1 Davlat va huquq nazariyasining predmetini

112.
113.
114.
115.
116.

117.
118. Davlatga o‘z hokimiyatini amalga oshirish imkonini beruvchi tashkiliy-moddiy kuch — bu davlat apparati (mexanizmi) dir. Bu apparat (mexanizm) davlatning nimadan tashkil topganligini anglatadi. Davlat apparati — davlat hokimiyatini amalga oshiruvchi organlar tizimi. U davlat oldida turgan maqsad va vazifalarni bajarishga qaratilgan asosiy funksiyalarni ado etadi. Apparat — jam iyatda boshqaruvni amalga oshiruvchi lavozimli xodimlar va boshqaruv organlari yig‘indisidir. Davlat va huquq nazariyasida davlat hokimiyatini amalga oshiruvchi maxsus tashkilot “davlat apparati ” va “davlat mexanizmi ” atamalari bilan ifodalanadi. M am lakatim izda amalga oshirilayotgan iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy, huquqiy islohotlarda davlatning roli, uning bosh islohotchilik xususiyatlari haqida fikr yuritar ekan, 0 ‘zbekiston Respublikasining Prezidenti I.A. Karimov ushbu sermazmun ishlami amalga oshirishda davlatning, davlat organlarining va eng asosiysi, davlat mexanizmining tutgan o ‘mi beqiyosdir2, — deb ta’kidlaydi.

119. Umumfarovonlik davlati nazariyasi. Bunday nazariya ikkinchi jahon urushidan keyin vujudga kelgan bo‘lib, davlatning ijtimoiy hayotga aralashmasligiga oid oldindan mavjud ta’limotga qarshi chiqadi. Bunda huquqbuzarlik holatlari istisno etiladi (“ Davlat — tungi qorovul” nazariyasi). Uning mohiyati 30-yillarda D.Keyns tom onidan ta ’riflab berilgandi. D.Myurdal, A.Sigu, K.Boulding, V.M und va boshqalarning asarlarida bu nazariya yanada rivojlantirilgan. M azkur nazariyaning bosh g‘oyasi shundan iboratki, unda davlat barcha sinflardan ustun turib, aholi barcha qatlamlari manfaatlarini ifodalaydi, umumfarovonlikni ta’minlaydi. Rivojlangan m am lakatlam ing aholi turm ush darajasini yuksaltirish, ijtimoiy, madaniy va boshqa sohalarda yirik davlat dasturlarini amalga oshirishdagi ulkan muvaffaqiyatlari ushbu nazariyaning yuzaga kelishiga sabab bo‘ldi. M azkur nazariya davlat faoliyatining asosiga inson manfaatlarini qo‘yish bilan har bir shaxsning qadr-qim m atiga e’tiborni jalb etadi. Bizning nazarimizda, ushbu nazariyaning ijobiy jihatlari umuminsoniy qadriyatlar, inson manfaatlari va huquqlari ustuvorligi uning asosiga qo‘yilganligi bilan belgilanadi. Uning kamchiligi esa, nim alar va kimlar evaziga bunga erishish mumkinligini ko‘rsatib bera olmaganidadir. Mabodo, ekspluatatsiya markazini yarim mustamlaka va rivojlanayotgan mamlakatlarga ko‘chirish nazarda tutiladigan bo‘Isa, bunday “farovonlik”ning e’tiborni tortishi amri m ahol