1. Kompleksimetriya usullarining sinflanishi

21. Ultrabinafsha spektr
Ultrabinafsha spektr ikki-uch, ayrim hollarda, besh va undan ortiq yutilish y o ‘laklariga ega. Bunda tekshiriladigan moddani identifikatsiya qilish uchun (sifat analizi) turli erituvchilarda uning spektri tushiriladi va spektrlar aniq tarkibli moddalar spektrlari bilan taqqoslanadi. Tekshiriladigan va taqqoslanadigan spektrlar mos kelsa, tarkiblarning bir xilligi haqida xulosa qilinadi. Noma’lum tarkibli eritmalarni identifikatsiya qilish uchun turli spektral atlaslardan foydalaniladi. Ко ‘rinadigan spektr sohasidagi sifat analizi ham ultrabinafsha sohadagiga ko‘p jih atd an o ‘xshaydi. Infraqizil spektrlarm ng hosil b o ‘lishi molekuladagi atomlarning tebranishi bilan bog‘liq. Molekuladagi atomlarning tebranishi valent bog'lanishlar bo‘ylab amalga oshsa, bunday tebranishlar valent tebranishlar deyiladi. Ular simmetrik (bir yo‘nalishdagi) va asimmetrik (qarama-qarshi yo‘nalishdagi) tebranishlarga b o ‘linadi. B og‘lanishlar orasidagi burchakning o ‘zgarishi bilan bog‘liq tebranishlar deformatsion tebranishlar deb ataladi. Bunday bo'linish ko‘p jihatdan shartli bo‘lib, bir tur tebranish vaqtida, albatta, ikkinchisi ham nam oyon b o 'lad i. Deformatsion tebranishlar energiyasi kichik bo‘lib, ularga xos spektrlar to ‘lqin uzunligining kattaroq qiym atlari sohasida joylashadi. M olekuladagi barcha atomlar tegishli yo'laklar hosil qilib, ular modda tarkibidagi barcha atomlarni aks ettiradi. Biroq, bu tebranishlar orasida m olekulaning ayrim qism larini aks ettiradigan y o ‘laklar hosil b o ‘lishini ham k o ‘ram iz. Bunday tebranishlarga mos keladigan yutilish y o ‘laklari xarakteristik 444 yo'laklar deb y u ritilad i. B archa to ‘yingan u g levodorodlar molekulalari spektrlarida CH3 guruhga xos b o ig a n 2960 va 2870 sm l spektral yoiaklar mavjud. Shunday qilib, moddalar tarkibidagi har bir funksional guruhga xos b o ig a n spektral y o ia k la rn i kuzatishim iz m um kin. Ushbu spektral y o ia k la r asosida IQ spektroskopiya usulida sifat analizi ikki xil amalga oshiriladi. B irinchi usulda tek sh irilad ig an m oddaning 5 0 0 0 -5 0 0 sm'1 sohalarida IQ spektri tushiriladi va u tegishli atlaslar bilan taqqoslanib, identifikatsiya qilinadi. Ikkinchi usulda tekshiriladigan moddaning spektridagi xarakteristik y o ia k lar topiladi va shular asosida identifikatsiya amalga oshiriladi. 27.2-jadvalda ayrim atom lar guruhlariga mos keladigan xarakteristik chastotalar keltirilgan