1. QuruQlik suvlari hosil bo‘lishining

Oqim koeffitsienti ( ) deb, daryo havzasida hosil bo’lgan oqim qatlamini shu havzaga yoqqan yog’in miqdoriga bo’lgan nisbatiga aytiladi. Bu kattalik " " harfi bilan ifodalanib, o’lchamsiz kattalik hisoblanadi:
,
bu erda: -oqim qatlami, mm; -yog’in miqdori, mm da.
Oqim koeffitsienti ( ) 0 dan 1 gacha oraliqda o’zgaradi, yahni 0 < < 1 shartni bajaradi.
Oqimning modul koeffitsienti ( ) o’rganilayotgan yilning daryoning oqim mehyori(normasi)ga nisbatan suvli­lik darajasining ko’rsatkichi bo’lib xizmat qiladi va quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:
,
ifodada: -o’rganilayotgan yildagi o’rtacha suv sarfi, m³/cek da; -o’rtacha ko’p yillik suv sarfi, yahni oqim mehyori, m³/sek da.
Oqimning modul koeffitsientini aniqlab, daryoning ayni yildagi suvlilik darajasi haqida xulosa chiqariladi. Agar > 1 bo’lsa, daryodagi suv mehyorga nisbatan ko’p, = 1 bo’lsa, mehyorga teng, < 1 bo’lsa, o’rganilayotgan yilda daryodagi suv mehyorga nisbatan kamligini bildiradi.
Daryo oqimining yuqorida qayd etilgan ko’rsatkich­larining har biridan ma’lum maqsadlarda foydalaniladi. Masalan, oqim hajmi haqidagi ma’lumotlar daryoda suv omborlarini loyihalash, suvdan irrigatsiya va boshqa maq­sadlarda foydalanishda zarur bo’lsa, oqim moduli, oqim qatlami, oqim koeffitsienti kabi kattaliklar daryo oqi­mini xaritalashtirishda qo’l keladi.
Quyida daryo oqimi ko’rsatkichlarini hisoblashni Ugom daryosi misolida ko’rib chiqamiz.


1-topshiriq
Ugom daryosining oqim ko’rsatkichlarini hisoblash


Topshiriqni bajarish uchun zarur bo’lgan ma’lumotlar
Berilgan:
1. Ugom daryosidagi Xojikent gidrologik stantsiyasida 1970 yilda kuzatilgan ma’lumotlar asosida aniqlangan xarakterli suv sarflari (3-amaliy mashg’ulot natijalari;
2. Ugom daryosining havza maydoni: F = 869 km²;
3. Piskom meteorologik stantsiyasi ma’lumotlari bo’­yicha shu yili havzaga yoqqan yog’in miqdori: X = 1230 mm;
4. Ugom daryosida 1932-1995 yillar davomida o’lchangan suv sarflarining oylik va yillik mehyorlari.

Suv sarflarining oylik va yillik mehyorlari, m³/sek

Oylar												Yil
I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
7.3	8.1	17.0	45.1	52.6	47.6	29.3	15.4	10.2	8.9	9.1	8.2	21.7