1. Enzimologiya fanining rivojlanish tarixini va bosqichlarini yozing

30. Koshland nazariyasini tushuntiring va misollar yozing.

• 
  Кошланд назарияси 1958 йил - модели ("Индуцирланган тўғри келиш модели", “қўл-қўлқоп") – фаол марказнинг мослашувчанлигини англатади. Субстрат ферментнинг занжир қисмига бирикиши каталитик марказ конфигурациясини ўзгаришига олиб келади, шунда фаол марказнинг шакли субстрат шаклига мос келади.
  
• 
  Ферментнинг таъсиридан келиб чиқиб, уйғунлашувчи модел ҳисобланади. Қуйидаги хусусиятлар хос:- Ферментнинг фаол қисми қаттиқ эмас, шу сабабли мослашувчан;- Фермент шакли, фаол участка ва субстрат максимал даражада мослашади, бу эса катализни яхшилайди;- субстратнинг ўзига хослиги муҳим (спецификлик); Кўпчилик ферментларнинг таъсир қилиш усули ушбу моделга хос.
  

31. Oziq-ovqat sanoatida fermentlarning ishlatilishi va ularga misollar yozing.
Fermentlar oziq-ovqat sanoatida keng qo'llaniladigan makromolekulyar biokatalizatorlardir. Fermentlar ko'pincha inert va erimaydigan tashuvchilarda immobilizasiya qilinadi, bu esa ko'p marta qayta ishlatilishi tufayli ularning samaradorligini oshiradi. Tozalangan fermentlar oziq-ovqat sanoatida qo'llanilishi mumkin. Tozalash jarayonida u denaturasiyalanishi mumkin. Ammo immobilizasiya qilingan fermentlar barqaror va osongina ajratilishi mumkin. Siroplar ishlab chiqarishda immobilizasiyalangan fermentlardan foydalanish mumkin. Immobilizasiyalangan b-galaktosidaza chiqindi materiallardan glyukoza ishlab chiqarish uchun laktoza parchalanishida ishlatilgan va laktozasiz sut ishlab chiqarish uchun ham ishlatilishi mumkin .Bundan tashqari, non xamirturush ishlab chiqarishda ham foydalanish mumkin. Zira va arpabodiyon kabi efir moylarini polimer matrisa ichiga solib, sog'liq va ozuqaviy foyda keltiradigan konservant sifatida ishlatilishi mumkin. Arpabodiyon va zira efir moylari non, ichimliklar, pishiriqlar, tuzlangan bodring va pishloq kabi oziq-ovqat mahsulotlarida ishlatilishi mumkin. b-galaktosidaza fermenti laktaza sifatida ham tanilgan. U mikroorganizmlar, o'simliklar va hayvonlardan olinadi. U sut va zardobda mavjud bo'lgan disaxarid shakar laktozasini gidroliz qilish uchun ishlatiladi. Meva sharbatini tozalash uchun immobilizatiyalangan pektinazalar qo'llaniladi. Pektinazalar meva sharbatida uni tiniqlashtirish va depektinizasiya qilish uchun qo'llaniladi. Immobilizasiyalangan D-glyukoza/ksiloza izomerazasidan (EC 5.3.1.5) “Yuqori fruktozali makkajo‘xori siropi” (“high fructose corn syrup” (HFCS)) ishlab chiqarishda foydalanish ferment miqdori bo‘yicha ham immobilizasiyalangan ferment ishtirokidagi eng yirik tijorat jarayonidir. Tagatoza hayvonot manbalaridan olingan yana bir yangi shirinlik o`rnini bosuvchi hisoblanadi. . Tagatozani laktozadan olish mumkin, u saxarozaning shirinlik kuchining atigi 16 foizini tashkil qiladi.