1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

2) Ish prnsipiga ko’ra 
Gravitasion 
Markazdan kochma 
Zarba inersion 
Oqimchali va mexanik gaz yuvuvchi qurilmalar 
3) Energiya sarfiga ko’ra 3 guruxga bo‘linadi: 
Past bosimli chang ushlagichlar - gidravlik karshiligi 1500 Pa gacha (suyuqlikni sochib beruvchi,
tarelkali, markazdan kochma va xokazo) 
Urta bosimli chang ushlagichlar - karshiligi 1500 dan 3000 Pa gacha ( nasadkali, mexanik va 
zarba inersion va xokaza) 
Yukori bosimli qurilmalar (venturi trubasi, dezinegratorlar va xokazo) 

---

Gaz yuvuvchi qurilmalarda mexanik (markazdan kochma, ultra tovushli) pnevmatik 
(suyuqlikning sochilishi gaz yordamida amalga oshiriladi) va elektr forsunkalar ishlatiladi 
(forsunka suyuqlikni purkab beruvchi asbob). 
Gazlarni changdan filtrlash yuli bilan tozalash turli govaksimon to‘siqlardan fydalanishga 
asoslangan. Filtrlash jarayonida govaksimon to‘siqlardan gaz utib kentadi, gaz tarkibidagi 
muallak xolida bo‘ladigan qattiq zarrachalar filtr to‘siqning yuzasida tutib kolinadi. Filtrlovchi 
to‘siq sifatida paxtali ip va jun materiallar, sochiluvchi (qum, aktivlangan qumi) va keramik 
materiallar ishlatiladi. Gazlarni tozalash uchun yengli filtrlar kup ishlatiladi. Yengli filtrlarda 
bosim kuchining karshiligi 60 - 120 mm suv ustuniga teng. Yenglar kobik ostidagi trubali 
to‘siqlarga maxkamlanadi. 
60. Issiqlik almashinish jarayoni. 
Issiqlik tarqalishi, Konvektiv, turbulent, o‘tish, issiqlik o‘tkazish, tenglama, agregat, 
kondensasiya, qaynash, issiqlikni o‘tishi, termik, kuch, xarorat, intensivlash. 
61.  
Xar xil xaroratga ega bo‘lgan jismlarda issiqlik energiyasining biridan ikkinchisiga 
o‘tishi issiqlik almashinish jarayoni deb ataladi. “Issiq” va “sovuq” jismlarning 
xarorati o‘rtasidagi farq issiqlik almashinishning xarakatlantiruvchi kuchi 
xisoblanadi. (Yoki muxitlar o‘rtasidagi temperatura farqi jarayonning xarakatlantiruvchi 
kuchi deyiladi.) Xaroratlar farqi bo‘lganda termodinamikaning ikkinchi qonuniga ko‘ra 
issiqlik energiyasi xarorati yuqori bo‘lgan jismdan xarorati past bo‘lgan jismga xaraat 
qiladi va o‘z-o‘zidan o‘tadi. Jismlar o‘rtasidagi issiqlik almashinishi xisobiga sodir 
bo‘ladi. Issiqlik almashinishida katnashadigan jismlar issiqlik tashuvchilar deb 
ataladi. Issiqlik o‘tkazish jarayonlari (isitish, sovitish, bug‘larni kondenslash, 
bug‘latish) kimyo sanoatida keng tarqalgan.
Issiqlik tarqalishining uchta prinsipial turi bor:
issiqlik o‘tkazuvchanlik,
konveksiya va
issiqlikning nurlanishi. 
Bir-biriga tegib turgan kichik zarrachalarning xarakati natijasida yuz beradigan 
issiqlikning o‘tishi issiqlik o‘tkazuvchanlik deyiladi (yoki konduksiya). 
Gaz yoki suyuqliklarda makroskopik xajmlarning xarakati va ularni aralashtirish 
natijasida yuz beradigan issiqlikning tarqalishi konveksiya deb ataladi.
Konveksiya ikki xil 1.Erkin. 2.Majburiy bo‘ladi.