1-mavzu. “Raqamli iqtisodiyot” faniga kirish. Raqamli iqtisodiyot va uning asosiy tarkibiy qismlari Reja

Cоммон (CC) туридаги лицензиялар, очиқ дастурий таъминот учун жамоавий 
лицензияни кўзда тутадиган Генерал Публик Лиcенсе (ГПЛ, ГНУ);
Виртуализация бўйича кўрсатиладиган ҳизмат турлари аста-
секинлик 
билан 
дастурий 
таъминот 
ишлаб 
чиқарувчиларни 
ва 
компъютерчиларни бозордан сиқиб чиқара бошлади. Масалан, СОНЙ 
корпорацияси ҳам ноутбукларни корпоратив заказга биноан ишлаб 
чиқаришни бошлади, чунки мижозлар борган сари талабчан бўлиб 
бораяптилар ва шу туфайли сифатли товар ва ҳизматларни истаб қоладиар.
Бизнес-моделларнинг трансформацияси. Рақамли иқтисодиёт янги 
бизнес-моделларда намоён бўлади ва бу бозорнинг бошқа иштирокчиларда 
ўзига ҳос бўлган занжирли реакция ҳосил қилади. Булар ичида энг 
оммабоплари – кастомлаштирилган маҳсулот ва ҳизматларга бўлган интилиш, 
персоналлаштирилган ҳизматлар олиш истаги, компаниянинг ривожланиш 
стратегиясига электрон тижорат воситаларини жалб қилш ҳамда Фреемиум-
модел, Трее-то-плай, Принт-он-деманд, Фулл-Cроwдсоурсинг, Донатион 
каби рақамли бизнес архитектураларидан фойдаланишдир. Ишлаб чиқарувчи 
фирмаларнинг интернет орқали бевосита сотувларни ташкил қилиши, 
электрон витриналардан фойдаланиш, тармоқ ва тармоқлараро виртуал 
биржаларни ташкил қилиш, омборларсиз 
ишлаш имконияти (дроп шоппинг) ва заҳираларни талабга биноан 
қондириш (он-деманд).
Олий таълим муассасалари тайёрлаб берган мутахассисларнинг 
билимини замонавий талаблар даражасида оширишга эришиш. Чунки 
ҳозирги даврда олий таълим олган мутахассисларнинг билим даражаси олий 
мактабни тугатгандан сўнг, атиги икки йилдагина 50% га эскириб қолмоқда.

---

Ҳозирги вақтда анчагина оммавий бўлиб кетаётган уй-офисларда 
ишлаш имконияти, яъни, рақамли иқтисодиёт кўпчиликни уйдан кетмаган 
холда, компания, фирма ёки ташкилотларда тўлақонли ишлаш имконини 
яратади (гигеcономй, фрее ланcинг кабилар).