1. Хизматлар курсатиш соҳаларининг вужудга келиш тарихи Xizmat tizimi

3. Хизматларнинг товардан фарки, Хизмат турлари

• 
  Xizmat haqida gapirilganda aytish lozimki, u moddiy tovardan farq qiladi. Shu sabali,ko'plab tadqiqotchilar quyidagilarni o'z ichiga olgan xizmatlarning o'ziga xos xususiyatlarini ta'kidlashni zarur deb hisoblashadi:
  1) miqdoriy xususiyatlarning yetishmasligi;
  2) sifatning beqarorligi;
  3) xizmatlarning qat'iy emasligi;
  4) bilvosita sifatni o'lchash;
  5) xizmatning ijrochi va iste'molchidan ajralmasligi.
  Yuqoridagi xususiyatlarga xizmatlarning boshqa xususiyatlarini qo'shish mumkin: Xizmatlarni taqdim etish xizmat ko'rsatuvchi va iste'molchi o'rtasidagi sheriklik bilan tavsiflanadi. Ushbu faoliyatning natijasi foyda, foyda, ayniqsa xizmatlarni iste'molchi uchun juda muhimdir, shu tufayli u xizmat ko'rsatuvchi provayderning ishini bozor narxida to'laydi;
  

Iste'molchi ko'pincha xizmat ko'rsatish jarayonida bevosita ishtirok etadi. Biroq, xizmatlarning butun turini ishlab chiqarish iste'molchining ishtirokisiz mumkin Xizmatlar iste'molchisi ularning egasi bo'la olmaydi. Ammo bu xizmat ko'rsatiladigan narsalarga taalluqli emas (masalan, ta'mirlangan televizor) Xizmatlar tovarlarning maxsus turi sifatida tobora turli xil shakllarga ega bo’lib bormoqda. Hozirgi vaqtda ilmiy adabiyotlarda turli xil mezonlar qo'llaniladi va ularga muvofiq ravishda taklif etiladi. An'anaga ko'ra xizmat ko'rsatish sohasi moddiy va nomoddiy xizmatlarni o'z ichiga oladi.

4. Сервис хизматларининг турлари ва уларнинг тавсифи
Биринчидaн, сервис иқтисoдиётидa кoрхoнaлaр биринчи нaвбaтдa мижoзлaрнинг ўзигa хoс эҳтиёжлaрини тўлиқ қoндириш учун самарани oширишгa қaрaтилгaндир. Индустриал иқтисoдиётдa эсa корхоналaр мaҳсулoтлaрини мaксимaл дaрaжaдa ишлaб чиқaришгa интилишaди. Иккинчидан, хизмат кўрсатиш иқтисодиётида фойдалилик тушунчаси ҳам моддий маҳсулот, ҳам шунга мос келувчи хизматларни ўз ичига оладиган тизимларнинг қанчалик мукаммаллиги билан, индустриал иқтисодиётда эса – маҳсулотларнинг фақат моддий жиҳатлари ҳисобга олинади. Учинчидан, сервис иқтисодиётида сифат деганда ишлаб чиқарувчининг харидорлар билан уларнинг эҳиёжларини қондириш даражасини максималлаштириш мақсадларида муносабатларни ўрнатиши ҳамда уларни доимий кузатиб боришга қобиллиги тушунилади. Индустриал иқтисодиётда сифат деганда корхонанинг ўз ишини яхши бажара олиш қобилияти назарда тутилади. Тўртинчидан, сервис иқтисодиётида бошқарув услуби ўзгариб бориб, бунда унинг фарқли жиҳати сифатида қабул қилинадиган қарорларнинг мослашувчанлиги, тезкорлиги, тармоқли ташкил этиш, манёвр эркинлиги ва очиқлик саналади. Индустриал иқтисодиётда менежмент сезиларли равишда механизациялашган хусусиятга эга бўлиб, бу ҳал қилувчи даражада тузилмаларнинг иерархиклиги ва уларнинг ҳаддан ортиқ тартибланиши билан белгиланади. Ҳозирги замон хўжалик субъектлари анча юқори даражада ривожланган горизонтал алоқалар билан ажралиб турадиган ва бунда уларнинг бўлинмалари ўртасидаги вертикал интеграциялашув даражаси камроқ бўладиган ташкилий тузилмаларни яратишга интиладилар. Бундай вазиятда мижозларни эҳтиёжларига қаратган ҳолда корхона фирманинг стратегик мақсадлари ва ходимларнинг мотивацияси ўртасидаги ўзаро муносабатларни таъминланишига кўпроқ эътибор қаратади. Бешинчидан, сервис иқтисодиётида асосий эътибор моддий-хизмат кўрсатиш тизимларининг фаолият юритиш самарадорлигига, индустриал иқтисодиётда эса – хом-ашёнинг тайёр маҳсулотга айлантирилишига (асосий технологияларга йўналтириш) қаратилади.