1-Маъруза Сигнални ночизиқли қайта ишлаш Режа

 
 
4.7. ўрта қиймат електрон детектори.  
Кирувчи кучланишнинг ўрта қийматини ўлчайдиган волтметрлар баъзан 
шунингдек ўрта квадратик қийматларда калибрлайди. Агар кирувчи сигнал 
қатъий синусоидал бўлса: 
̂( ) ̂ унда ўрта квадратик қиймат

---

√ ̂ га, ўрта қиймат эса
̂ га тенг. Шунинг учун1В ўрта квадратик 
қийматли синусоидал кириш кучланиши учун бундай қурилма фақат 0,91 В га 
тенг ўрта қийматни кўрсатган бўларди. Волтметер шкаласини синусоидал кирувчи 
кучланишда у 1 В ни кўрсатадиган тарзда созлашади. Агар кирувчи с игнал қатъий 
синусоидал бўлмаса, унда волтметр кўрсаткичи нотўғри бўлади. Бироқ кирувчи 
сигналнинг (кичик) хатолиги билан боғлиқ хатолик енг катта қиймат бўйича 
сигнал катталигини аниқловчи волтметр берадиган хатолик билан таққослаганда 
катта емас. Ўрта қийматни кўрсатадиган волтметр киритадиган хатолик ўрта 
квадратик қийматни ўлчашда кирувчи сигнал шакл коеффицийенти билан 
аниқланади. 
 
1.4 Ўрта квадратик 
қиймат
 детекторлари 
 
Ўрта квадратик қиймат ўзгарувчан сигналларнинг характеристикалари 
сифатида 
кўп 
қўлланиладиган 
ўлчов 
ҳисобланади. 
Бу 
ўлчов 
ҳам 
детерминацияланган, хам тасодифий сигналлар муносабатида ишлатилади (яъни 
шовқинда). Ўрта квадратик қиймат – бу катталик квадрати ўрта қийматидан 
квадрат илдиз. Олдин биз сигнал квадрати қийматини топишимиз керак, к ейин 
ўрталаштиришни амалга оширамиз (масалан, паст частоталар филтри ёрдамида) 
ва ниҳоят, олинган катталикдан квадрат илдиз оламиз. Квадратга ошириш ва 
илдиз олишни функсионал ўзгартирувчи деб аталадиган, диод ва резисторларга 
эга схема ёрдамида амалга ошириш мумкин. Бундай схема V
i 
кирувчи 
кучланишнинг чизиқсиз ўзгаришини амалга оширишга қодир. V
О
чикувчи сигнал 
V
i
ихтиёрий монотон функсия бўлиши мумкин. Бундай диод -резисторли 
схемалардан бирига мисол 4.8 расмда келтирилган. Бундай типдаги схемалар 
кўпинча чизиқсиз узатгичларни тўғирлаш учун қўлланилади.