1. Rentgen nurlarining va ularning xossalari

M
Nd


deb yozish mumkin. N=6,02∙10
23
mol
-1
– Avogadro soni, M=5,85∙10
-2
kg/mol – 
moddaning molyar massasi, 

=2140 kg/m
3
– zichligi. Bulardan foydalanib ionlar 
orasidagi masofani topish mumkin: d = 2,8∙10
-10
m. Noma’lum 

to‘lqin uzunlikli 
Rentgen nurini natriy xlor kristallidan qaytishida Vulf-Bregg tenglamasidan 
foydalanib to‘lqin uzunligini topish mumkin. 

---

4-rasm. 
Umuman Laue va Vulf-Bregg usullari kristallar tuzilishini o‘rganishning asosiy 
usullari deyiladi. Amalda Rentgen nurlaridan ikki maqsadda foydalaniladi. 
1. Rentgenostruktura analizi (l ma’lum, m, 

orqali d topiladi.) 
2. Rentgenospektroskopiya (d-ma’lum m, 

orqali l topiladi). 
Rentgenostruktura analizi va Rentgenospektroskopiya usullari orqali 
moddaning tuzilishi haqida muhim ma’lumotlar olinadi. 

---

Adabiyotlar: 
1. I.V.Savelyev. "Umumiy fizika kursi." I-qism. Toshkent: O’qituvchi,1973 y. 
2. I.V.Savelyev. "Umumiy fizika kursi." II-qism. Toshkent: O’qituvchi,1973 y. 
3. I.V.Savelyev. "Umumiy fizika kursi." III-qism. Toshkent: O’qituvchi,1973 y. 
4. S.X. Astanov, M.Z. Sharipov, N.N. Dalmuradova, M.Sh.Ivayev "Fizik 
kattaliklar va ularning o'lchov biriliklari" elektron o'qitish kursi EHM uchun 
yaratilgan dastur. O'zbekiston Respublikasi davlat patent idorasi 
GUVOHNOMA № DGU 00975 Toshkent, 12 iyul 2005 y. 
5. A.G.G’aniev, A.K.Avliyoqulov, G.A.Almardonova “Fizika” I qism Toshkent 
2007 y. 
6. S.X.Astanov, M.Z.Sharipov, N.N.Dalmuradova, R.V.Metanidze “Umumiy 
fizika kursining elektr bo’limidan” elektron darslik.