1. t e X n o L o g ik jih o z L a r n I htsoblash va

Iq tisod iy tala b la r texnologik jih o zn i tayyorlash. montaj qilish, 
ishlatish va t a ’m irlash jarayonlaridagi sarf-xarajatlarning m inim al 
b o i i s h i n i h am d a ularni tezda qoplanishini ta'm inlaydi. Qurilm aning 
konstruktiv jih atd an m ukam m alligi uning texnik-iqtisodiy k o ‘rsat- 
kichlari ish unum dorligi, ekspluatatsiyaviy sarf-harajatlar va ishlab 
chiqarilayotgan m ahsulotning tannarxi bilan tavsiflanadi.
6

---

Jihozning ish unum dorligi deganda uning yordam ida vaqt birligi 
ichida qayta ishlangan yoki tayyorlangan m ahsulot miqdori (tn/soat, 
dona/soat. nrYsoat va h.) tushuniladi. Jihozning ish unum dorliginiuning 
biron-bir konstruktiv kattaligiga (masaian, ishchi hajmiga, qizdirish 
yuzasiga va h.) nisbati qurilm aning samaradorligini ko'rsatadi.
B archa texnologik qurilm alar x av fsizlik texnik asi nuqtayi nazari- 
dan m u k am m al bo'lishi lozim. Q urilm alarning harakatlanuvchi qism- 
lari (muftalar, ochiq holatdagi tishli va tasmali uzatmalar, Shneklar 
va h.) him ova q o b ig 'i yoki t o ‘ri bilan o'ralishi lozim. Bosini ostida 
ishlovchi apparatlar prujinali yoki richagli him oya klapanlari bilan 
t a ’m inlangan bo'lishi kerak.
A trof-m u h itn i m u h ofaza qilish bilan b o g ’ liq talablar m uhim
aham iyatga ega. Texnologik jara y o n lar paytida hosil boMadigan gaz- 
simon, suyuq va qattiq chiqindilar tegishli tartibda qayta ishlanishi. 
zararsizlantirilishi va shundan s o 'n g tashlam a shaklida korxonadan 
chiqarilishi mumkin.
Chiqindilarni qayta ishlash asosida ikkilamchi mahsulotlar tayyor- 
lashning y o ‘lga q o ‘yilishi xom ashyodan samarali foydalanish va 
yopiq texnologik sikllar tashkil etish imkonini yaratadi.
Y uqorida t a ’riflangan barcha talablarning texnologik jihozlarda 
o ‘zaro u v g 'u n lik d a bajarilishi 
ohida aham iyatga ega. Faqat shu y o ‘l 
bilangina m ukam m al konstruksiyali qur'lm alarni yuqori texnik savi- 
yada loyihalash va varatish imkoni mu>. I.in bo'ladi.