1. Foiz risklari: boshqarish va baholash

М^{мин =} x x 100%
Ад N
bu erda: Ax - harakatdagi bank aktivlari;
Xt - bank faoliyatini ta’minlovchi xarajatlar;
Xb - bankning boshqa xarajatlari;
N - ko‘rilayotgan hisobot davridagi choraklar soni.
Mo‘ljallanayotgan foiz marjasi (Mm) - mazkur ko‘rsatkich orqali bank kredit shartnomasiga kirishdan oldin, xarajatlarni qoplashgina qolmay, balki rejalashtirilgan foydani olish imkoniyatiga ega bo‘ladi, u quyidagicha aniqlanadi: Mm = 0,1 QR + Mmin + Pmin ;
bu erda: 0,1 QR - majburiy zaxiralar fondini shakllantirish bilan bog‘liq jalb
qilingan resurslarga qo‘shimcha (jalb qilingan resurslar qiymatining 10% i qo‘shiladi).
Pmin - minimal risklar bo‘iyach bankning aktiv operaitsyalarining
minimal foydalilik me’yori.
Bank aktiv operaitsyalarining minimal daromadliligi (Dmin) :
Dmin = QR + 0,1QR + Mmin + Pmin .
2.Foiz stavkasini boshqarish usullari
Bank boshqaruvining asosiy maqsadi foiz marjasini, ya’ni daromad keltiruvchi aktivlari bo‘yicha foizli daromadlari bilan uning majburiyatlari bo‘yicha foizli xarajatlari o‘rtasidagi farqni boshqarish (nazorat) dan iborat. Undan tashqari spredga, ya’ni aktivlar bo‘yicha olingan o‘rtacha tortilgan stavkalar bilan majburiyatlar bo‘yicha to‘langan o‘rtacha tortilgan stavkalar o‘rtasidagi farqga e’tibor qaratiladi. Foiz stavkasini boshqarishda GEP (nomutanosiblik) hisobga olinadi - u bankning fiksirlangan va suzib yuruvchi stavkalardagi aktiv va passivlarining balanslashmaganligini ko‘rsatadi - BA/P.
Inflyasiya sharoitida foiz stavkalari prognoz qilish juda qiyin, shuning uchun risklarni boshqarishda bankda aktiv portfellarning muddatlari bo‘yicha balanslashtirishga qaratilishi kerak. Bu ham juda mushkul, agar bank aktiv va passiv balanslarida suzib yuruvchi va fiksirlangan stavkalarga ega bo‘lsa. SHuning uchun foiщ stavkalarni baholash juda muhim. Aktiv va passiv portfellarning muddatlari bo‘yicha balanslashtirish foiz spredini, ya’ni foiz riskini aniqlashda yordam beradi. Agar balanslashmagan muddatlar munosabati katta daromadni talab qilsa, bank xodimlari aniqlanmagan risk spredini ma’qul ko‘rishadi. Jalb qilingan mablag‘larning balanslashganligini
balanslashmaganlik bilan solishtirib ko‘ramiz. 5-jadval.

1.