1-ma’ruza mavzu: farmatsevtik yordam fani va uning mazmuni. Retseptsiz dori moddalari bilan davolanadigan asosiy kasallik va patologik xolatlarda qayd etiladigan simptom va sindromlar haqida tushuncha dori va oziq-ovqat moddalarining o‘zaro

Bosh og‘rig‘ining siptomatik davosi.

Biz kupincha bir masalaning axamiyatinin bildirish uchun «bu mening bosh ogrigim» iborasini ishlatamiz. Insonning boshka bir eri ogrishi vujudining boshka bir kismi ogrishi mumkinligiga karamay, shu «bosh ogrigi » muxim, kechiktiribb unutib bulmaydigan ishning sinonimiga aylangan.

Bosh ogrigi be’morning shifokorga eng kup murojaat kiladigan sababidir. U xafagonlikda, depressiyalarda, gipertoniya kasalligida, arterial gipotoniyada, buyrak va endokrin kasalliklarida, asab tizimi, LOR-organlari va kuz kasalliklarida, jami bulib 45dan ziyod kasalliklarda asosiy, ba’zan yagona shikoyat bulishi mumkin. Sunggi yillarda esa surunkali bosh ogriklari dolzarb masala bulib kolmokda. Epidemialogik tadkikotlarga kura Evropada ayollarning 78%i, erkaklarning 64%i eng kamida yilda bir marta bosh ogrigini kechirishadi, 36% ayol va 19% erkaklarning esa surunkaliboshi ogriydi. Bu aziyatga fakatgina kattalar emas, balki yosh bolalar xam moildir – 7 yoshgacha 40% bola bir marta bulsa xam, 15 yoshga tulguncha 75% bolalarni bosh ogrigi bezovta kiladi. Ammo kup be’morlar shifokorga mkrojaat kilmasdan uzini-uzi davolash bilan shugullangani uchun bu rakamlar vaziyatning asl xolatini kursata olmaydi. 90%dan kam bulmagan axoli kismi xar zamonda bosh ogrigidan aziyat chekadi, bu axolining yarim retseptsiz sotiladigan ogrik koldiruvchi dorilardan oshirish darajada, kullanish shartlariga rioya kilmasdan foydalanadi, va bu dorilarning nojuya ta’sirlarining kelib chikishiga sabab buladi..
Bosh og‘rig‘i

Bosh og‘rig‘g‘i – qoshdan yuqori, bo‘yin – ensa sohalarigacha buladigan ogriqli yoki yokimsiz hissiyotdir.

Bosh ogrigi terida, teriosti yog katlamlarida, boshning yumshok tukimalaridagi kon tomirlarida, bosh kutisining suyak usti pardasida, bosh miya qobiklarida, bosh qutisi ichidagi qon tomirlaridab vena va vena sinuzlarida joylashgan og‘riq retseptorlarining zardalanishidan kelib chikadi. Bosh kuti suyaklari va bosh miya tukimalarida ogrik retseptorlari yuk. Og‘rik retseptorlari bor a’zolarinning cho‘zilishi va ezilishi bosh og‘rig‘ini keltirib chiqaradi. Sabablarga va xos ko‘rinishlariga ko‘ra bosh og‘rig‘ining turli patogenetik tiplari mavjud. Bosh og‘rig‘ining patogenetik tipini aniqlash dori darmonli davolashda ahamiyatlidir.
Bosh og‘rig‘ining patogenetik tiplari