1-Modul. Algoritmler haqqında tiykarǵı túsinikler. 1-tema. Esaplawlarda algoritmlerdiń roli

1-Modul. Algoritmler haqqında tiykarǵı túsinikler.

1-tema. Esaplawlarda algoritmlerdiń roli

Algoritmler. Algoritmler tiykarında sheshiletuǵın máseleler. Maǵlıwmatlar strukturası. Algoritmler texnologiya sıpatında. Algoritmler hám basqa texnologiyalar.

KIRISIW

XXI-ásir xabar hám texnologiya ásiri bolıp esaplanadı. Házirgi kúnde ilim-pánniń rawajlanıwı menen texnikada kóplegen jańalıqlar ashılıp atır. Zamanagóy texnologiyalar nátiyjesinde zavod-fabrikalarda, atızlarda adamlardıń jumısları birqansha jeńillesti. Hárqanday oqiw ornin yaki bolmasa jumis ornin kompyuter hám Internet tarmaǵisiz kóz aldımızǵa keltire almaymiz. Bunday texnologiyalardiń barlıǵı jaqsı oylanǵan algoritm tiykarında islep shıǵiladı. Bunda algoritm anıq hám túsinikli islep shıǵılǵan boliwi kerek hám álbette kútilgendey nátiyjeni beriwi kerek. Algoritmlew hám programmalastırıw búgingi kúnde jámiyetti xabarlandırıw basqıshın nátiyjeli baslawda, hár túrli islep shıǵarıw kárxanalarinda hám mekemelerde júzege kelgen texnikaliq hám ekonomikaliq máselelerdi sheshiwde áhmiyetli orın iyeleydi.

Kompyuterlerdiń imkaniyatlariniń asiwi menen kompyuterde qiyin máseleler sheshile basladi. Házirgi kúnde islep shiǵariwda zamanagóy texnologiyalardi keńnen qollaniw, olardiń programmalıq támiyinleniwin islep shiǵiw áhmiyetli mashqalalardan biri. Barliq kárxana hám mekemelerde basqariwdi avtomatlastiriw áhmiyetli mashqala bolip, oniń tiykarin álbette algoritmlew hám programmalastiriw quraydi. Bul jumistiń máqseti algoritm dúziw usillari hám programma islep shiǵiw basqishlarin toliq úyreniw, programma islep shiǵiwda júzege keletuǵin mashqalalardi sheshiwden ibarat. Búgingi kúnge shekem jetip kelgen algoritm túsinigin eramizdan aldinǵi III-ásirde Evklid tárepinen usinilǵan. XX-ásirdiń baslarina shekem “Evklid algoritmi” dep atalǵan.

1936-jili Algoritmler teoriyasi boyinsha birinshi fundamental ilimiy jumislar bir-birinen ayriqsha túrde Alan Tyuring, Aloyz Chyorch hám Emil Postlar járiyaladi.

Algoritmler teoriyasiniń máqseti: Hár qiyli baǵdarlardiń jetiskenliklerin uliwmalastirip, algoritm túsinigin formallastiriw, bir qatar máselelerdiń algoritmlik sheshimge iye emesligin formal dálillew. Házirgi kúnde jaqsi ideyalar, oy-pikirler nátiyjesinde qanshama jumislar islenip atir. Algoritm túsinigin úyreniw hám oni jetilistiriw aktual máselelerden bolip esaplanadi.