1-mavzu. Iqtisodiy tahlilning predmeti, vazifalari va mazmuni reja
Download 0.78 Mb. Pdf ko'rish
|
1 MAVZU IQTISODIY TAHLILNING PREDMETI, VAZIFALARI VA MAZMUNI
- Bu sahifa navigatsiya:
- Taqqoslanuvchanlik
- Davriylik Olingan ma`lumotlarning davriy oralig’i, xo‘jalik faoliyati to‘g’risidagi ma`lumotlar bilan vaqti bilan ta`minlab turish Pulli baholash
- Hisobga olish Daromad va harajatlarning yuzaga chiqish vaqti, o‘rni va markazlari bo‘yicha hisobga olinishi Mazmunning shakldan ustunligi
- Aniq baholash
- Nazorat uchun savollar
|
2-jadval Iqtisodiy tahlilning asosiy printsiplari Tamoyillar Mazmuni Tizilmalilik Tahlil etilayotgan ob`ekt alohida bir butun tizilma yoki tizilmaning elementi deb qaraladi. Ishonchlilik Olingan ma`lumotlarda xato yo‘qligi va haqqoniy ekanligi, realligi Taqqoslanuvchanlik Ko‘rsatkichlar taqqoslanuvchanligi, ularning bir asosli tarzda turli davrlar va boshqa korxonalar faoliyati to‘g’risidagi huddi shunday ma`lumotlar bilan qiyosiy o‘rganish Betaraflilik Axborot foydalanuvchilarning bir guruhining zarari hisobiga boshqa guruhlar manfaatlarining qondirishning o‘rinsizligi Davriylik Olingan ma`lumotlarning davriy oralig’i, xo‘jalik faoliyati to‘g’risidagi ma`lumotlar bilan vaqti bilan ta`minlab turish Pulli baholash Barcha aktivlar, kapital va majburiyatlarninng so‘mda ifoda etilishi Hisobga olish Daromad va harajatlarning yuzaga chiqish vaqti, o‘rni va markazlari bo‘yicha hisobga olinishi Mazmunning shakldan ustunligi Ma`lumotlarning hisob va hisobotdagi huquqiy shaklida uning mohiyati va iqtisodiy voqeligi bo‘yicha hisobga olishdagi ifodasini ustunligi Aniq baholash Aktivlar va foydaning joriy davr bozor narxlarida qayta ifodalanishi Uzluksizlik Korxona xo‘jalik faoliyati yuzasidan barcha jarayonlarni o‘z yakuniga qadar hisobda uzluksiz aks ettirilishi Boshqa tamoyillar ……………………………………………… Nazorat uchun savollar: 1.Iqtisodiy tahlilning asosiy vazifalaridan kelib chiqqan holda uning tavsifi. 2.Iqtisodiy tahlil qilishda 2 tur yo‘nalishda - boshqaruv (ichki) va moliyaviy(tashqi) tahlilning vazifalari. 3.Iqtisodiy tahlilning bosqichlari. 4.Iqtisodiy tahlilning predmeti. 5.Bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiy tahlilning vazifalariahamiyatga ega. Axborot texnologiyalari va informatika fanlari asosida iqtisodiy tahlil ishlari dasturlanib, komp yuter vositalarida ular amalga oshiriladi. Bunda iqtisodiy tahlil fanining usul va uslublari, belgilangan maqsad va vazifalar axborot texnologiyalari va informatika fanlari talablari asosida dasturlanadi. Komp yuterlar yordamida amalga oshirilgan tahlil ishlari o‘ta tez va aniq bajariladi hamda mutaxassislar mehnatini yengillashtirib beradi. Yuqorida qayd etilgan boshqa fanlar ham iqtisodiy tahlil fani bilan bevosita bog’langan. Korxonalarning faoliyatini tahlil qilish bevosita yuqori tashkilotlarning vazifasi ham bo‘lib, ular korxonalarning hisobotini tasdiqlaydilar hamda ularning ishlab chiqarish va xo‘jalik faoliyatini baholab, tegishli qarorlar qabul qiladilar. Xo‘jalik yurituvchi sub`ektlarning faoliyatini tahlil qilish natijasiga asoslanib ilmiy asoslangan qarorlar qabul qilinadi va u tufayli boshqaruv sistemasi boshqariladigan ob`ektning faoliyatini zaruriyatga qarab o‘zgartiradi. Qabul qilingan qaror boshqaruv jarayonining asosidir. Yangi xo‘jalik yili uchun ishlab chiqilgan reja bu korxonani kelajakda rivojlanishini ta`minlaydigan qarordir. Korxonalarning xo‘jalik faoliyatini tahlil qilish jarayonida korxonada qabul qilingan biznes rejalarning asoslanganligi tekshiriladi, rejada ko‘zda tutilmagan imkoniyatlar aniqlanadi. Moliyaviy va boshqaruv tahlili rejalashtirish darajasini talab darajasiga ko‘taradi, uni yana ham ilmiy asoslanganlik darajasini ta`minlaydi. Shuning uchun ham rejalashtirish bilan tahlil o‘rtasidagi bog’liqlik aniq ko‘rinib turadi. Biznes reja tuzish korxona faoliyatining tahlili bilan boshlanadi va yakunlanadi. Biznes rejaning aniq va puxta ishlab chiqilishi korxonalarning iqtisodiy rivojlanishiga zamin yaratib beradi. Tabiat va jamiyatdagi voqelikni o‘rganuvchi va ularning tadqiq qilish ob`ekti deb qarovchi alohida fanning o‘zi amal qiladigan tamoyillari mavjud bo‘ladi. Tamoyillar o‘rganiladigan ob`ektni bir butunligi, realligi va voqeligini tavsiflaydi. Shu jihatdan tahlilning ham iqtisodiy hodisa va jarayonlarni o‘rganishda o‘zi amal qiladigan tamoyillari bor. Mazkur tamoyillar tahlil fani ob`ektlarni ob`ektivligini, mantiqliligini, shakl-mazmunini, miqdor-sifatini va shu kabi jihatlarni tasiflab real voqelikni yagona tushunchasini hosil qiladi. Bu tamoyillarning xalqaro va milliy hisob andozalari asosida quyidagi shakllarni aytib o‘tish mumkin (2-jadval). Download 0.78 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|