1-мавзу: “глобал иқтисодий ривожланиш” фанининг предмети ва услубиёти ҳамда вазифалари

ya ya qilish


moliyaviy va savdo operatsiyalaming qonun- qoida va chegaralarini univcrsallashtirish
kapital joylashtirish. invcstitsion jarayonlar va umumjahon to’lovhisob tizimini slandartlashtirish

2. 
   rasm. Globallashuvning asosiy bosqichlari
   

Baynalminallashuvning keyingi bosqichi —xalqaro iqtisodiy integratsiya atamasi bilan bog‘liq. Bu davr xalqaro mehnat taqsimotining chuqurlashuvi, kapital harakati jo‘shqinligining kuchayishi, ilmiy-texnik rivojlanish umumbashariy xarakterga ega bo‘lganligi, milliy iqtisodiyotning ochiqligi va erkin savdo darajasi ortishi bilan izohlanadi.

	Taxminiy	Prognozlar	2017 yil oktyabr oyidan farq WEO prognozlari 1 /	Taxminiy	Prognozlar
	20162017	2018 2019	2018 2019	2017	2018 2019
Jahon chiqishi	3.2 3.7	3.9 3.9	0.2 0.2	3.9	3.9 3.8
Rivojlangan davlatlar	1.7 2.3	2.3 2.2	0.3 0.4	2.4	2.3 2.0
Rivojlanayotgan va rivojlanayotgan Osiyo	6.4 6.5	6.5 6.6	0.0 0.1	6.8	6.5 6.5

Integratsiya (integratsion)so‘zi lotin tilidan olingan bo‘lib, ma’lum bir qismlarning umumlashishi, yagona bir shaklga kelishi va birlashishini anglatadi. Mintaqalar doirasida ayrim mamlakatlar iqtisodiyotlarining o‘zaro yaqinlashib, bir- birini to‘ldirishi hamda baynalminallashuv jarayonida yagona bir ishlab chiqarish va boshqarish tizimida faoliyat yuritishi mintaqaviy integratsiya deb ataladi.



(Yaqin vJJla.nla j all on [lnqyusidu) GIuIklI liklanisli kuchaytlrlldi

2016. 
      yil o^rrta lari dan bosh lab davom elayolgan sikllar o'sihihi davom olmoqda. Dunyo yalpi iehki mahsulolining to'rtdan utb L]ismini hisobga olgan ho Ida 120 [a iqtisodiyot 2017 yilda u’sish liLir'allarini
      
2017. 
      yilda bosh lagan, bu esa 2010 yildan buy on global miqyosda kcngayib borayolgan o'sishdir.
      

•14

3. 
   rasm. Globallashuvning asosiy jihatlari Xalqaro iqtisodiy integratsiya mehnat taqsimoti asosida ma’lum bir davlatlar xo‘jaliklarining birlashishi hamda o‘zaro aloqalarining samarali rivojlanishi natijasida milliy iqtisodiyotlarga turli shakl va darajada ta’sir o‘tkazishi mumkin. Xalqaro iqtisodiy integratsiya xo‘jalik munosabatlari baynalminallashuvining yangi va shu bilan birga murakkab bosqichi bo‘lib, jahon iqtisodiyotining yuqori, samarali va kelajakka yo‘naltirilgan rivojlanish nuqtasi hisoblanadi. Bunda faqatgina milliy xo‘jaliklar birlashibgina qolmasdan, balki iqtisodiy muammolarning echimi hamkorlikda hal etilishi ta’minlanadi. Shu o‘rinda aytish joizki, iqtisodiy integratsiya mamlakatlarni birgalikda faoliyat yuritishga etaklovchi jarayon sifatida quyidagilarda namoyon bo‘ladi:
   

turli mamlakatlarning milliy xo‘jaliklari o‘rtasidagi hamkorlik hamda ularning to‘liq yoki qisman umumiylashuvi;
mamlakatlar o‘rtasida tovar, xizmat, kapital va ishchi kuchi harakatidagi to‘siqlarning qisman yoki to‘liq bartaraf etilishi;
yagona bozor yaratish maqsadida ma’lum bir davlatlar bozorlarining bosqichma-bosqich birlashuvi;
turli mamlakatlarga taalluqli bo‘lgan xo‘jalik sub’ektlari o‘rtasidagi farqlarning birin-ketin bartaraf etilishi;
har bir hamkor davlatda iqtisodiy faoliyat bilan shug‘ullanuvchi chet el sub’ektlarining kamsitilishiga yo‘l qo‘ymaslik.
Iqtisodiy integratsiya jarayonlari ikki tomonlama, bir nechta mamlakatlar va hududlararo bo‘lishi mumkin. Hozirgi zamonda integratsion birlashmalarning asosiy masalalaridan biri ularning hududiy darajada rivojlanishini ta’minlash hisoblanadi. Bu masalada odatda davlatlararo boshqaruv tizimi joriy etilib, yakka umumiy mintaqaviy xo‘jalik majmui tashkil etiladi. Hozirgi bosqichda xalqaro aloqalar tizimining barcha jabhalarida izchil o‘zgarishlar sodir bo‘lmoqda. Uning aksariyati globallashuv jarayonlarining rivojlanishi bilan bog‘liqdir.
Globallashuv baynalmilallashuvning eng yuqori bosqichi bo‘lib, shu nuqtai nazardan bu faqatgina inson va tovarlar harakatining kuchayishigina emas, balki ko‘p jihatdan bilimlar va ma’lumotlar almashuviga asoslanadi.
Globallashuvga atroflicha ta’rif berilganda, aholining erkin migratsiyasi tovar va xizmatlar, texnologiya va ma’lumotlarning milliy chegaralardan to„siqsiz erkin o„tishi, xorijiy investitsiyalar hajmining kengayishi, hududiy va ixtisoslashgan bozorlarning o„zaro integratsiyalashuvi, ekologik, demografik muammolarning umumbashariy masalaga aylanganligi tushuniladi.