Kuchsiz kislota bilan kuchli asosdan hosil bo‘lgan barcha tuzlar gidrolizga uchraydi. Ular eritmada ishqoriy muhit hosil qiladi (pH >7).
-Ammoniy xlorid N H 4C1 eritmasida teskari holat yuz beradi. Bu holda kuchsiz elektrolit N H 4OH hosil boiadi. Natijada O H ” ionlarning bir qismi N H 4+ ionlari bilan bogianadi. H + ionlari esa ortiqcha boiib qoladi. Demak, N H 4C1 ning gidrolizlanishi natijasida shu tuzning eritmasi kislotali reaksiyaga (pH<7) ega boiadi. Uning gidrolizlanish tenglamasini* shunday yozish mumkin:
Kuchli kislota bilan kuchsiz asosdan hosil bo‘lgan tuzlar ham gidrolizlanadi. Ular eritmadakislotali muhit (pH<7) hosil qiladi.
Kuchsiz kislota kuchsiz asosdan hosil boigan tuzlar yanada osonroq gidrolizlanadi, masalan C H 3CO O N H 4. Bu tuzning ionlari bir vaqtning o'zida H + va O H - ionlarni bogiab, suvning dissotsilanish muvozanatini siljitadi:
CH3C 0 0 - +N H +4+H 20 = CH3C 0 0 H + N H 4 0H (N H 3 H20)
Bu holda eritmaning muhiti gidrolizlanish mahsulotlarining — kislota bilan asosning dissotsilanish darajasiga bog'liq boiadi; agar O H ” ionlar ko'p b o is a eritm a ishqoriy, agar H + ionlar ko'p bo isa — kislotali, agar ularning soni bir xil boisa — neytral boiadi.
Gidrolizlanish natijasida hosil boiadigan C H 3COOH va N H 4OH ning dissotsilanish darajalari taxm inan bir xil, shuning uchun eritma neytral bo'ladi.
Lekin am m oniy karbonat ham kuchsiz kislota va kuchsiz asosdan hosil b o ig a n tuz ekanligiga qaram ay, uning suvdagi eritmasining muhiti kuchsiz ishqoriy boiadi:
N H ; + CO]~ + H20 = N H4 OH + HCO~
Kuchli asos bilan kuchli kislotadan hosil bo'lgan tuzlar gidrolizlanmaydi. Bunday tuzlarning ionlari suv bilan kuchsiz elektrolitlar hosil qila olmaydi. Bu holda tuz ionlari amalda reaksiyada ishtirok etmaydi va suvning dissotsilanish muvozanati buzilmaydi; H + va O H “ ionlarning konsentratsiyasi toza suvdagidek qoladi, demak, eritmaning m uhiti neytral (pH=7)* boiadi.
Tuzning elektrolitik dissotsQanish natijasida hosil boiadigan ionlari suv bilan kuchsiz (каш dissotsilanadigan) eletrolitlar hosil qila oladigan barcha hollarda tuzlar gidrolizlanadi.
K o'pchilik tuzlar uchun dissotsilanish — qaytar jarayon. Gidroliz mahsulotlari chiqib ketadigan taqdirda gidroliz qaytmas boiadi, masalan:
A12S3 + 6H20 = 2A1(0H)3 I+3H 2S T
Do'stlaringiz bilan baham: |
