1-мавзу. Фаннинг предмети, мазмун ва моҳияти

Xalqaro savdo statistikasi uchun tovarlarni qisqartirilgan ro‘yxati
2-jadval

Bu nomenklaturani avvalgi BTN nomenklaturasi bilan taqqoslaganda bo‘limlar va tovar pozitsiyalari ko‘payganligini va tovarlar ancha aniqlashtirilganlini ko‘rishimiz mumkin, lekin xalqaro ekspertlarning fikricha, bu nomenklaturada ham tovarlar to‘liq detallashtirilmagan va aniqlashtirilmaganligini e’tirof etishdi.

Bu nomenklaturani avvalgi BTN nomenklaturasi bilan taqqoslaganda bo‘limlar va tovar pozitsiyalari ko‘payganligini va tovarlar ancha aniqlashtirilganlini ko‘rishimiz mumkin, lekin xalqaro ekspertlarning fikricha, bu nomenklaturada ham tovarlar to‘liq detallashtirilmagan va aniqlashtirilmaganligini e’tirof etishdi.

1950 yilda Bojxona hamkorligi Kengashi (Sovet tamojennogo sotrudnichestva) bu masalani hal qilishga kirishdi va Uyg‘unlashgan tizim tovar nomenklaturasini ishlab chiqish borasida qator davlatlarning hamkorligini birlashtirdi hamda ilmiy izlanish natijalarini umumlashtirdi. Tovarlarning kod raqamini aniqlash va ularni tasniflashning uyg‘unlashgan tizimini ishlab chiqishga asos qilinib birinchi BTN qabul qilindi, shuningdek quyidagi nomeklaturalardan ham foydalanildi:

- BMTning Xalqaro savdo standart nomenklaturasi (SMTK OON);

- Lotin Amerikasi erkin savdo tovar nomenklaturasi (TN-LAST);

- Yaponiya, Kanada va AQShning bojxona-tarif nomenklaturalari.

1962-1991 yillarda Tashqi savdoda o‘zaro iqtisodiy yordam kengashiga a’zo mamlakatlar uchun yagona tovar nomenklaturasi qo‘llanildi (YeTN SEV) (3-jadval). Bu nomenklaturada asos qilib tovarlarning vazifasi va ishlov berish darajasi kabi ko‘rsatkichlari ham inobatga olindi. Tuzilishi 9 bo‘lim, 57 tovar guruhi, 325 kichik guruh, 4200 tovar pozitsiyasi va 10 mingdan ortiq subpozitsiyalardan iborat edi.

1962-1991 yillarda Tashqi savdoda o‘zaro iqtisodiy yordam kengashiga a’zo mamlakatlar uchun yagona tovar nomenklaturasi qo‘llanildi (YeTN SEV) (3-jadval). Bu nomenklaturada asos qilib tovarlarning vazifasi va ishlov berish darajasi kabi ko‘rsatkichlari ham inobatga olindi. Tuzilishi 9 bo‘lim, 57 tovar guruhi, 325 kichik guruh, 4200 tovar pozitsiyasi va 10 mingdan ortiq subpozitsiyalardan iborat edi.