1 Davlat va huquq nazariyasining predmetini

131. Davlat tashkilotlari — bevosita ishlab chiqarish hamda ta’minot bilan shug‘ullanuvchi davlat idorasi hisoblanib, davlat uchun strategik aham iyatga ega bolgan funksiyalarni bajaradi. Mazkur tashkilotlarning asosiy
qismini davlat o‘z monopoliyasida qoldiradi. Metro, tramvay, trolleybus,
elektr energiyasi tarm og‘ini boshqarish, aloqa tizimi shular jumlasidandir.
132. Jam oat birlashm alarining ishlab chiqarish va xo‘jalik faoliyati natijasida olingan darom adlardan faqat nizom da ko‘rsatilgan vazifalarni bajarish
uchun foydalaniladi. Jam oat birlashm alari to ‘g‘risidagi qonunga asosan,
siyosiy m aqsadlarni ko‘zlovchi siyosiy partiyalar va om m aviy harakatlarning diniy tashkilotlardan, chet el davlatlari tashkilotlari va fuqarolaridan
moliyaviy va o ‘zga yordam olishi m an etiladi, ulardan tushgan m ablag‘lar
esa davlat foydasiga o ‘tkaziladi.
Siyosiy partiyalar 0 ‘zbekiston Respublikasi K onstitutsiyasining 60-
m oddasiga asosan, o ‘z faoliyatlarini moliyaviy ta ’m inlanish m anbalari
haqida Oliy Majlisga yoki u vakil qilgan organga belgilangan tartibda
oshkora hisobotlar berib turadilar. 2004-yil 30-aprelda 0 ‘zbekiston
R espublikasining “ Siyosiy partiyalarni m oliyalashtirish to ‘g‘risida”gi
qonuni qabul qilindi1.

133. Siyosiy tizim "ning m ohiyatini anglab yetish uchun avvalo, “siyosat”
va “sistem a” (tizim ) kabi iboralarning lug‘aviy ham da ilmiy m a'nosini
aniqlash lozim.
“Siyosat” yunoncha — “politikos” so‘zidan olingan bo‘lib, “davlatni
boshqarish san ’a ti” , “ davlat ishlari” degan m a’noni bildiradi.
Siyosiy tizim insonlar faoliyatining alohida sohasi — siyosat,
siyosiy munosabatlar va aloqalar sohasi bilan bog‘liq. U muayyan siyosiy
irodaning mahsuli sifatida vujudga keladi va bu irodaning amalga oshirilishiga safarbar etilgan vositalarnin institutsiyaviy (tashkiliy-tuzilmaviy)
rasmiylashgan shakli tarzida namoyon bo‘ladi. Siyosiy tizim kishilar
o ‘rtasidagi siyosiy munosabatlarning barqaror shakli bo‘lib, uning yordamida jamiyat a ’zolarining barchasiga nisbatan hokimiyat ta’siri amalga
oshiriladi yoxud q at’iy irodaviy qaror qabul qilinadi