IV.Sof fe`l qo`shimchaso yo`q.
12.Fe`lning kuchli kuchsizligi va takroriyligini ko`rsatuvchi lug`aviy shakl yasovchilar.(bular fe`l yasovchi qo`shimchalarga o`xshaydi lekin fe`ldan fe`l yasalmaydi.
I.A M: bur bura, urin urna, quvon quvna.
II.i M: qav qavi, to`z to`zi, tin tini
III.G`i M:to`z to`zg`I, siz sizg`i
IV.Ka Qa M: sur surka, chay chayqa
V. Ala M:quv quvala.
VI. La M: quvla, savala, ishqala, siypala.
VII.Sh Ish M: qizi qizg`ish, to`l to`lish.
VIII.K ik q iq M: junji junjuk, ko`nik, tuta tutoq, tol toliq.
IX.Qira inqira M: ishonqira, oqarimtira
X.Msira imsira M: kulimsira, yig`lamsira
XI.Gila Kila Qila G`ila M: yugurgila, tepkila, cho`qila, ezg`ila.
SINTAKTIK SHAKL YASOVCHILAR
(MUNOSABAT SHAKLLARI)
(2tomonlama) O`zi qo`shilayotgan so`zni boshqa so`zga bog`laydi. 6ga bo`linadi.
1.Kelishik. M: ning ni ga da dan
2.Egalik. M: m im miz imiz ng ing ngiz ingiz i si lari vand lik
3.Bog`lamalar. M: man san miz siz dir(ot kesimga qo`shiladi)
↑Bu uchalasi ismning munosabat shakllaari.
4.Fel zamonlari. M: di b ib ya yap moqda yotir yotib ayotir ayotib a y r ar
5.Shaxs son. M: m k ng ngiz man san miz siz di dilar (fe`l kesimga qo`shiladi)
6.Fe`l mayllari. M: y ay yin ayin ylik aylik ng ing ngiz ingiz nglar inglar gin gil sin sinlar sa moqchi
↑ Bu uchalasi fe`lning munosabat shakllaari
ESLATMA! a y b ib ikkita fe`l orasida kelsa ravishdosh lug`aviy bo`ladi bu qo`shimchalar oxirg fe`l tarkibida kelsa zamon sintaktik shakl yasovchi hisoblanadi M: aytaqol, o`qiytur, sinabko`r, kelibtur
adi ydi bdi ibdi M: keladi, bilibdi, eshitibdi. asan aman amiz asiz M: borasan, boraman, boramiz, borasiz. yman ysan ysiz ymiz M: o`qiyman, o`qiysan, o`qiymiz, o`qiysiz. (bman bsan ibsiz ibmiz – bularda 2ta qo`shimcha kelgan va ikkalasi sintaktik shakl yasovchi deb OLMAYMIZ. 1-zamon 2-shaxs son
Do'stlaringiz bilan baham: |