1 “Sifat – xxi asr

13 Sifatni boshqarish tizimi va iso 9000 seriyali xalqaro standartlarining mohiyati nima?

13. Sifatni boshqarish tizimi va ISO 9000 seriyali xalqaro standartlarining

mohiyati

Sifat menejmenti tizimlarining shakllanishi va rivojlanishi – XX asrda sifatni boshqarish bilan bog’liq g’oyalarni rivojlanishining eng muhim nuqtasiga aylandi. E.Demingni ta’kidlashicha, “Korxonalar boshqaruvining amaliy tajribasini nazariya yordamida o’rganib chiqmagunga qadar, ularni tushunmasdan takrorlash, befoyda bo’ladi va bu muvaffaqiyatga olib kelmaydi”2. ISO 9000 seriya standartlarining 1994 yilgi tahririda sifat menejmenti tizimi deb, “sifatni yalpi boshqarish uchun zarur bo’lgan tashkiliy tuzilma, usul, jarayon va resurslar yig’indisi” tushunilgan. Yangi ISO 9000:2000 standartida sifat menejmenti tizimi “tashkilotga rahbarlik qilish va uni boshqarish uchun zarur bo’lgan sifatni boshqarish tizimi” deb ta’riflanadi.

A.V. Glichevning fikriga ko’ra, mahsulot sifatini boshqarish tizimi, bu “kuch va mablag’larni minimal darajada sarflash orqali, iste’molchining ma’lum ehtiyoj va talablari qondirilishini ta’minlovchi xususiyatlarni mahsulotga tatbiq etish maqsadida, mahsulotni ishlab chiqarish, sotish, undan foydalanish va servis xizmatini ko’rsatishda ishtirok etgan boshqaruv va ijro bo’limlari hamda ayrim shaxslarning o’zaro samarali faoliyatini tashkillashtirish usulidir”. Albatta, xorijiy adabiyotlarda sifat tizimlariga berilgan ta’riflar shu fikrlar bilan cheklanib qolmagan.

Xalqaro standartlashtirish tashkiloti (Xalqaro standartlashtirish tashkiloti (International Organization for Standartization – ISO, ISO – xalqaro standartlarni ishlab chiqaruvchi va standartlashtirish sohasidagi hamkorlikni amalga oshiruvchi xalqaro nodavlat tashkilotidir. U 1946 yilda 25ta mamlakat vakillarining Londondagi yig’ilishida ta’sis etilgan. Unga 2006 yili dekabrь oyi holatiga 164 ta mamlakatning milliy standartlashtirish tashkilotlari ISO a’zosidir. Hozirgi kunga qadar ular tomonidan 17000