1-Mavzu: jahon tarixida o ‘rta asrlar tarixini o'rni. Rim imperiyasining inqirozi

---

1-Mavzu: JAHON TARIXIDA O‘RTA ASRLAR TARIXINI O'RNI. RIM
IMPERIYASINING INQIROZI.
R E J A:
1. O'rta asrlar tarixini davrlashtirish.
2. Bu davrda o 'rganiladigan eng dolzarb masalalar.
3. 0‘rta asrlar tarixi davri manbalari.
4. Rim imperiyasi va uning inqirozi kolonlik va kuriallar. Varvarlar qirolliklarining
tashkil topishi.
5. Keltlar, germanlarning ijtimoiy ahvoli. Varvar qabilalarining ijtimoiy va siyosiy
hayotini haqida manbalar

---


«O’rta asrlar» degan termin deyarli yangi termindir. Bu terminni XVI-XVII
asrlarda o`tgan gumanist-tarixchilar kiritgan bo`lib, ular ham buni o’z
navbatida gumanist-filologlardan olganlar. Gumanist-filologlar lotin tilini
qadimgi, O’rta va yangi (Renessans yoki Uyg`onish davri – yangi davr deb
atalgan) til deb, uchga bo`lganlar. Bu terminologiya XVIII asrda o’zil kesil
qaror topdi.

Tarixshunoslik ilmida O’rta asrlar tarixi uzoq davrni, milodning V-XVII
asrlarini o’z ichiga olib, uni dunyo xalqlarining deyarli hammasi o’z boshidan
kechirganlar. Ma’lumki, qadimgi dunyo quldorlik jamiyati Sharq dunyosida
vujudga kelib, Misr, Bobil, Xindiston, Xitoy mamlakatlarida o’zining yuksak
taraqqiyotiga erishgan. Uning so`nggi davrida yuksak rivojlanish markazi
asta-sekin G’arb dunyosiga ko`chdi. Feodalizm jamiyati etsa xuddi shu,
insoniyat tarixida muhim o`rin to’tgan Yevropa mamlakatlarida ayniqsa tez
rivojlanib, katta muvaffaqiyatlarga erishdi. Quldorlik jamiyati g`oyalarining
yuksalishini, unda paydo bo`lgan qarama-qarshiliklarni, uning tanazzulini
milodning V asridan boshlab biz asosan Rim quldorlik imperiyasi misolida
o’rgani
shimiz mumkin.

O’rta asrlar Renessansi, Uyg`onish davrining jahon xalqlari madaniyatiga
qo`shgan hissasi benixoya kattadir. Sharq va G’arb dunyosining buyuk
allomalari madaniyat tarixida o`chmas iz qoldirdilar.

---

