan: "Agar men orqaga chekinsam, hammasi yaxshi bo'ladi" (Xorni, 1937, 99-bet).
Ajratilgan tur har qanday tarzda, xoh u sevgi, ish yoki dam olish bo'lsin, olib ketmaslik munosabati bilan tavsiflanadi. Natijada, ular odamlarga bo'lgan haqiqiy qiziqishlarini yo'qotadilar, yuzaki zavqlarga o'rganadilar - ular hayotni shunchaki befarqlik bilan o'tkazadilar. Ushbu strategiya shaxsiy hayot, mustaqillik va o'zini o'zi ta'minlash istagi bilan tavsiflanadi.

Download 0.66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   168   169   170   171   172   173   174   175   ...   417




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling