1-modul. Baslawısh tálimdi modernizaciyalaw tiykarları (Mektepti modernizaciyalaw) pániniń predmeti

Imidjdin tiykarǵı funkciyaları – baslawısh klass oqıtıwshınıń menen oqıwshılardıń háreketlerin muwapıqlastırıw imidjdin tiykarǵı funkciyası esaplanadı. Bul funkciya oqıtıwshınıń háreketlerin basqalarǵa túsindiriwdıń eń ápiwayı talaplarınan kelip shıǵadı, yaǵniy oqıtıwshınıń háreketleri oqıwshılar tárepinen qanshelli anıq analizlense, oqıwshılar menen oqıtıwshınıń túsinisiwi sonshelli jenil keship, oqıtıwshınıń jaǵdayǵa qarap múnásebetin túsiniwge járdem beredi. Imidj kópshilik jaǵdaylarda motivacion funkciyaǵa iye. Kóbinshe, bul funkciyada oqıtıwshıǵa oqıwshılardıń eleklewine yaǵniy oqıtıwshıǵa uqsas bolıw istegin rawajlandırıp oqıwshılar menen oqıwshılardıń túsinisiwinde jaqsı nátiyje beredi.
Normativ funkciya – oqıwshılar oqıwshılar menen óz ara munásebetler normaların belgileydi. Eger oqıwshılar oqıwshılardıń ayrımları menen jaqsı munasebettke bolıp, oqıwshılardı tabaqalastırıp imidjinde norma talapların saqlamasa klasstıń birlespewi, óz-ara konfliktler júzege keledi. Máselen, oqıw barısında juwapkershilikti oqıwshılar sezinbey tapsırma orınlaǵanda, oqıwshılardı tabaqlastırıp juwapkershiliksiz oqıwshıǵa múnásebet bildiriwi, ayrımlarına tenlik normları saqlanbawı konfliktlerge alıp keledi.
Oqıtıwshınıń úsh tiykarǵı komponentleri:
1. Jeke qarım-qatnas. Bilim, fiziologiyalıq ayırmashılıqlar (jınıs), jas ózgesheliklerdi óz ishine aladı. Bul, pedagoglardıń sırtqı kórinisi, sóylew usılı, oqıwshılardı shaxs retinde qabıl etiwinde kórinedi. Oqıtıwshılardıń oqıwshılar menen qarım qatnası tek imidjine emes, qadriyatlarǵada mas keliwi kerek. Sebebi, pedagogtıń qadriyatları tek qana ózine emes, bálki pútkil mákemenin imidjinede tásir etedi. Mısalı, tolıq avtoritar pedagog qadriyatlardı, jas ózgesheliklerdi, jınıs wákillerin inabatqa almay, hár qanday jol menen birinshi orınǵa jumıs nátiyjesin qoyıp, oqıwshılar menen qattı qollıq múnásebette bolıp, olardı artqısha jumıs islewge majbúr etip, hoshametlewdi biykar etedi. Al, demokratik pedagog oqıwshılarlerdıń jas ózgesheligin, qadriyatin hám jınısın esapqa alıp olar menen dostana múnásebet ornatıwǵa háreket etedi. Bunday, pedagogtı óz náwbetinde qıyın jaǵdaylarda da oqıwshıları qollap quwatlaydı.