1????. Pul uning kelib chiqishi va zarurligi

50.Pul islohotlarini amalga oshirish shart-sharoitalri.
Пул ислоҳотлари - миллий валютани мустаҳкамлаш, пул бирлигини барқарорлаштириш ва пул муомаласини тартибга солиш мақсадида давлат томони (Эмиссион банк)дан мамлакат пул тизимини тўлиқ ёки қисман қайта ташкил этишдир. Пул ислоҳотлари қоғоз пул белгиларининг барчаси ёки бир қисми қадрсизланганда ва уларнинг ҳажми кўпайиб, янгиси (қоғоз ёки металл) билан алмаштириш лозим бўлганда ёки валюта курси ўзгарганда, пул тизимига ўзгартиш киритиш зарур бўлганда ўтказилади.
Пул ислоҳотлари мамлакатдаги иқтисодий ҳолатга, пулнинг қадрсизланиш даражасига ва давлатнинг сиёсатига боғлиқ ҳолда турли усулларда: ортиқча қоғоз пулларни йўқ қилиш билан пул ҳажмини камайтириш (дефляция); эски пул белгиларини йўқ қилиб, янги қоғоз пул белгиларини зарур миқдорда чиқариш (нуллификация); эски пул белгиларини йирикроқ янги пул белгиларига алмаштириш (деноминация); пул бирлиги ёки қоғоз пул бирлиги курсининг металл қиймати ва чет эл валютасига нисбатан курсини пасайтириш (девальвация); пул бирлигидаги металл қиймати ёки қоғоз пул курсини ташки давлатлар валютасига нисбатан ошириш (ревалвация) ва бошқа шаклларда амалга оширилади.
51.Ilk merkantilistlarning nazariy qarashlari.
17-asrlar. Merkantilizm boshqa mamlakatlarda ham keng tarqalgan edi, lekin faqat ingliz Uilyam
Stafford (1554-1612), Tomas Man (1571-1641), fransuz Antuan Montkretyen (1575-1621), shotlandiyalik Jon Lou (1671-1729) asarlarida. , italiyaliklar Gaspar Scaruffi (1519-1584), Antonio Jevonesi (1712-1769) va boshqa ba'zi iqtisodchilar, merkantilistik qarashlar to'liq konturlarni egalladi. Turli mamlakatlarda yashab, ba'zan bir-birining mavjudligiga shubha qilmasdan, bu mualliflar hayratlanarli darajada o'xshash fikrlarni bildirishdi, bu merkantilizmni nafaqat nazariya, balki ma'lum bir madaniy va siyosiy an'ananing bir qismi sifatida talqin qilish imkonini beradi.
Merkantilizm feodal-parchalangan Yevropa madaniy anʼanalarida muhim yutuq boʻlib, siyosiy absolyutizm tamoyillari asosida milliy davlatlarning vujudga kelishi va faoliyati jarayonining iqtisodiy va nazariy asoslanishi edi. Bu jarayonlarga muvofiq muayyan davlat hududida yashovchi kishilar yagona ijtimoiy organizm (xalq, xalq) sifatida qarala boshlandi. Davlatlar iqtisodiy munosabatlarga kirishib, birbiri bilan raqobatlashadi. O'sha davrda davlatlar o'rtasidagi iqtisodiy munosabatlarning eng keng tarqalgan shakli tashqi savdo edi. Bir xalq o'zida ortiqcha bo'lgan tovarlarni boshqa millatga sotib, o'zida etishmayotgan tovarlarni qo'lga kiritdi. O'sha davrning pullari, birinchi navbatda, qimmatbaho metallar bo'lib, ularda tovarlarning qiymati hisoblab chiqilgan va savdo operatsiyalari uchun hisob-kitoblar amalga oshirilgan. Binobarin, tashqi savdoning ijobiy natijasi eksportning importdan ko‘pligi bilan bog‘liq bo‘lib, faol savdo balansi kontseptsiyasida qayd etilishi tabiiydir