1-sentabr — mustaqillik kuni kirish 1-dars

10-dars 
INSHONING MAVZU VA MAZMUNIGA KO‘RA TURLARI 
  
Insho mazmun-mohiyatiga ko‘ra 3 xil bo‘ladi: 
1) аdabiy mavzudagi insho. 
2) erkin mavzudagi insho; 
3) ilmiy insho. 
Adabiy insho adabiyot darslarida o‘tilgan ma’lumotlarga o‘quvchining ijodiy 
munosabati (nuqtayi nazari) qo‘shib ifodalanadigan insholarni o‘z ichiga oladi. 
Erkin mavzudagi insho adabiyot fani dasturida mavjud bo‘lmagan mavzuda 
yoziladi. Unda o‘quvchining ma’lum bir mavzuga oid bilimlari, axloqiy, ijtimoiy-
siyosiy dunyoqarashi, fikr va mulohazalari aks etadi. 
Ilmiy inshoda biror fanga tegishli mavzu ilmiy dalillar asosida yoritiladi. Unda 
ilmiy va ilmiy-ommabop manbalardan olingan materiallardan keng foydalaniladi. 
Ilmiy inshoda tasviriy vositalar deyarli qo‘llanmaydi.  

---

Savol va topshiriqlar 
1. Insho nima? Hozirgi tilimizda insho so‘zi qanday ma’noda qo‘llanadi? 
2. Inshoda uni yozgan muallifning qanday xislatlari ko‘rinadi? 
3. Insho mavzu mazmuniga ko‘ra necha turli bo‘ladi? 
4. Qanday inshoni adabiy mavzudagi insho deymiz? 
5. Erkin mavzudagi insho qanday o‘ziga xosliklarga ega? 
10.1-mashq. Yuqorida berilgan ilmiy matn mazmunini ifodalovchi jadval 
yarating.
10.2-mashq.
 
Adabiyot darsida yaqinda o‘tilgan biror badiiy asar qahramoni 
haqida insho mavzusini tuzing.
 
10.3-mashq.
  O‘tilgan va o‘zingiz yoqtirgan biror badiiy asar asosidagi insho 
uchun mavzu tanlang.
10.4-mashq. 
 “Inshoning turlari va ularning xususiyatlari” mavzusida og‘zaki 
ma’ruza uchun matn tayyorlang va uni ifodali bayon qiling. 
Uyga vazifa 
10.1-topshiriq