1-Laboratoriya ishi Mavzu: Sifat reaksiyalarini bajarish texnikasi. Laboratoriyada ishlashning umumiy qoidalari

Natijalarga ishlov berish
Tayyorlangan aralashmaning koeffitsienti quyidagi formula orqali aniqlanadi: 0,5 n kislota aralashmasi uchun
K=a/V∙0,0265
0,1 n kislota aralashmasi uchun
K=a/V∙0,0533
bunda a-natriy karbonat bo‘lagi, g;
V-titrlashda ishlatilgan kislotaning miqdori, ml;
0,0265 – 0,5 n 1 ml natriy karbonatga mos keladigan kislota aralashmasi, g;
0,053 – 0,1 n 1 ml natriy karbonatga mos keladigan kislota aralashmasi, g;
Nazorat savollari
1. Neytrallash deganda nimani tushunasiz?
2. Ishchi eritma tayyorlash uchun nimani hisobga olish kerak?
3. Neytrallashda qanday indikatorlar ishlatiladi?
10-Laboratoriya
Mavzu: Permanganometriya usulida ishchi eritma tayyorlash va uni konsentrasiyasini aniqlash.
Bu usul kislotali muxitda MnO₄^- ioni bilan oksidlanish reaktsiyalariga asoslanadi. Umuman oksidlanishni kislotali muxitda xam, ishqoriy yoki neytral muxitda xam olib borish mumkin.
Oksidlanish kislotali muxitda olib borilsa, KMnO₄ tarkibidagi 7 valentli marganets kaytarilib, natijada reaktsiya uchun olingan kislotaning ikki valentli marganets tuzi xosil bo`ladi. Masalan:
10FeSO₄+ 2 KMnO₄+8H₂SO₄ = 5Fe₂(SO₄)₃+ 2MnSO₄+K₂SO₄+ 8H₂O
Bu reaktsiyaning ionli tenglamasi kuyidagicha:
5 Fe⁺² + MnO₄^- + 8H⁺ = 5 Fe⁺³ + Mn⁺² + 4H₂O
Marganets oksidlanish darajasining yettidan ikkiga kamayishi KMnO₄ molekulasining 5 ta elektron biriktirib olishini kursatadi.
Demak KMnO₄ ning bu yerdagi gramm-ekvivalenti quyidagicha:

Agar oksidlanish ishqoriy yoki neytral muxitda olib borilsa, yetti valentli marganets to`rt valentli marganetsga qaytariladi va qo`ngir cho`kma- marganets(IV) oksid MnO<sub>2</sub> (aniqrogi uning gidrati MnO(OH)<sub>2</sub> ) xosil bo`ladi, masalan:
Cr₂(SO₄)₂ + 2 KMnO₄ + 8KOH= 2K₂CrO₄ + 3K₂SO₄ + 4 H₂O
Demak, KMnO₄ bu yerdagi gramm-ekvivalenti kislotali muxitdagiga qaraganda birmuncha boshqacharoq bo`ladi:

Shuni ta`kidlash kerakki, kislotali muxitda titrlash natijasida eritmada qoladigan rangsiz Mn<sup>+2</sup> ionlari xosil bo`ladi, lekin neytral yoki ishqoriy muxitda to`qqo`ng`ir cho`kma xosil bo`ladi. Bu cho`kma ekvivalent nuqtani topishga xalaqit beradi.shu sababli xajmiy analizda ko`pincha permanganat bilan oksidlanish kislotali muxitda olib boriladi.