1. Inson kapitalining iqtisodiy o'sishda ahamiyati. Iqtisodiy taraqqqiyot jarayonida inson kapitaliga tasir qiluvchi omillar

Inson kapitalining iqtisodiy o'sishda ahamiyati.
Inson kapitali iqtisodiy o'sish bilan ijobiy bog'liqdir, chunki investitsiyalar samaradorlikni oshirishga intiladi. Ishchi kuchini tarbiyalash jarayoni sarmoyalarning bir turi, ammo uskunalar kabi kapital qo'yilmalar o'rniga sarmoyalar inson kapitaliga to'g'ri keladi. Iste'mol xarajatlaridan YaIMning o'sishi biznes sharoitlarining yaxshilanishiga olib keladi. Kompaniyalar daromad keltiradigan bo'lsak, kelajakda o'sishni yaratish uchun o'z bizneslariga ko'proq pul sarflashadi. Tijorat investitsiyalari yangi uskunalar va texnologiyalarni sotib olishni o'z ichiga olishi mumkin. Korxonalar kiritadigan investitsiyalar kapital qo'yilmalar deb ataladi. Kapital yoki naqd pulning katta xarajatlarini talab qiladigan kapital qo'yilmalar uzoq muddatli istiqbolda kompaniya samaradorligini va foydasini oshirishga mo'ljallangan.

0. 
   Inson kapitali iqtisodiy o'sishga ta'sir qiladi va odamlarning bilim va ko'nikmalarini kengaytirish orqali iqtisodiyotni rivojlantirishga yordam beradi.
   
1. 
   Iste'mol xarajatlari va biznesga sarmoyalar ta'sirida bo'lgan iqtisodiy o'sish darajasi zarur malakali ishchi kuchi miqdorini belgilaydi.
   
2. 
   Ishchilarga sarmoya kiritish butun dunyo iqtisodiyotida yaxshi ish sharoitlarini yaratish bo'yicha tajribaga ega.
   

Rivojlanayotgan iqtisodiyot sharoitida kompaniyalar iste'molchilar talabining yuqoriligi sababli ishlab chiqarishni kengaytirish uchun banklardan qo'shimcha qarz olishga ham kirishadilar. Kredit mablag'lari odatda ishlab chiqarish korxonalari va uskunalari kabi aktivlarni yirik sotib olish uchun sarflanadi. Qo'shilgan ishlab chiqarish, shuningdek, ish haqining oshishiga va ish bilan bandlikning ko'payishiga olib keladi, chunki kompaniya mahsulotiga iste'molchilar talabining ko'payishi uchun ko'proq ishchilar kerak bo'ladi.
Sotish hajmining oshishiga yordam berish uchun kompaniyalar ishchilarni yollashga intilayotgani sababli, bu har xil turdagi ish joylarida yangi ish o'rinlarini ochishga olib keladi. Ammo, agar mehnat bozori juda qattiqlashib qolsa, rivojlanayotgan iqtisodiyot tufayli, kompaniyalar ishchilarni kerakli malakalar bo'yicha o'qitishga majbur, chunki malakali ishchilar etarli emas.Biznesga sarmoya kiritish natijasida kompaniyalar samaraliroq ishlaydi, shu bilan birga YaIM o'sishi o'sadi, chunki biznesga qo'yiladigan investitsiyalar o'sishning asosiy tarkibiy qismi hisoblanadi. Ham iste'mol xarajatlari, ham biznesga qo'yilgan sarmoyalar nafaqat ko'proq iqtisodiy o'sishga olib keladi, balki ishchilarning tayyorgarligi va rivojlanish darajasini aniqlashda ham muhim rol o'ynaydi.Shuningdek, kompaniyalar foyda va hosildorlikni oshirish uchun inson kapitaliga mablag 'ajratadilar. Masalan, texnologiya ishlab chiqaradigan kompaniyada ishlaydigan xodim kompyuterda dasturchi sifatida o'qishni joyida o'qitish va ichki seminarlar orqali oladi deylik. Oliy o'quv yurtlari uchun o'qitishning bir qismini kompaniya to'laydi. Agar ishchi o'qitish tugagandan so'ng kompaniyada qolsa, u kompaniya uchun yangi g'oyalar va yangi mahsulotlarni ishlab chiqishi mumkin. Xodim, keyinchalik o'z karerasida kompaniyani tark etishi va o'rgangan bilimlaridan yangi kompaniya ochish uchun foydalanishi mumkin. Xodim firmada qoladimi yoki yangi kompaniyani tashkil qiladimi, inson kapitaliga dastlabki sarmoyalar oxir-oqibat iqtisodiy o'sishga olib keladi.
Inson kapitali iqtisodiy o'sishning keng doirasida ahamiyatli o'rin tutadi. Inson kapitali, birlikda iqtisodiy faoliyatni rivojlantirish uchun inson resurslarining jihatdan ta'lim, bilim va ma'rifat, yetakchi va kasb-hunarli kadrlar, sog'lomlik va madaniyatli insonlar kabi tashkil etuvchilarining mahorat darajasini ifodalaydi. Inson kapitali, bir hil majburiyatlar uchun talab etiladigan kasb-hunar, yetakchi kadrni o'rganish imkonini beradi.Inson kapitalining iqtisodiy o'sishda ahamiyati bir qancha asosiy sabablar bilan bog'liqdir:
Produktivlikni oshirish: Inson kapitalining o'sishining eng asosiy o'zgaruvchisi, insonlar bilimi, huquqiy bilim, texnologiya va innovatsiyalar sohasidagi kashfiyatlar va ularning amaliyotga tatbiki bo'yicha xalqaro hamkorlikdir. Bu kapital, zamonaviy iqtisodiyotning malakasini oshirish, texnologik innovatsiyalarni rivojlantirish va iqtisodiy ko'rsatkichlarga o'z-o'zini namoyon etishda juda muhimdir.
Kapasitetni oshirish: Inson kapitali, inson kuchini oshirish, intellektual salohiyatlarni rivojlantirish, ilmiy va amaliy bilimlarni o'rganish, kasb-hunarli kadrlarni rivojlantirish va usta-dog'luqlarni ta'minlash imkonini beradi. Bu esa iqtisodiyotni inovatsiyalar, yuqori sifatli mahsulot va xizmatlar ishlab chiqarishning o'rs tizimini tiklashga qulayliklar yaratadi.
Sifatli ishchi kuchini rivojlantirish: Inson kapitali, insonlar bilimi va texnologiyalarning yangilanishi orqali, sifatli ishchi kuchini rivojlantirishi orqali ish qobiliyati va ustunliklarni oshirishga yordam beradi. Bu esa sifatli ishchilarning kasbi va mehnati yoki texnologik mahoratlariga nisbatan kapasitetlarini oshiradi.
Innovatsiyalar va iste'dodni oshirish: Inson kapitali, innovatsiyalar va mahorat texnologiyalarini rivojlantirish, o'qitish va tajribali kadrlarni tayyorlash yoki ulardan foydalanish, rivojlantiruvchi loyihalarni amalga oshirish va yangi yondashuvlarni topishga yordam beradi. Bu esa iqtisodiy innovatsiyalar va kreativlik salohiyatini oshirib, iste'molchi talabi bilan foydalanishga olib keladi.
Sog'lomlik va madaniyatning oshishi: Inson kapitali, inson resurslarining sog'lomligini, madaniyatini va soha salomatligini o'rganish, rivojlantirish va ta'minlashda juda ahamiyatli bo'ladi. Bu esa insonlarning kasalxonalar va soha ishlaridan kam foydalanishini ta'minlash, sog'lom va samarali ishchi quvvat yaratish va ishdan dilegnilikni pasaytirish imkonini beradi.
Mahorat: Insonlar bilim, texnologiya va mahoratlarini oshirish bilan bir necha ixtirokchilarning iqtisodiy faoliyati effektivlashtiriladi. Mahoratlar inson kapitalining o'sishi bilan omonatlar, ushbu insonlarning iste'molchi kapasiteti va produksiyaviy potensiali oshadi.
Kreativlik va innovatsiyalar: Inson kapitalining o'sishi, kreativlik va innovatsiyalarni oshiradi. Insonlar, yangi ideyalarni va javobgarlikni oshirish uchun kelgan yangiliklarning yaratilishiga bo'ysunadi. Bu, iqtisodiy innovatsiyalar va o'zgarishlar aks etadi, bu esa iqtisodiyotdagi to'liq qabul qilinadigan yangi xizmatlar va mahsulotlarning ishlab chiqarilishi bilan bog'liq bo'ladi.
Investitsiyalar va kapital: Inson kapitalining o'sishi, tijorat, xalqaro moliya institutsiyalari va biznes sektori tomonidan yaratilgan investitsiyalarning miqdorini oshiradi. Insonlar bilim, mahorat va tajriba ko'rsatmalarini qo'llab-quvvatlash, kapital yanada oshirish va boshqa investitsiya va kredit qo'llanmalari yordamida iqtisodiy faoliyatning boyitishiga imkon yaratadi.
Turmush tarzi va sog'liq muhit: Inson kapitalining o'sishi, insonlar va oilalarining ma'muriyatga, ishdan chetlashtirishga va yanada ish faoliyatida ishtirok etishga bilan bog'liq tarbiyat, turmush tuzish va sog'liqni saqlash muhitini oshiradi. Sog'liqni saqlash va yaxshi turmush tuzish, ish bilan bog'liq gavdalar va talablarning o'zlashtirilishiga imkon beradi.
Texnologik rivojlanish: Texnologik imkoniyatlar va rivojlanishlar inson kapitaliga to'g'ri tasir qiladi. Texnologik rivojlanishlar, insonlar uchun rahat, samarali va yaxshi to'qnashuvchanlik imkoniyatlari yaratadi.
Moliyaviy imkoniyatlar: Moliyaviy imkoniyatlarga ega bo'lish, insonlarning kapitalini oshirishga imkon beradi. Moliyaviy rivojlanish, insonlarga yangi ish imkoniyatlari, sifatli buyum imkoniyatlari beradi va ularning xayriyatlarini yuqori darajada oshiradi.
Demografiya: Iqtisodiy taraqqiyotda demografiya ham muhim rol o'ynaydi. Taraqqiyotda aholi raqami, insonlar orasidagi munosabatlar va zamonaviy sifatli tadbirlar kabi faktorlar inson kapitaliga o'tkir ta'sir qiladi
Bu faktorlar bir biriga bog'liq va bir-biriga qo'shimcha ta'sir ko'rsatishi mumkin. Iqtisodiy taraqqiyotning o'zgarishlariga va mamlakatning tartibga solish politikalariga qarab, inson kapitali iste'mol qilish qudrati o'zgarishi mumkin. Xulosa o'rida yana shuni aytish mumkinki inson kapitalining o'sishi iqtisodiy faoliyatingizning sifatini oshirishi, yangi ideyalarning va innovatsiyalarin qolgan rivojlanganlikka olib kelishi, to'lovlarni, investitsiya va kredit qo'llanmalarini oshirishi hamda sog'liq muhitini amalga oshirishi mumkin. Uzluksiz ravishda inson kapitalining o'sishi, iqtisodiyotning inson faktoriga qarshi bo'lgan e'tiroflarda katta o'zgarishlarga olib keladi.